Inleiding

Gaaf bewaarde hallehuis-BOERDERIJ Wijlhuizen, vermoedelijk uit het eerste kwart van de 19de eeuw, nu gebruikt als onderdeel van het waterwin-complex. De boerderij ligt landschappelijk zeer fraai boven in het dal.

Omschrijving

Het wolfdak is voor wat betreft de bovenste helft gedekt met riet, de onderste helft draagt gesmoorde oud-Hollandse pannen, aan de binnenzijde nog compleet afgewerkt met dokken.

De beide KOPGEVELS hebben schoon metselwerk. De voorgevel heeft de ingang links van het midden en verder drie T-ramen met niet oorspronkelijke luiken en voor de zolder een klein laadluik. Vlechtingen en enkele ankers verlevendigen de gevel. Rechts is het metselwerk in het verre verleden verzakt en zijn oude wijzigingen te zien.

De achtergevel, in schoon metselwerk, heeft in het midden de deeldeuren onder een korfboog, rechts en links een relatief forse mestdeur. De deeldeuren worden geflankeerd door staande ovale stalraampjes, in het wolfeind is de laaddeur voor de (boven de deel verdwenen) zolder opgenomen, het riet welft er overheen. Naast de deuren zijn laag twee ankers geplaatst.

De lage ZIJGEVELS zijn wit geschilderd. De linker heeft een lage ingang in het midden, rechts ervan heeft het vertrek achter het voorhuis een vierruits raam met luik. Het stalgedeelte heeft een getoogd gietijzeren stalraampje en twee liggende vensters met houten kozijn.

De rechter zijgevel heeft een lage ingang en vijf gietijzeren getoogde, vierruits stalraampjes. Voor de woning is een klein vierkant venstertje met een luik aangebracht.

Het pand fungeert nu als waterwinstation, maar het INTERIEUR bevat nog veel van de oude inrichting van de boerderij. De constructie met ankerbalkgebinten is bewaard. De deel ziet er wel anders uit doordat er een grote ketel geplaatst is waarin grondwater gezuiverd wordt tot drinkwater; deze vult de ruimte grotendeels en er zijn diverse leidingen aan gekoppeld. In verband met de functie draaien de deeldeuren nu in een kozijn naar buiten. Links ervan staat tegen de achterwand een complete oude waterpomp met houten ombouw op bakstenen voet. Het woongedeelte bevat in het midden de woonkamer, met een enkelvoudige balklaag loodrecht op de voorgevel, met tegen de rechter wand een rondbogige 19de-eeuwse kachelnis tussen houten pilasters. De achterwand is vlak, het onderste deel is voorzien van witte wandtegels. De achterwand bevat twee bedsteden. Het rechter vertrek, evenals het linker onder een onbeschoten kap, heeft in de achterwand een soortgelijke bedstede. Links bevindt zich een klein hout gedekt keldertje. De ongepleisterde wanden tonen het baksteenformaat 22 x 11 x 4 cm.

Waardering

BOERDERIJ Wijlhuizen vermoedelijk uit de eerste helft van de 19de eeuw, met latere aanpassingen.

- Van architectuur- en bouwhistorisch belang als gaaf voorbeeld van een hallehuis-boerderij,

- Van grote landschappelijke waarde door zijn ligging in een glooiing van het terrein. Het heeft als zodanig ensemblewaarde in samenhang met de gebouwen van het waterpompstation.

- Van cultuurhistorische waarde door de bewaarde inrichting als boerderij, mede door de interieuronderdelen van het woongedeelte.