Complex dienstwoningen, Baarle-Nassau

Monumenttype:: Rijksmonument
Monumentnummer:: 521509
Monumentnaam:: Complex dienstwoningen
Plaats:: Baarle-Nassau

Bron: Paul van Galen via Wikimedia Commons

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Voeg uw verhaal toe

Beschrijving

Inleiding

DIENSTWONINGEN, gebouwd in 1906 in opdracht van de Nederlandse Spoorwegen voor haar personeel bij het reeds verdwenen treinstation aan de spoorlijn van Tilburg naar Turnhout, op de grens van Nederland en België. De woningen zijn ontworpen door G.W. van Heukelom met elementen van Traditionalisme en Chaletstijl.

Omschrijving

Dubbel woonhuis op kruisvormige plattegrond onder een samengesteld dak. Nummer 20 heeft een topgevel met windveer en wolfdak, haaks op de straat, nummer 22 heeft een half schilddak waarvan de nok evenwijdig aan de straat loopt. Het geheel is uitgevoerd in baksteen met een gepleisterde plint, het dak is gedekt met kruispannen en voorzien van pirons. Bij nummer 20 is de deur met bovenlicht met kleine roedenverdeling in de zijgevel geplaatst. Voor de ingang liggen enkele hardstenen treden. Links daarvan twee rechthoekige ramen met onderluiken en bovenlichten met een kleine roedenverdeling. Rechts van de deur is een raam geplaatst. De onderdorpel ligt iets hoger, de vormgeving is verder identiek. Boven de deur doorsnijdt een dakkapel het dakvlak. De voorgevel bevat drie grote ramen als links van de deur en een dakkapel onder opgewipt dak. Bij nummer 22 is een latere (ontsierende) opbouw tegen het midden van de linkerzijgevel gepleegd. De voorgevel heeft een uitstekend deel, links is een groot driedelig raam met bovenlicht met kleine roedenverdeling en onderlichten met luiken geplaatst. Rechts daarvan zijn twee T-ramen aangebracht met een detaillering als de overige ramen. De paneeldeur met zij- en bovenlichten, ligt iets terug in de gevel.

Waardering

De woningen zijn van algemeen belang. Ze hebben cultuurhistorisch belang als uitdrukking van de typologische ontwikkeling van de dienstwoning en als uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling, in het bijzonder de totstandkoming van een groot, intussen verdwenen, grensstation met annexen. Ze zijn van architectuurhistorisch belang wegens de stijl en detaillering en wegens de plaats die ze innemen in het oeuvre van de architect. Ze hebben ensemblewaarde wegens de situering, verbonden met de ontwikkeling van de streek. Ze zijn gaaf bewaard gebleven en het laatste relict van een belangrijke historische ruimtelijke en infrastructurele ontwikkeling.

Bron: Rijksmonumentenregister

Specificaties

Monumentnummer:: 521509
Artikel ZKP:: rijksmonument
Provincie:: Noord-Brabant
Gemeente:: Baarle-Nassau
Plaats:: Baarle-Nassau

Bron: Rijksmonumentenregister

Complex eigenschappen

Complexnaam:: Complex dienstwoningen
Complexnummer:: 521505
Complex beschrijving:: Inleiding

Complex DIENSTWONINGEN, gebouwd in 1906 in opdracht van de Nederlandse Spoorwegen voor haar personeel bij het reeds verdwenen treinstation aan de spoorlijn van Tilburg naar Turnhout, op de grens van Nederland en België. De woningen zijn ontworpen door G.W. van Heukelom met elementen van Traditionalisme en Chaletstijl.

Grensweg 24 hoort bij het complex maar wordt niet beschermd omdat gewijzigde raamindelingen de gevel te zeer aangetast hebben.

Omschrijving

Deel van oorspronkelijk drie complexen van dienstwoningen voor spoorweg- en grenspersoneel. Eén complex aan de Grens ligt op Belgisch grondgebied (Baarle-Hertog, grens), een tweede complex aan de Grensweg, nu in bezit van diverse particulieren en het derde complex ligt eveneens aan de Grensweg, op de hoek met de Grens. Dit laatstgenoemde gedeelte wordt beschermd en bestaat uit een aantal dubbele en enkele woningen.

Aanvankelijk werd het complex als geheel door de N.S. verkocht. Inmiddels is het grootste deel van de woningen in diverse particuliere handen wat afbreuk doet aan het homogene karakter. Slechts twee woningen worden nog gehuurd en verkeren ook qua interieur in oorspronkelijke staat. De bebouwing kent een hiërarchie, aflopend vanaf de plek waar zich oorspronkelijk het grensstation bevond. Hier zijn de woningen voor het hoger personeel gebouwd, naar de Turnhoutseweg toe staan de dienstwoningen voor lagere beambten. De vormgeving en indeling van de huizen wordt met de afstand van het station soberder.

Voor het complex ontwierp Van Heukelom vijf verschillende typen huizen waarbij de variatie dicht bij het oorspronkelijke grensstation het grootst is.

Waardering

Het complex van dienstwoningen is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als uitdrukking van de typologische ontwikkeling van de dienstwoning en als uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling, in het bijzonder de totstandkoming van een groot, intussen verdwenen, grensstation met annexen. Het complex is van architectuurhistorisch belang wegens de stijl en detaillering en de plaats die het inneemt in het oeuvre van de architect. Het heeft ensemblewaarde wegens de situering, verbonden met de ontwikkeling van de streek. Het is gaaf bewaard gebleven en het laatste relict van een belangrijke historische ruimtelijke en infrastructurele ontwikkeling.

Bron: Rijksmonumentenregister

Voeg uw verhaal toe

Eigenschappen

Functies
Functie	Hoofdcategorie	Subcategorie	Functietype	Is hoofdfunctie
Dienstwoning(K4)	Woningen en woningbouwcomplexen	Dienstwoning(K)	oorspronkelijke functie	Ja

Adressen
Straat	Getal	Achtervoegsel	Postcode	Plaats	Locatie	Situatie	Is hoofdadres
Grensweg	20	–	5111 EC	Baarle-Nassau	–	–	Ja
Grensweg	22	–	5111 EC	Baarle-Nassau	–	–	–

Percelen
Kadastraal perceel	Kadastrale sectie	Kadastraal object	Appartement	Kadastrale gemeente
–	I	579	–	Baarle-Nassau
–	I	578	–	Baarle-Nassau

Bouwperioden
Start	Eind	Notitie	Beschrijving
1906	1906	–	vervaardiging

Bouwstijlen
Stijl	Substijl	Zuiverheid	Notitie
Traditionalisme	–	invloeden	–
Chalet-stijl	–	invloeden	–

Ambachten
Name	Beroep	Notitie
Van Heukelom, G.W. ; Noord-Brabant	architect / bouwkundige / constructeur	–

Bron: Rijksmonumentenregister

Tijdlijn Complex dienstwoningen

Voeg een verhaal over dit monument toe aan de tijdlijn

Weet u meer over dit bijzondere monument of heeft u een herinnering over dit monument? Vul de tijdlijn aan. Deel uw verhaal en houd dit monument springlevend.

Voeg een verhaal toe over dit monument