Vind zelf uw weg met onze kennisbank

Gaat u uw monument onderhouden, restaureren of verduurzamen? Dan is het goed om u te laten informeren of adviseren. Hiervoor kunt u terecht op Monumenten.nl en bij onze partners. Een goede specialist vindt u in de SpecialistenWijzer, een advies over duurzaamheid vind u hier en ervaringen van andere monumenteigenaren in onze Monumenten Community.
Alle praktische informatie van onze partner hebben wij hieronder voor u op een rij gezet.

Zelf aan de slag

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

De rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed voert wet- en regelgeving en erfgoedbeleid, geeft advies en ontwikkelt kennis over rijksmonumenten.

In een serie animaties legt de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed via tekeningen duidelijk uit hoe u een monument verduurzaamd. Wat past wel bij uw monument en wat niet?

Of bekijk een infographic over een bepaald thema zoals: gevelisolatie aan de binnenzijde van monumenten, zonnepanelen op erfgoed, een integraal verduurzamingsontwerp of vloerisolatie bij monumenten.

De Monumentenwacht

De Monumentenwacht ondersteunt eigenaren en beheerders bij het onderhoud van hun monument. Met als doel: het voorkomen van verval door middel van preventief en doelmatig onderhoud. Naast huisbezoeken ook met deze onderhoudswijzers over bijvoorbeeld:

  • Binnenpleisterwerk
  • Loodbekleding en loodbedekking
  • Houtrotschade in buitenkozijnen, buitenramen en buitendeuren
  • Houtaantasting door insecten en schimmels
  • Vochtbelasting in buitenmuren
  • Natuursteen

De Groene Grachten samen met het Restauratiefonds

De Groene Grachten maken impact met het verduurzamen van gebouwen en gebieden, door te beginnen met de moeilijkste panden: monumenten. 'Als zelfs een eeuwenoud grachtenpand duurzaam kan, dan kan het toch overal'.

Bent u benieuwd welke duurzame maatregelen passen bij uw monument? Gebruik de gratis online Zelfscan. Deze Zelfscan is een eerste stap voor het verduurzamen van uw pand en geeft u inzicht in de duurzame en financiële mogelijkheden.

U beantwoordt een aantal vragen over uw situatie en pand. Op basis van deze vragen krijgt u een indicatie van de mogelijke duurzame maatregelen. 

Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg

Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg werkt aan de kwaliteit bij onderhoud en restauratie van monumenten en heeft een aantal handige infobladen en waaiers uitgebracht. Daarin komen onder andere deze thema's voorbij:

  • Historisch timmerwerk
  • Glaspanelen-in-lood
  • Historisch metselwerk
  • Riet
  • Historisch beton
  • Historisch voegwerk
  • Uw monument energiezuinig: praktische tips voor verduurzaming

Hier wilt u alles over weten

  • Welk glas kan ik het best gebruiken?

    Ook bij de keuze voor glas staat de monumentale waarde van uw monument voorop. Gelukkig komen er steeds meer technische oplossingen, die zorgen voor isolatie en tegelijkertijd de monumentale waarde niet aantasten. Maar simpel is het niet. We zijn hierover in gesprek gegaan met een aantal specialisten, lees hier het artikel.

    Op monumenten.nl leest u hoe Rob Bloem glas vond met een HR++ isolatiewaarde en hij wist er ook nog een glas in lood look aan mee te geven. 

    Welke oplossing heeft u gevonden voor het verduurzamen van glas in uw monument?

  • 'Isoleren, daar hoor je veel waarschuwingen over. Hoe doe je dat verantwoord?'

    Wij legden de vraag voor aan Felix Kusters verduurzamingsadviseur voor de stichting ERM (stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg).

    ‘Isoleren van monumenten levert veel bouwfysische vragen op. Verantwoord isoleren betekent vooral dat je vochtproblemen voorkomt. Je wilt niet een vochtprobleem creëren waardoor de constructie wordt aangetast. Op www.verduurzamingsrichtlijnen.nl van de stichting ERM staat veel informatie over dit thema. Deze informatie is eigenlijk bedoeld voor professionals, maar is ook zeker voor eigenaren die zich al een beetje in de materie hebben verdiept interessant. Verder hebben we uitvoeringsrichtlijnen opgesteld voor bedrijven werkzaam in de monumentensector waarin ook verduurzaming veel aandacht krijgt. Deze zijn te raadplegen op de website.’

  • 'Is een hybride warmtepomp voor monumenten een goed idee?'

    We vroegen het aan Wim Jakobsen, teamleider van de Monumentenwacht in Zeeland.

    ‘Als je kijkt naar de verschillende soorten warmtepompen, dan is een hybride warmtepomp voor monumenten zeker een optie en misschien ook wel de beste. Maar daar horen wel wat kanttekeningen bij hoor! Eerst even uitleggen: een warmtepomp is een laagtemperatuur verwarmingssysteem. Dat betekent dat het water in het systeem niet warmer dan 40 graden gestookt wordt. Heb je vloerverwarming, dan is die 40 graden prima voor een comfortabele binnentemperatuur. Tenminste…voor een goed geïsoleerde nieuwbouwwoning. Ook bij koudere buitentemperaturen. Voor veel monumenten zal bijstoken dan nog wel nodig zijn. Monumenten zijn nu eenmaal vaak minder goed te isoleren en in lang niet ieder pand kun je laagtemperatuur (vloer)verwarming aanleggen. Een hybride warmtepomp kan helpen, want die kan bijstoken met gas, wanneer het buiten echt koud wordt.’

  • Hoe vind ik een goede vakman voor mijn monument?

    Wij stelden deze vraag aan de Zeeuwse Monumentenwachter Wim Jakobsen:

    Als duidelijk is wat er moet gebeuren, hoe vind je dan iemand die dat werk ook naar behoren uitvoert? Dat kan op allerlei manieren. Landelijk is er de ERM, daar zijn zowel kleine als grotere restauratiebedrijven bij aangesloten. En op in de SpecialistenWijzer op Monumenten.nl is ook een mooi overzicht te vinden. Vakmensen in de provincies Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel en Gelderland staan ingeschreven bij het register Kennis en Kunde. Of informeer bij collega- eigenaren op het online platform van Monumenten.nl. Zij kunnen ook vertellen met wie ze goede ervaringen hebben. Maar je kan bijvoorbeeld ook de Monumentenwacht in je eigen provincie vragen. Wim: ‘Wij hebben in Zeeland een lijst van vakmensen waar wij goede ervaringen mee hebben. Eigenaren die dat willen, leveren we een aantal namen aan.’ Overigens is een goede vakman niet alleen iemand met de juiste kwalificaties, maar ook iemand die snapt wat jij als opdrachtgever wil. Wim: ‘Een goede verstandhouding is belangrijk. En goed vakmanschap heeft goed opdrachtgeverschap nodig. Zorg dat je weet wat nodig is, dus wat je van die vakman wil.’

  • Hoe houd ik het vocht in mijn pand onder controle?

    Vocht is in een pand waarin geleefd wordt onontkoombaar en het kan funest zijn voor een monument. Wij hebben wel eens van een expert gehoord dat er drie maatregelen te nemen zijn tegen vocht in het pand, namelijk: ventileren, ventileren, ventileren. Dat klinkt flauw, maar het is echt waar! Met voldoende ventilatie in uw pand houd u het vochtprobleem onder controle. u kunt hiervoor de kanalen gebruiken die al in het pand aanwezig zijn, zoals rookkanalen of schuiframen. Maar hoe zorgt u tegelijkertijd voor een aangenaam binnenklimaat? Want we hadden net die kieren gedicht, die zorgden voor tocht en energieverlies.

    Behalve de ramen openzetten, kunt u ook voor een technische oplossing kiezen, zoals Dick Singerling bij zijn monument in Alkmaar deed. Hij koos voor een WTW-installatie.

    Welke slimme oplossingen heeft u gevonden?

Leer van andere monumenteigenaren

Achter elk monument zit een verhaal. Lees of bekijk de voorbeelden en ervaringen van anderen. Welke stappen en maatregelen hebben zij genomen? Wat kunnen wij van elkaar leren?

Zij gingen u voor

Monumenteigenaren en specialisten delen hier hun ervaringen met het restaureren, onderhouden en verduurzamen van monumenten.

Videoserie over verduurzamen

Bekijk de serie 'Zien Verduurzamen Doet Verduurzamen' van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Benieuwd naar ervaringen van anderen?

Of u nu een monumenteigenaar of specialist bent. In Monumenten Community helpt iedereen elkaar met het maken van de juiste keuzes.

Grietje Hofstede

Wilt u meer weten over de financiering van restauratie, onderhoud of verduurzaming van uw monument? Neem dan contact op met Grietje Hofstede, accountmanager Restauratiefonds, regio Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel en Flevoland.
Grietje Hofstede
Naar boven