Raaystraat 3, Swalmen

Omschrijving onderdeel 2:

PARKAANLEG, bestaande uit a. moestuin; b. wandelbos met stuw in de Rougebeek of Blankwaterlossing; c. elzenbroekbosje met een rij populieren; d. voorplein en erf; e. voormalige karpervijver.

ad a.: de moestuin ligt op het eiland ten oosten van de kasteelboerderij en is alleen toegankelijk via een poort in de muur, die de binnenplaats afsluit; ook vanuit het huis kan de tuin betreden worden; aan noord-, oost- en zuidzijde wordt de tuin begrensd door de gracht. Aan de zuidzijde van de gracht loopt een herkenbaar dijklichaam waarop een "laantje" met beukenbeplanting. De tuin is door een padenkruis in vier compartimenten verdeeld, waarschijnlijk daterend uit de tweede helft van de 19de eeuw; van oudere beplantingen resteren o.m. twee perenbomen enkele fruitbomen en oude buxushaag langs het middenpad; vlak bij het huis staat een markante hoge spar. De paden zijn niet verhard. Tussen kasteelboerderij en moestuin liep een (inmiddels gedempte) gracht terwijl de poorttoegang naar de moestuin van een (inmiddels verdwenen) ophaalbrug was voorzien. Het bakstenen schuurtje midden in de tuin behoort niet tot de beschermde onderdelen, hetzelfde geldt voor het houten tuinhuis uit 1990.

ad b.: het wandelbos, "doolhof" genoemd, ligt aan de noordkant van de Raaystraat op het punt waar deze straat via een flauwe bocht overgaat in de weg naar Maalbroek; het is ongeveer 1.5 hectare groot en is waarschijnlijk in de eerste helft van de 19de eeuw aangelegd; een eenvoudig rondgaand padenpatroon en een drietand zijn nog vaag te herkennen. Er staat voornamelijk opgaand oud loofhout, waaronder eik, beuk, acacia, berk, linde, tamme kastanje en paardekastanje. Fraai geboomte op de steilrand wekt de indruk van een laanbeplanting. Door het bos stroomt de Rougebeek of Blankwaterlossing, deze waterloop met stuw voorziet de gracht van de historische buitenplaats Zuidewijk Spick van water. De waterscheiding tussen Roermond (zuid) en Swalmen (noord) ligt op deze plaats. Er is enige geaccidenteerdheid en op de overgang naar de oostelijk en hoger gelegen es is een steilrand van enkele meters.

ad c.: het elzenbroekbosje met een rij populieren behoort strikt genomen niet tot de parkaanleg; het is gerangschikt als overgang tussen het wandelbos en de rest van het complex. Het betreft een moerassig gebiedje van ongeveer 1 ha. beplant met elzen waartussen enkele oude bomen herkenbaar zijn die mogelijk deel hebben uitgemaakt van een laantje langs een (inmiddels verdwenen) dam. Het elzenbroekbosje met oude bomen ligt direct ten oosten van de moestuin buiten de gracht, in de oksel van de reeds hierboven genoemde flauwe bocht in de weg en wordt doorsneden met enkele rechte waterlopen.

ad d.: het voorplein en erf liggen ten westen van de kasteelboerderij; aan de noordzijde wordt het geheel begrensd door de noordelijke poot van een L-vormig stuk gracht langs de Raaystraat, aan de westzijde door de westpoot van deze gracht en aan de zuidkant door de boerderij en de remise (zie onderdeel 3). Vanaf de Raaystraat betreedt men het voorplein via een dam; de poort op de dam (twee bakstenen pijlers) dateert uit 1964 en valt derhalve buiten de bescherming. Het voorplein heeft een puinverharding. Het erf heeft deels een moderne tuininvulling.

ad e.: de voormalige karpervijver ligt ten noord-oosten van het hoofdgebouw en wel ten oosten van de weg met de naam Boven Boukoul, ten noorden van de Raaystraat en wordt aan de oostzijde begrensd door een in noord-zuidrichting lopend dijklichaam. De voormalige karpervijver dateert in oorsprong uit circa 1800 en werd omstreeks het jaar 1900 gedempt.

Waardering

De PARKAANLEG van de historische buitenplaats Zuidewijk Spick vertegenwoordigt het algemeen belang wegens:

- de ouderdom;

- de oorspronkelijke moestuinindeling;

- de rudimenten van de voormalige karpervijver;

- de landschappelijk-visuele waarden en - als wezenlijk cultuurhistorisch onderdeel van het complex en - wegens de historische belevings- en ervaringswaarden die in de parkaanleg besloten liggen.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
524304
Complexnaam
Zuidewijk Spick
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Omschrijving complex

De historische buitenplaats Zuidewijk Spick is in feite een grote boerderij op de bekende Limburgse castellum-plattegrond; een parkaanleg van grote allure ontbreekt; wel zijn er een moestuin en een wandelbos ("doolhof" genaamd). Zuidewijk Spick is, evenals het verder noordelijk gelegen kasteel Hillenraad, gelegen in een oude Maasbedding, een in de regel weinig geschikte locatie voor bewoning, met uitzondering van kasteelplaatsen en vestiging van watermolens; Zuidewijk Spick vormt zo'n uitzondering. Als landadellijk agrarisch complex is het zeer karakteristiek en indrukwekkend; helaas doen twee recent gebouwde schuren ten zuiden van het complex afbreuk aan de visuele beleving. Onder het maaiveld bevinden zich naar alle zekerheid oudheidkundige restanten, bijvoorbeeld aan de Raaystraat, bij de toegangsbrug tot de historische buitenplaats Zuidewijk Spick, waar ondergronds de bakstenen fundering van het oude poortgebouw is aangetroffen. Het complex ligt ten zuiden van Boukoul in de flauwe bocht van de Raaystraat en de weg naar het gehucht Maalbroek en wordt begrensd door eigen agrarische terreinen. Het complex bestaat uit: KASTEELBOERDERIJ (1), PARKAANLEG (2), BIJGEBOUWEN (3), MUUR met POORT (4), TOEGANGSBRUG (5), TWEE BAKSTENEN HEKPIJLERS (6).

Op de bij de registeromschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven.

Waardering

De historische buitenplaats Zuidewijk Spick is van algemeen cultuurhistorisch belang vanwege de ouderdom, zowel onder als boven het maaiveld, en als belangrijk voorbeeld van een oude Limburgse herenboerderij in een vrijwel ongestoorde rurale setting. Zoals reeds gemeld wordt een en ander verstoord door twee in 1996 gebouwde grote schuren; de schuren staan net ten zuiden van de historische buitenplaats Zuidewijk Spick. De twee bakstenen hekpijlers aan de zijde van de Raaystraat, nabij de brug, dateren uit 1967 en genieten geen bescherming ingevolge de Monumentenwet 1988.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Historische aanleg Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Raaystraat 3 6071 NC Swalmen BY Ja
Raaystraat 1 A 6071 NC Swalmen
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
D 3272 Swalmen
D 2087 Swalmen
D 3285 Swalmen
D 3467 Swalmen
D 3292 Swalmen
L 227 Swalmen
L 269 Swalmen
L 213 Swalmen
L 212 Swalmen
L 268 Swalmen
L 225 Swalmen
L 188 Swalmen
L 405 Swalmen
L 243 Swalmen
L 244 Swalmen
L 265 Swalmen
L 211 Swalmen
L 245 Swalmen
L 242 Swalmen
L 189 Swalmen
L 266 Swalmen
L 241 Swalmen
L 267 Swalmen
Naar boven