Hulp bij restauratieplannen

Als monumenteigenaar bent u trots op uw historische pand, maar het gebouw moet zich ook lenen voor hedendaags gebruik. Hier leest u hoe u veranderingen en restauraties uitvoert zonder de monumentale waarden aan te tasten.

Afbeelding
Doe wel doe niet lijst

Handhaaf de structuur

Met de ‘structuur’ wordt de indeling van het gebouw bedoeld. Als er radicaal in de structuur wordt ingegrepen, tast dit de monumentale waarde aan. Laat de plattegrond dan ook zoveel mogelijk intact. Het is bijvoorbeeld wel acceptabel om een wc in een monument in te bouwen maar niet om een kamer-en-suite in een grachtenpand uit te breken om een grote restaurantzaal te maken.

Afbeelding
Uitvoering

Maak ingrepen omkeerbaar

Bedenk of de geplande ingreep is bedoeld voor de lange termijn of alleen voor het huidige gebruik. Als de aanpassing van tijdelijke aard is, zorg dan dat die omkeerbaar is. Dat houdt in dat de ingreep met de jaren weer is terug te draaien, zonder monumentale waarden aan te tasten. Zo kan bijvoorbeeld een badkamer op een zolderverdieping worden aangebracht als een ‘los doosje’ binnen de structuur.

Heb oog voor details

De monumentale kwaliteiten moeten zo duidelijk zijn dat niemand het in zijn hoofd zal halen om ze aan te tasten. Dat ligt voor de hand bij imposante blikvangers zoals stijlkamers met goudleerbehang of een 17de-eeuwse balklaag met versierde sleutelstukken. Maar voor iets minder opvallende details zoals het restant van een bedstee of een vroeg 20e-eeuwse paneeldeur met origineel hang- en sluitwerk geldt het net zo goed. Het is dus van belang om 'te weten wat je in huis hebt' en ook dit soort dingen goed te onderhouden.

Schaapskooi Doorn
Afbeelding
Onderzoek

Doe onderzoek

Ga met uw verbouwing niet over één nacht ijs, maar neem de tijd. Uw monument zit niet te wachten op de snelste restauratie of verbouwing, maar op de meest duurzame. Schakel een gespecialiseerde architectuur-, bouwhistoricus of restauratiearchitect in die u kan helpen bij het onderzoek, de voorbereiding en uitvoering van de restauratie en verbouwing. U kunt ook zelf onderzoek doen door oude (bouw)tekeningen op te vragen bij het gemeente- of provinciale archief, het archief van het Nieuwe Instituut in Rotterdam of de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort.

Afbeelding
Lijst plantoetsing

Maak een restauratieplan

Een gedegen restauratieplan maakt de kans op tegenvallers een stuk kleiner. Maar hoe goed uw voorbereidingen ook zijn, bij het restaureren of verbouwen van een monument is het onmogelijk om alles van tevoren te weten. Wees daarom flexibel en stel het restauratieplan bij wanneer daar aanleiding voor is. 

Afbeelding
Duurzame energie

Bekijk de duurzaamheidsmaatregelen

In beheer, renovatie en restauratie van monumenten is aandacht voor duurzaamheid vanzelfsprekend. Maar een groot aantal energiebesparende maatregelen strookt niet met de constructie van historische gebouwen en leidt zelfs tot schade. Ook wringt de wens om een monument energiezuinig te maken vaak met de beschermde cultuurhistorische waarde van een gebouw. Wat is technisch mogelijk en wat is wenselijk? Wat laat de overheid toe?

De Toolkit duurzaam erfgoed geeft antwoord op deze vragen. De oplossingen sluiten aan bij de voorwaarden die de overheid stelt en bieden houvast bij de beoordeling van bouwplannen.

Websites die u verder helpen

Het nieuwe instituut

Het Instituut heeft een rijke collectie tekeningen, foto’s, affiches en maquettes.

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

In de bibliotheek van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed vindt u heel veel informatie over uw monument.

Afbeelding
Restauratie

Restauratiefonds Monumentencoach

De gratis dienstverlening van de Monumentencoach van het Restauratiefonds neemt u stap voor stap mee in het restauratieproces. Per stap geeft het Restauratiefonds u tips en advies. 

Verhalen over restauratie

Benieuwd naar ervaringen van anderen?

Of u nu een monumenteigenaar of specialist bent. In Monumenten Community helpt iedereen elkaar met het maken van de juiste keuzes.

Bernard Brons

Wilt u meer weten over de financiering van restauratie, onderhoud of verduurzaming van uw monument? Neem dan contact op met Bernard Brons, accountmanager Restauratiefonds, regio Noord- en Zuid-Holland.
Bernard Brons
Naar boven