Bilwijkerweg 121
Inleiding
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Inleiding
MOLEN. De als grondzeiler uitgevoerde ronde stenen bovenkruier aangeduid als 'boezemmolen nummer 6' is in 1874 gebouwd en was ingericht als boezemmolen voor de bemaling van de Vlistboezem op de hoge boezem en is voorzien van een inwendige molenaarswoning. De hoge boezem ontstond reeds in 1485. Het aantal boezemmolens nam in de loop der tijd toe tot 7, vanaf 1871 ondersteund door een stoomschepradgemaal. De molen heeft op de huidige standplaats twee voorgangers gekend. De molen is vanwege algehele opheffing van de windbemaling omstreeks 1914 onttakeld, waarbij het gevlucht, de kap en het gaande werk werden verwijderd. De waterlopen werden gedempt en de hoge boezem kwam te vervallen. De molenromp behield na de onttakeling zijn functie als woning. De molen ligt enkele kilometers ten zuiden van Haastrecht, aan de oostzijde van het riviertje de Vlist. De molen is zeer goed zichtbaar in een open polderlandschap. De molenromp is in 2010-2011 gerestaureerd en gecompleteerd met kap, wiekenkruis gevlucht Oud Hollands, en gaande werk tot een draaivaardige molen. In 2017 kreeg de molen een houten scheprad en is sindsdien maalvaardig.
Omschrijving
Het staande werk van de molen bestaat uit de ronde flesvormig getailleerd gemetselde bakstenen romp van een bovenkruier. De uit vier bouwlagen bestaande molen is aan de westzijde bepleisterd. De gemetselde waterlopen zijn grotendeels nog aanwezig.
Waardering
De molen is van algemeen belang:
- vanwege bouwtechnisch-historische waarden als herkenbaar en representatief voorbeeld van een ronde stenen boezemmolen met een scheprad als wateropvoerwerktuig uit de tweede helft van de 19e eeuw;
- vanwege cultuurhistorische waarden als essentieel onderdeel van de ontginnings- en waterstaatkundige geschiedenis van Nederland, Zuid-Holland en de Lopikerwaard in het bijzonder en de plaatselijke geschiedenis;
- vanwege situationele waarden betreffende de belendende waterlopen, met name de herkenbaarheid van de hoge boezem die als eerste in Nederland in 1485 is gesticht en de historische gaafheid van de omgeving;
- vanwege de gaafheid van de molenbiotoop en de grote landschappelijke betekenis;
- vanwege zijn zeldzaamheid als het enige molenoverblijfsel van een belangrijk boezemmolencomplex en vanwege zijn bijzondere flesvorm.
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Boezemmolen(TFU) | Boerderijen, molens en bedrijven | Industrie- en poldermolen | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Oost-Vlisterdijk | 1 | – | 2851 ET | Haastrecht | – | – | Ja |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | F | 30 | – | Haastrecht |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1874 | 1874 | – | vervaardiging |
| Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
|---|---|---|---|
| Boerderijen, molens en bedrijven | Industrie- en poldermolen | – | Bovenkruier |
Inleiding
HOEVE (XVIII?) met afgeknotte IJsselstenen puntgevel met vlechtingen. In het woongedeelte vensters met oude kozijnen, luiken en roedenverdeling in stijl XIXa. Hoog strodak. Achtergevel modern; links storende aanbouw.
ST. BARNEBAS, 1852-1854 door W.J. van Vogelpoel. Neoclassicistische eenbeukige KERK met in de voorgevel aan de barok ontleende elementen: een door de kroonlijst stotende hogere middenpartij met pilasters en fronton. De zijstukken van de gevel hebben inzwenkende bekroningen.