Inleiding.

Het DR. MOLLERLYCEUM werd in 1926 gebouwd in Expressionistische stijl naar ontwerp van de architecten J. Wielders en Q. J. Horsten. Het pand markeert de hoek van Bolwerk Zuid met Bagijnhofstraat en Legrandstraat. De school werd gebouwd op een geaccidenteerd terrein, hetgeen inwendig zichtbaar is aan niveauverschillen die overbrugd worden door trapjes. Rond 1980 werd het pand sterk uitgebreid aan de achterzijde.

Omschrijving.

Het één- tot drielaagse pand heeft een L-vormige plattegrond met een levendige afwisseling van bouwvolumes. De gevels zijn opgetrokken uit machinale baksteen, het merendeel der ramen heeft een houten sieromlijsting. De daken zijn plat, afgezet met rode windveerpannen. De hoogste bouwmassa aan de Bolwerk-zijde heeft zeer steile dakschilden met rode verbeterde Hollandse dakpannen. Dit hoofdgebouw is tweezijdig symmetrisch uitgevoerd. Het middendeel met entree springt vooruit. Bij het hoofdgebouw valt de nadruk op de brede middenpartij, waarin de geverniste vleugeldeuren met gedecoreerde schopplaten zijn geplaatst. De deuren zijn voorzien van glas-in-lood-ruitjes, hiernaast zijramen met kleine roedenverdeling. Boven dit geheel een latei met in metalen belettering de naam: Dr. Moller Lyceum. Een hoge rechthoekige massa rijst hier smaller uit op, het rijzende karakter wordt nog extra benadrukt door een verticaal trapraam. Aan weerskanten van de entree bevindt zich een begane grondverdieping met kleine zesruitsroedenraampjes. De verdieping erboven bezit bandvensters met kleine roedenverdeling en houten omlijsting, doorlopend naar de risaliet. De hoeken van het muurwerk zijn afgerond en deels hoger opgetrokken, afgezet met windveerpannen. Op de tweede etage, feitelijke de ruimte onder het dak, bevinden zich aan weerskanten in het dakvlak twee smallere reeksen vensters met achtruits verdeling. De zijgevels van dit hoge deel tonen, dat de dakschilden aan de achterzijde lager doorlopen. In het midden van de zolderetage bevinden zich drie gebonden negenruits vensters, daaronder links bij de afgeronde hoek, een laddervensters.

De linker zijgevel is door een eenlaagse gang onder plat dak verbonden aan de voormalige conciërgewoning. De bouwmassa wordt rechts afgesloten door een eenlaags rechthoekig bouwdeel, de bibliotheek, met hoog ingezette bandvensters met houten omlijsting, die de hoek omgaan. Hierop volgt een tweelaags bouwdeel van zes vensterassen. Na een hoge plint met siermetselwerk volgen reeksen met vierentwintigruits ramen, op de etage erboven liggende drieruitsraampjes. In de hierna volgende eenlaagse bouwmassa bevinden zich twee ramen met kleine roedenindeling en de westelijke ingang, die oorspronkelijk gedecoreerd was als de hoofdentree.

De hoofdentree geeft toegang tot een tochtportaal, waarna een monumentale hal volgt met aan beide zijden bordestrappen. Op de grond liggen rode tegels met een sierrand in zwart en beige. De hoge geglazuurd betegelde lambrizering is okergeel gevlamd. Waar de hal aan beide zijden voortgaat als middengang in de lengte van het pand, staan gestileerde natuurstenen hoekbeelden, St. Gertrudis en een Heilig Hartbeeld. De beelden werden in 1928 geleverd door P. van Os uit Tilburg. Erboven bijbehorende verlichtingsarmaturen in Art Décostijl. Bij beide beelden gevelstenen uit 1927. De paneeldeuren die toegang geven tot de klaslokalen hebben Art Décomotieven. Wanneer men de hal doorloopt wordt, met aan het eind hoekramen en spoelbakken, en een trap afgedaald, nog een gevelsteen ter ere van de Irenebrigade die in 1944-1945 de school bewoond en hersteld heeft. De trappen zijn van graniet, de balustrade van sierijzerwerk. Ook op de verdieping zijn de gangen voorzien van de oorspronkelijke betegeling. De c.v. radiatoren zijn geplaatst in voor dit doel uitgespaarde nissen. De zolder heeft links en rechts van de traphal in boogvorm uitgevoerde grenenhouten kapspanten in de tekenzalen. Meer zuidwaarts in het gebouw dient men diverse trapjes af te dalen.

Het schoolterrein wordt aan de zijde van het Bolwerk en van de Legrandstraat afgesloten door een uit de bouwtijd daterende lage bakstenen muur waarin Expressionistisch smeedijzerwerk is opgenomen.

Waardering.

De school is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een sociaal-economische en culturele ontwikkeling. Het heeft architectuurhistorisch belang vanwege de stijl en detaillering en als regionale variant van de Amsterdamse School. Het is tevens van belang als voorbeeld van het oeuvre van de architecten Wielders en Horsten. Het gebouw is van belang vanwege de ornamentiek en de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieur. Het lyceum is belangrijk wegens de gaafheid van in- en exterieur en in relatie tot de visuele en structurele gaafheid van de stedelijke omgeving.