De provincie vindt het belangrijk om ook over 50 jaar nog steeds de geschiedenis van Brabant door te kunnen geven aan nieuwe generaties aan de hand van ons erfgoed. Door ons te richten op herbestemming, restauratie én het verzamelen van verhalen.

In het beleidskader 'De (verbeeldings)kracht van erfgoed' heeft de provincie vastgelegd hoe zij de komende jaren om willen gaan met haar erfgoed aande hand van 4 verhaallijnen:

• Bevochten Brabant
  De vele forten, kazernes en waterlinies illustreren een geschiedenis waarin Brabant regelmatig het strijdtoneel vormde. De provincie focust zich binnen deze verhaallijn op de Zuiderwaterlinie, de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Tweede Wereldoorlog.
• Innovatief Brabant
  Brabant staat bekend om de producten zoals textiel, leer, suiker en tabak. Grote iconen voor deze verhaallijn zijn Strijp-S in Eindhoven, CHV in Veghel en KVL in Oisterwijk.
• Bestuurlijk Brabant
  De vele kastelen, stadspaleizen en landgoederen laten een verleden zien van de rijke bestuurlijke elite in Brabant. Hierin draagt de provincie structureel bij aan de topmonumenten Markiezenhof  en Kasteel Heeswijk.
• Religieus Brabant
  Brabanders zoeken al eeuwenlang naar de diepere zin van het bestaan, gemeenschapszin en rituelen. In deze verhaallijn focussen we ons daarom voornamelijk op kloosters en parochiecentra in de provincie.

Vanuit deze verhaallijnen kiest de provincie waar kansen liggen. Vanuit erfgoed maar ook in relatie tot sociale veerkracht en ruimtelijke en economische ontwikkelingen van Brabant.

Op de Cultuurhistorische Waardenkaart vindt u Brabants erfgoed dat mede de identiteit van de provincie bepaalt. De provincie ziet het Brabantse erfgoed als belangrijk onderdeel van haar identiteit en wil het een plaats geven in de verdere ontwikkeling van Brabant. In de provinciale Structuurvisie ruimtelijke ordening staat beschreven welke erfgoedwaarden behoren tot het provinciaal ruimtelijk belang.

Met het ontwikkel- en investeringsprogramma 'de Erfgoedfabriek' blaast de provincie Noord-Brabant iconische erfgoedcomplexen nieuw leven in.

Brabant telt zo’n honderd kloosters, fabrieken, kazernes en kastelen waar mensen leefden, werkten, vreugde en verdriet beleefden. De complexen samen met de verhalen, bepalen de geschiedenis van Brabant. Om díe historie te bewaren wil de provincie een aantal van deze gebouwen nieuw leven inblazen en bewaren voor de toekomst. Veel van deze erfgoedcomplexen staan echter leeg. Een aantal ervan staat zelfs op de nominatie voor sloop.

Met de Erfgoedfabriek investeren we in de herbestemming van belangrijke erfgoedcomplexen. Dit doen we altijd in samenwerking met andere partijen in de markt. Oude gebouwen krijgen nieuwe functies, verhalen blijven levend en karakteristieke gebouwen in ons landschap blijven behouden.

Het ontzorgingsloket is er om eigenaren van klein maatschappelijk vastgoed te helpen bij het verduurzamen van hun pand. Hieronder vallen bijvoorbeeld ook culturele instellingen met monumentale panden. De regeling is bedoeld om eigenaren van maatschappelijk vastgoed te ondersteunen met verduurzamen door te ondersteunen met het in kaart brengen van de mogelijkheden d.m.v. een energiescan en wordt je begeleid richting de uitvoering.

Let op: De bekostiging van verduurzamingsmaatregelen zelf valt hier dus niet onder.

Bent u eigenaar van maatschappelijk vastgoed? Of houdt u zich bezig met het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed? Zoals scholen, overheidsgebouwen, zorginstellingen of rijksmonumenten? De nieuwe Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) komt eigenaren van bestaand maatschappelijk vastgoed tegemoet in de kosten om te verduurzamen. U krijgt subsidie voor energieadvies, een energielabel en verduurzamingsmaatregelen.

Het is op dit moment niet mogelijk DUMAVA aan te vragen. De regeling is eerder gesloten dan verwacht, omdat het budget overtekend is. Dit betekent dat er meer aanvragen zijn ingediend, dan er geld beschikbaar is. DUMAVA gaat begin januari 2024 nog een keer open.

Gaat u aan de slag met uw rijksmonument? Dan kunnen de onderhouds-, restauratie- of verduurzamingskosten behoorlijk oplopen. 

Voor het financieren van instandhoudingkosten komt u mogelijk in aanmerking voor een Restauratiefonds-hypotheek. 

Als u aan de slag gaat met het verduurzamen van uw rijksmonument dan kunt u een Duurzame Monumenten-Lening aanvragen. 

Het Prins Bernhard Cultuurfonds, het Nationaal Restauratiefonds en negen provincies werken samen in de Cultuurfondsen voor Monumenten. 

Uit het fonds worden laagrentende leningen verstrekt voor de restauratie, verduurzaming en herbestemming van gemeentelijke en provinciale monumenten of karakteristieke panden. De Cultuurfondsen hebben daarmee een belangrijke rol in het versterken van lokaal erfgoed en daarmee het behoud van het unieke karakter en identiteit van regio’s. En wordt een bijdrage geleverd aan het versnellen van de energietransitie en worden monumenten klaar gemaakt voor de toekomst.

Er is veel belangstelling voor de Cultuurfonds-hypotheek. In een aantal provincies zijn er daardoor beperkt middelen beschikbaar om laagrentende leningen te kunnen verstrekken. Wilt u zekerheid voordat u een aanvraag doet? Neem dan contact met op met het Restauratiefonds via 088 - 2539020. 

De Monumentenwacht Noord-Brabant helpt monumenteigenaren bij het onderhouden van hun pand. Naast het beoordelen van de staat van onderhoud, voeren onze monumentenwachters kleinschalig herstel- en onderhoudswerk uit en geven zij gerichte adviezen voor de korte en lange termijn. Verder adviseert de Monumentenwacht over de mogelijkheden om monumenten te verduurzamen. 

Vergoeding duurzaamheidsadvies
Naast onze duurzaamheidsleningen heeft het Restauratiefonds een budget beschikbaar voor financiële ondersteuning bij het kwalitatief verduurzamen van uw monument. Dit doen wij door een deel van de kosten van een duurzaamheidsadvies te vergoeden. Wilt u meer informatie? Bekijk de voorwaarden.

• Stichting Monumentenhuis Brabant: het provinciaal kenniscentrum op het gebied van monumentenzorg en archeologie.
• Brabants Cultuur Historisch Informatie Centrum: Het geheugen van Brabant, verhalen ontdekken en geschiedenis onderzoeken.
• Monumenten Beheer Brabant: houdt zich bezig met het beheren van cultureel erfgoed in Brabant. Voor alle aangekochte monumenten is naar een rendabele herbestemming gezocht die past bij het monument en de omgeving, en die bijdraagt aan het behoud en versterking van de kwaliteit en belevingswaarde van het historische stads- of dorpsbeeld.
• Brabants Erfgoed