Rijksmonument

Administratiegebouw, Amsterdam

Inleiding

In 1913-14 aan de noordzijde van het vm. Binnengasthuisterrein opgetrokken ADMINISTRATIEGEBOUW naar een ontwerp van J.M. van der Mey in Vroeg Amsterdamse School-stijl in opdracht van het bestuur van het Binnengasthuis.

N.B. In oorsprong bestond het bouwwerk uit een noordelijk gelegen bouwdeel, het Administratiegebouw, en een zuidelijk gelegen bouwdeel, de Kinderkliniek, met op het scharnierpunt van deze twee vleugels een trappehuis. De Kinderkliniek werd echter in het voorjaar van 1991 in opdracht van de Universiteit van Amsterdam gesloopt. In de plaats daarvan verrees nieuwbouw.

Omschrijving

Op een rechthoekig grondplan tot stand gekomen bakstenen bouwwerk bestaande uit drie bouwlagen en onder een schilddak met zwarte pannen. Gevel Grimburgwal. Het schilddak zit deels verscholen achter een borstwering. De middelste drie vensterassen worden afgesloten door een top met een sculptuur van een zuigeling waarboven de inscriptie SPQA. Rechthoekige vensters. De twee buitenste en afgeschuinde traveeën hebben slechts twee bouwlagen met bovenliggend (thans overdekt) balkon en zijn enigszins teruggezet. De vensters staan dicht bij elkaar en zijn regelmatig geplaatst. De gevel is verder voorzien van gekanteld en ander decoratief metselwerk en de toepassing van eveneens decoratief aangebrachte lichtkleurige steen.

De entree aan de korte gevel aan de Binnengasthuisstraat heeft een uit hout gesneden toegangsdeur met een daarboven geplaatst uitkragend en onderverdeeld bovenlicht aan de bovenzijde voorzien van een hardstenen fronton. Ook hier het gebruik van decoratief metselwerk. Dit geld ook voor de andere korte gevelzijde.

Achterzijde is deels vernieuwd (links). Aan de rechterzijde een teruggeplaatst bouwdeel onder een plat dak. Het risalerende en deels vernieuwde bouwdeel toont een afgeronde hoek. In de afgeronde hoek per twee en per drie gekoppelde vensters met glas-in-lood bovenlichten.

Waardering

Voormalig administratiegebouw van algemeen belang vanwege cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde vanwege zijn plaats in het ouevre van Van der Mey. Tevens van belang als onderdeel van het complex Binnengasthuis.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer

518310

Complexnaam

Binnengasthuiscomplex

Provincie

Noord-Holland

Gemeente

Amsterdam

Plaats

Amsterdam

Complexomschrijving

Inleiding

Tussen 1868 en 1913 door verscheidene architecten fasegewijs en in een diversiteit aan bouwstijlen tot stand gekomen vernieuwing en uitbreiding van het reeds in 1579 voornamelijk op de terreinen van het Oude Nonnenklooster ondergebrachte Sint Pietersgasthuis, later genaamd Binnengasthuis. In 1867 werd het complex tot universitair ziekenhuis aangewezen. De nieuwe gebouwen werden alle ontworpen in opdracht van de regenten van het gasthuis en een door hen ingestelde Bouwcommissie. De gebouwen zijn vanaf de totstandkoming voortdurend inwendig veranderd. Vanaf 1984 hebben zich diverse ingrijpende wijzigingen voorgedaan. Een tweetal gebouwen is gesloopt (het Anatomiegebouw, B. de Greef, 1875/1887 en - deels - het Administratiegebouw/Kinderkliniek, J.M. van der Mey, 1913-14) en het terrein is recentelijk stedebouwkundig heringericht waarbij een doorgaande fietsroute is gerealiseerd tussen Grimburgwal en Nieuwe Doelenstraat, gepaard gaand met de nieuwe straatnamen Turfdraagsterpad en Binnengasthuisstraat. Aan de Oude Zijds Achterburgwal is een doorgang via het reeds onder monnr. 77 beschermde 18de-eeuwse Gasthuispoortje gerealiseerd. Het vm. Binnengasthuiscomplex wordt thans begrensd door de Grimburgwal, Oude Zijds Achterburgwal, Nieuwe Doelenstraat, Kloveniersburgwal, Binnengasthuisstraat en het Turfdraagsterpad.

Het complex omvat thans nog de volgende samenstellende onderdelen:

1) Oude Turfmarkt 125/Turfdraagsterpad 9 (vm. Kraamkliniek, A.N. Godefroy, 1868-70);

2) Turfdraagsterpad 15-17 (vm. Vrouwenverband, A.N. Godefoy en B. de Greef, 1874-77);

3) Oude Zijds Achterburgwal 235-237 (vm. wachtkamer/apotheek, A.N. Godefroy, 1875-77);

4) Kloveniersburgwal 82-84 (vm. Laboratorium voor Artsenijbereidkunde, verm. W.H. Springer, 1881);

5) Oude Zijds Achterburgwal 233/Vendelstraat 7 (vm. Klinisch Ziekenhuis, H. Leguyt, 1888-90);

6) Kloveniersburgwal 80 (vm. Stads- en Gasthuisapotheek, H. Leguyt, 1888);

7) Vendelstraat 2/Binnengasthuisstraat 19 (vm. Tweede Chirurgische Kliniek en Zusterhuis, F.W.M. Poggenbeek,1897-98) + uitbreiding Zusterhuis Nieuwe Doelenstraat 15/Vendelstraat 8 (F.W.M. Poggenbeek, 1900-1901) + uitbreiding Zusterhuis Kloveniersburgwal 114-166 (verm. F.W.M. Poggenbeek, 1913);

8) Kloveniersburgwal 86-88 (vm. Keukengebouw, Publieke Werken, 1908-09).

9) Binnengasthuisstraat 9 (vm. Administratiegebouw, J.M. van der Mey, 1913-14).

10) Oudezijds Achterburgwal 18de-eeuwse Gasthuispoortje (mon.nr 77).

Omschrijving

Zie hiervoor de verschillende objectomschrijvingen.

Waardering

Voormalig Binnengasthuiscomplex van algemeen belang vanwege cultuur- en medisch-historische waarde als uiting van de ontwikkeling van de schaal vergroting en modernisering van de in oorsprong oude ziekenhuizen aan het eind van de 19de eeuw. Tevens van belang als in de binnenstad inmiddels uniek en enig overgebleven groot ziekenhuis. Het complex vertegenwoordigt voorts een stedebouwkundige waarde als zuidelijke afsluiting van de Oude Zijde.

Eigenschappen

Functies
Functie	Hoofdcategorie	Subcategorie	Functietype	Is hoofdfunctie
Administratiegebouw	Handelsgebouwen, opslag- en transportgebouwen	Handel en kantoor	oorspronkelijke functie	Ja

Adressen
Straat	Getal	Achtervoegsel	Postcode	Plaats	Locatie	Situatie	Is hoofdadres
Binnengasthuisstraat	9	–	1012 ZA	Amsterdam	–	–	Ja

Percelen
Kadastraal perceel	Kadastrale sectie	Kadastraal object	Appartement	Kadastrale gemeente
–	G	8201	–	Amsterdam

Bouwperioden
Start	Eind	Notitie	Beschrijving
1913	1914	–	vervaardiging

Ambachten
Name	Beroep	Notitie
Mey, J.M. van der ; Stad Amsterdam	architect / bouwkundige / constructeur	–