De Beukenhof, Aalten

Omschrijving

De in kruisverband gemetselde bakstenen FABRIKANTENVILLA is opgetrokken op een rechthoekige plattegrond. Het gebouw telt twee bouwlagen onder een met platte Friese pan gedekt, afgeplat schilddak met op het noorden een halsgevel. De nokken van het dak zijn voorzien van een geprofileerde daklijst. Het dak heeft op vier zijden een dakkapel. Het voorschild (noorden) en het linker dakschild hebben een dakkapel met twee gekoppelde enkelruits ramen en enkelruits bovenlicht onder een plat dak met aan weerskanten gesneden houten klauwstukken. Het achterschild heeft een dakkapel onder een plat dak afgesloten door een fries met kroonlijst en heeft twee gekoppelde enkelruits ramen. In het rechter dakschild zit in het midden een dakkapel onder een plat dak voorzien van een fries en een geprofileerde kroonlijst met aan de voorzijde een timpaan en aan weerszijden klauwstukken voorzien van voluten. Het tweeruits raam heeft een halfrond bovenlicht en wordt afgesloten door een strek met aanzet en sluitsteen.

De gevels hebben een horizontale geleding met een geschilderde plint, speklagen die ter plaatse van de pilasters uitkragen en aan bovenzijde een gekornist fries met het centre-lis motief en een geprofileerde kroonlijst. De scheiding van de verdiepingen wordt langs de voor en zijgevels gemarkeerd door een gekorniste cordonlijst met een decoratief bakstenen fries. Op de hoeken van de voor- en zijgevels bevinden zich pilasters.

Het gebouw heeft aan de achterzijde een moderne aanbouw die niet voor bescherming in aanmerking komt. De asymmetrisch ingedeelde VOORGEVEL (noorden) heeft rechts een risaliet eindigend in een halsgevel waarin twee smalle ramen met een halfrond afgesloten bovenlicht voorzien van een segmentboog met aanzet- en sluitsteen. Hierboven bevindt zich een geprofileerde kroonlijst waarboven een gebroken fronton gedragen door bakstenen pilasters. In de uitsparing van het fronton bevindt zich een niet oorspronkelijke piron. De halsgevel heeft aan weerszijden klauwstukken met voluten rustend op een bakstenen muurtje waarnaast een sokkel met een obelisk.

De risaliet heeft op de begane grond een schuifvenster met bovenlicht en wordt afgesloten door een blinde segmentboog met aanzet- en sluitsteen. De boogtrommel is opgevuld met decoratieve tegels. Op de verdieping bevindt zich een tweeruits stolpraam met bovenlicht dat aan de bovenzijde wordt afgesloten door een kroonlijst waarboven een hanekam. In het fries tussen de eerste en tweede verdieping staat met zwarte letters "BEUKENHOF" vermeld.

Het linkerdeel van de voorgevel bevat twee traveeën met op de begane grond en op de verdieping vensters van hetzelfde type als in de risaliet. Onder de ramen van de beneden verdieping bevinden zich gepleisterde vakken voorzien van het centre-lis motief.

De LINKER ZIJGEVEL heeft rechts in de gevel een houten serre onder een plat dak dat wordt afgesloten door een fries en een kroonlijst. Onder het fries bevindt zich een rij originele glas-in-lood ramen. De vensters in deze gevel zijn van hetzelfde type als in de voorgevel. Tegen de ACHTERGEVEL bevindt zich een uitbouw met een tweelaags middendeel onder een plat dak ter plaatse waarvan zich het trappenhuis bevindt. Hierin zitten op de verdieping twee hoge, gekoppelde ramen met bovenlicht waarin glas in lood. De verdieping heeft aan weerszijden van de uitbouw een dichtgezet raam dat aan de bovenzijde wordt afgesloten door een geprofileerde kroonlijst en een hanekam. De begane grond heeft twee niet oorspronkelijke ramen en een moderne aanbouw die niet voor bescherming in aanmerking komt.

De symmetrisch ingedeelde RECHTER ZIJGEVEL heeft een benadrukte middenpartij met aan weerszijden pilasters. Op de begane grond van de middenpartij bevindt zich een entree bestaande uit een stoep en een dubbele paneeldeur met glas in het bovenpaneel en een halfrond bovenlicht afgesloten door een half cirkelboog. Op de verdieping bevindt zich een tweeruits stolpraam met enkelruits bovenlicht afgesloten door een blinde segmentboog met aanzet- en sluitsteen. De boogtrommel is opgevuld met decoratieve tegels. De vensters in de linker en rechter travee zijn van hetzelfde type als in de voorgevel.

De indeling van het INTERIEUR op de begane grond en de verdieping is nog grotendeels oorspronkelijk. Op de begane grond bevindt zich een L-vormige gang met trappenhuis.Het gebouw is deels onderkelderd. In de woonkamer en de salon zitten nog de originele kozijnen en vensterbanken. Tussen de woonkamer en de serre zitten schuifdeuren. Het trappenhuis bezit de originele wandtegels met Jugendstil motief.

Waardering

FABRIKANTENVILLA uit 1893 gebouwd in opdracht van de fabrikant Herman Driessen.

- Van architectuurhistorische waarde als goed voorbeeld van een in neo-renaissancistische stijl opgetrokken fabrikantenvilla uit het einde van de negentiende eeuw.

- Van stedebouwkundige waarde als voorbeeld van een bij een fabriekscomplex behorende en gelegen fabrikantenvilla. Villa en weverij zijn afgestemd op de stedenbouwkundige schaal van de kern Aalten.

- Van cultuurhistorische waarde vanwege het belang van de familie Driessen voor de geschiedenis van de textielindustrie van Nederland.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
523184
Complexnaam
Stoomweverij met woning
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

De STOOMWEVERIJ MET DIRECTEURSWONING gelegen aan de zuidzijde van de Hofstraat is in 1893 gebouwd in opdracht van de fabrikant Herman Driessen. De fabriek van Herman Driessen is gelegen op een terrein tussen de Hofstraat en de Slingebeek, nabij het centrum van de stad. Rechts van de fabriek ligt de in 1893 gebouwde woning van Herman Driessen en links bevindt zich de villa van zijn zoon Clemens Driessen uit 1931 die niet onder de bescherming valt. Het beschermde complex bestaat uit de directeurswoning aan de Hofstraat 12 (A) en de stoomweverij aan de Hofstraat 14 (B).

De Driessens vestigden zich in 1826 in Aalten vanuit Bocholt (Duitsland) en richtten er een spinnerij op aan de Varsseveldseweg (afgebrand in 1858) en een weverij en spinnerij aan de Dijkstraat (verkocht in 1918, gebouw gesloopt 1981). Rond 1856 werden de spinnerijen en de weverij van stoom voorzien. Zij waren daarbij een van de eerste weverijen/spinnerijen in Nederland die overgingen op stoom.

Vanuit het bedrijf aan de Dijkstraat, gesticht door de broers Anton en Josef Driessen, werd in 1894 de stoomweverij aan de Hofstraat opgericht door Herman Driessen.

De fabriek aan de Hofstraat begon in 1894 met 34 weefgetouwen en groeide uit tot een bedrijf met 200 weefgetouwen in 1937. Vanaf 1925 ging het bedrijf zich ook toeleggen op confectie en in 1933 werden tricotagemachines aangeschaft. Na de Tweede Wereldoorlog had het bedrijf een eigen verkooporganisatie en een gevarieerd aanbod van (onder-) kleding en huishoudtextiel. De toenemende mechanisatie en te hoge investeringskosten leidden in 1969 tot de liquidatie van het bedrijf dat toen 149 mensen in dienst had. Tot het oudste gedeelte van het complex behoren de directeurswoning "De Beukenhof", het in neo-renaissancistische stijl opgetrokken kantoorgebouw aan de Hofstraat en de direct hier achter gelegen sheds met machinekamer, ketelhuis en de hoge bakstenen schoorsteen.

Het fabrieksgebouw bestaat uit diverse aan elkaar gekoppelde kantoor- en productiegebouwen. In de loop der jaren hebben diverse uitbreidingen plaatsgevonden, onder andere in 1927, 1936, 1939, 1940, 1941, 1945, 1949 en 1950. Daarbij betrof het meestal een uitbreiding van de bedrijfsgebouwen. Het meest in het oog springend is de uitbreiding aan de voorzijde uit 1941, uitgevoerd in de Nieuwe Haagse School-stijl. Deze uitbreiding is naar ontwerp van de architect Wim M. Hebly uit Aalten, die ook de woning met bedrijfsgebouw aan de Stationsstraat 55 uit 1935 heeft ontworpen.

Waardering

Complex bestaande uit een STOOMWEVERIJ met DIRECTEURSWONING in 1893 gebouwd in opdracht van de fabrikant Herman Driessen.

- Van architectuurhistorische waarde als complex dat een overzicht geeft van de opeenvolgende architectuurstijlen in de industriële bouwkunst zoals het kantoorgebouw uit 1893 uitgevoerd in neo-renaissancistische stijl en de uitbreiding uit 1933, door de architect W.M. Hebly, uitgevoerd in de Nieuwe Haagseschool stijl. Het complex is tevens van belang als voorbeeld van een fabriek waar verschillende constructiemethoden zijn toegepast. Onder andere de ijzeren draagconstructie van de sheds en de houten "hammerbeam"-spanten in de machinekamer zijn van belang voor de geschiedenis van de bouwtechniek in Nederland als vroeg en gaaf voorbeeld van deze constructiewijze.

- Van stedebouwkundige waarde als voorbeeld van een industrieel complex. De voormalige stoomweverij met bijbehorende directeursvilla is een historisch gegroeid geheel van tussen 1893 en 1969 gebouwde bedrijfsruimten en vormt qua aanleg en structuur een karakteristiek ensemble. Maat en schaal van het complex zijn afgestemd op de stedenbouwkundige schaal van de kern Aalten

- Van cultuurhistorische waarde uit het oogpunt van de geschiedenis van nijverheid en techniek als kenmerkende representant van de in de laatste decennia van de negentiende eeuw gemechaniseerde textielindustrie in Nederland. De stoomweverij is van cultuurhistorische waarde als uitdrukking van de industriële ontwikkeling van de textielproduktie en vertegenwoordigt als zodanig een aspect van de economische geschiedenis.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Woonhuis Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Hofstraat 12 7121 DM Aalten Ja
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Villa
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
I 12941 Aalten
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1893 1893 vervaardiging
Naar boven