Inleiding

SLUISWACHTERSWONING, als onderdeel van het sluiscomplex, in opdracht van Waterstaat uitgevoerd in 1891 in neorenaissancestijl. Het complex met dubbelkerende schutsluis ligt aan de monding van het riviertje de Danne nabij het Merwedekanaal.

Omschrijving

De sluiswachterswoning uit 1891 is in grauwe baksteen (in kruisverband boven een uitgemetseld trasraam) opgetrokken vanuit een rechthoekige plattegrond. Het vrijstaande, deels onderkelderde bouwvolume bestaat uit één bouwlaag met een met gesmoorde kruispannen gedekt zadeldak. Op de nok is een siersmeedwerk met koperen windvaan geplaatst. Op het noordelijke dakvlak bevindt zich één gemetselde schoorsteen. De gevels worden geleed door gecementeerde en wit geschilderde banden en hoekstenen. De ventilatieroosters van de spouw bestaan uit gietijzeren rozetten. De rechtgesloten vensters en deur in de eerste bouwlaag zijn uitgevoerd met boogvelden met meerkleurig siermetselwerk onder een rondboogvormige ontlastingsboog met gecementeerde blokken en sluitstenen. De T-schuiframen hebben natuurstenen lekdorpels en houten luiken. De drie assen tellende symmetrische voorgevel (zuidzijde) bevat een centraal geplaatste entree met natuurstenen stoep, strokendeur met smeedijzeren hang- en sluitwerk en bovenlicht. De langsgevels worden afgesloten door een fries van uitkragend siermetselwerk en uitgemetselde gootklossen met daartussen een meerkleurige reeks van kruisvormen met daarboven een geprofileerde gootlijst. Aan de zuidgevel is rechts van de entree een houten reddingsboeihouder met reddingsboei bevestigd. De kopgevels (west- en oostgevels) zijn trapgevels met gecementeerde en geprofileerde dekplaten. In iedere topgevel bevindt zich een uitgemetseld siermetselwerk met een kunststenen segmentboogvormig fronton ter bekroning. In de top bevindt zich één rechtgesloten venster met hanekam en een stolpraam. Aan de westelijke zijde is dit raam vervangen. Er zijn smeedijzeren sierankers gebruikt.

Waardering

Het pand is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als gaaf bewaard voorbeeld van een sluiswachterswoning uit 1891 in Neo-Hollandse Renaissance-stijl, gebouwd in opdracht van Rijkswaterstaat, en vanwege de cultuurhistorische waarde als uitdrukking van en herinnering aan de geschiedenis van het kanaal. De woning heeft ensemblewaarde als onderdeel van het complex en vanwege de beeldbepalende ligging aan het Amsterdam-Rijnkanaal en de ruimtelijk-functionele relatie met dit kanaal, de rivier de Danne en de sluis. Van bouwkundig belang als vroeg voorbeeld van een constructiewijze met de toepassing van een spouw.