Complex dienstwoningen, Baarle-Nassau
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Inleiding
DIENSTWONING, gebouwd in 1906 in opdracht van de Nederlandse Spoorwegen voor haar personeel bij het reeds verdwenen treinstation aan de spoorlijn van Tilburg naar Turnhout, op de grens van Nederland en België. De woning is ontworpen door G.W. van Heukelom met elementen van Traditionalisme en Chaletstijl.
Omschrijving
Eénlaags woonhuis op een rechthoekige plattegrond onder wolfdak waarvan de nok evenwijdig aan de straat loopt. Het geheel is uitgevoerd in baksteen en heeft een gepleisterde plint, het dak is gedekt met kruispannen en heeft pirons. Het dak is aan de voorzijde voorzien van een gootlijst op consoles, aan de achterkant rust de goot op klossen. De beide zijgevels hebben een topgevel met windveer.
De voorgevel heeft twee grote ramen, één met middenstijl, in het andere is een driedeling aangebracht. Onderlichten met luiken, bovenlichten met een roedenverdeling. De linkerzijgevel heeft twee zesruitsramen, in de top zijn twee kleinere openslaande ramen aangebracht. In de bovenlichten is steeds een kleine roedenverdeling aangebracht. De getoogde deur met bovenlicht is omlijst en in het midden van de rechterzijgevel geplaatst. Aan weerszijden bevindt zich een raam met middenstijl als in de voorgevel.
Voor de deur liggen een drietal hardstenen treetjes. In de top is een zesdelig raam aangebracht. In een opgewipte dakkapel zijn drie aaneengesloten kleine vierruitsraampjes aangebracht.
Waardering
De woning is van algemeen belang. Ze heeft cultuurhistorisch belang als uitdrukking van de typologische ontwikkeling van de dienstwoning en als uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling, in het bijzonder de totstandkoming van een groot, intussen verdwenen, grensstation met annexen. Het object is van architectuurhistorisch belang wegens de stijl en detaillering en wegens de plaats in het oeuvre van de architect. Het heeft ensemblewaarde wegens de situering, verbonden met de ontwikkeling van de streek. Het geheelis gaaf bewaard gebleven en het laatste relict van een belangrijke historische ruimtelijke en infrastructurele ontwikkeling.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Complex DIENSTWONINGEN, gebouwd in 1906 in opdracht van de Nederlandse Spoorwegen voor haar personeel bij het reeds verdwenen treinstation aan de spoorlijn van Tilburg naar Turnhout, op de grens van Nederland en België. De woningen zijn ontworpen door G.W. van Heukelom met elementen van Traditionalisme en Chaletstijl.
Grensweg 24 hoort bij het complex maar wordt niet beschermd omdat gewijzigde raamindelingen de gevel te zeer aangetast hebben.
Omschrijving
Deel van oorspronkelijk drie complexen van dienstwoningen voor spoorweg- en grenspersoneel. Eén complex aan de Grens ligt op Belgisch grondgebied (Baarle-Hertog, grens), een tweede complex aan de Grensweg, nu in bezit van diverse particulieren en het derde complex ligt eveneens aan de Grensweg, op de hoek met de Grens. Dit laatstgenoemde gedeelte wordt beschermd en bestaat uit een aantal dubbele en enkele woningen.
Aanvankelijk werd het complex als geheel door de N.S. verkocht. Inmiddels is het grootste deel van de woningen in diverse particuliere handen wat afbreuk doet aan het homogene karakter. Slechts twee woningen worden nog gehuurd en verkeren ook qua interieur in oorspronkelijke staat. De bebouwing kent een hiërarchie, aflopend vanaf de plek waar zich oorspronkelijk het grensstation bevond. Hier zijn de woningen voor het hoger personeel gebouwd, naar de Turnhoutseweg toe staan de dienstwoningen voor lagere beambten. De vormgeving en indeling van de huizen wordt met de afstand van het station soberder.
Voor het complex ontwierp Van Heukelom vijf verschillende typen huizen waarbij de variatie dicht bij het oorspronkelijke grensstation het grootst is.
Waardering
Het complex van dienstwoningen is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als uitdrukking van de typologische ontwikkeling van de dienstwoning en als uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling, in het bijzonder de totstandkoming van een groot, intussen verdwenen, grensstation met annexen. Het complex is van architectuurhistorisch belang wegens de stijl en detaillering en de plaats die het inneemt in het oeuvre van de architect. Het heeft ensemblewaarde wegens de situering, verbonden met de ontwikkeling van de streek. Het is gaaf bewaard gebleven en het laatste relict van een belangrijke historische ruimtelijke en infrastructurele ontwikkeling.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Dienstwoning(K4) | Woningen en woningbouwcomplexen | Dienstwoning(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Grensweg | 18 | – | 5111 EC | Baarle-Nassau | – | – | Ja |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | I | 286 | – | Baarle-Nassau |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1906 | 1906 | – | vervaardiging |
| Name | Beroep | Notitie |
|---|---|---|
| Van Heukelom, G.W. ; Noord-Brabant | architect / bouwkundige / constructeur | – |