Inleiding

Voormalig PAKHUIS 'Azië', in 1883 gebouwd in de stijl van het Eclecticisme, als een van de eerste pakhuizen aan de Oostelijke Handelskade. De opdrachtgever was de Naamloze Vennootschap Handelskade.

De Oostelijke Handelskade werd in 1883 aangelegd, maar kwam pas omstreeks 1900 volledig in gebruik, na het ontstaan van de scheepvaartroute over het Merwedekanaal. Het pakhuis maakt deel uit van een rij aaneengesloten pakhuizen die, als strook, geklemd liggen tussen het N.S.-emplacement en de noordelijk gelegen IJhaven. Tot de inrichting van het gebied in de directe omgeving horen ook de loskades en de rolkraan.

N.B. Het pakhuis is niet meer als zodanig in gebruik en is ten behoeve van het gebruik door een groothandel, gewijzigd. Het is aan de noordkant aangetast door het belendende pakhuis en aan de zuidkant ingrijpend gewijzigd.

Omschrijving

Het in kruisverband opgetrokken veemgebouw heeft een langgerekte rechthoekige plattegrond en telt vier bouwlagen. Het wordt gedekt door een flauw hellend, zadeldak met een op het noorden gericht zaagdak. De voor- en achtergevels worden door respectievelijk twaalf en tien spaarvelden ingedeeld, waarin in oorsprong afwisselend biforen en laaddeuren (thans glas). De beide gevels worden door doorlopende gele en zwarte verblendstenen sierbanden, ter plaatse van de verdiepingsvloeren en de aanzet van de vensterbogen, geleed. Langs de dakranden bevindt zich een getrapt blokfries. De spaarvelden en de biforen hebben ontlastingsbogen in zwart-gele verblendsteen.

De voorgevel die naar de stadszijde is gekeerd, bezit een gecementeerde plint met schijnblokvoegen die wordt afgesloten door een rollaag. In de meest linker travee en de derde, vanaf de rechterhoek, elk in de tweede bouwlaag een segmentboogvormig raam met een boogveld van gele verblendsteen met zwarte koppen. Links van de middenas van het gebouw bevindt zich een uitgebouwde nis met een een gevelsteen, onder een soort baldakijn met de tekst: 'NAAMLOOZE / VENNOOTSCHAP HANDELSKADE / ANNO 1883'. De nis rust op gemetselde consoles aan weerszijden van een rondbooggewelfje. Restanten van twee consoles komen ook meer naar rechts voor. De achtergevel die is gericht naar het IJ, is op dezelfde wijze geleed als de voorgevel. Onder de betonnen laad- en losvloer bevindt zich onder andere de verwarmingsinstallatie van het gebouw.

Interieur Het interieur wordt gekenmerkt door de ronde, gietijzeren zuilen met zuilringen en kapitelen waarop de moerbalken rusten. De schachten van de kolommen zijn uitgerust met aangegoten flenzen waartussen schotten geplaatst konden worden. Op de voormalige monsterzolders houten balken en lichtkappen in zaagtandvorm.

Waardering

Het pakhuis 'Azië' is van algemeen belang wegens architectuur-, cultuurhistorische waarde alsook typologisch en industrieel-archeologische waarde als redelijk gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een veemgebouw in een eclectische bouwstijl en als referentie naar de grootschaliger havenontwikkeling in het stoomtijdperk: het eerste op de hiertoe aangelegde Oostelijke Handelskade. Het pakhuis is stedenbouwkundig van belang vanwege de beeldbepalende ligging aan het havenfront met kademuur, smalspoor en laad- en losinstallaties.