In loco pascuae, Beverwijk

Inleiding

PASTORIE "In loco pascuae" uit 1914-1915, deel uitmakend van het rooms-katholiek kerkcomplex 'O.L.V. van Goede Raad'.

Omschrijving

Op L-vormig grondplan gebouwde pastorie bestaande uit een nagenoeg vierkant hoofdvolume van twee bouwlagen waarboven een zolderverdieping met borstwering en vliering onder een hoog zadeldak met de noklijn evenwijdig aan de weg, en haaks op dit hoofdvolume linksachter een kleiner rechthoekig bouwvolume van twee bouwlagen onder een zadeldak met de noklijn haaks op de weg. Beide daken zijn gedekt met rode verbeterde Hollandse pannen. De rechter helft van het achterschild van het hoofddak is onderaan opgewipt. De buitengevels zijn opgetrokken in deels gesinterde bruine klinkers (formaat circa 20 x 5 cm) in kruisverband met verdiepte voeg. De voor- en linkerzijgevel hebben een hoge hardstenen plint en sterk in de gevel teruggeplaatste vensters. In de overige gevels liggen de vensters minder ver terug. De aanzetten van de strekken boven de vensters en de lekdorpels zijn uitgevoerd in zandsteen.

De voorgevel (ZW) heeft rechts een driezijdige erker die zich uitstrekt over twee bouwlagen en voorzien is van een driezijdig zinkgedekt dak. In de schuine zijden van de erker bevindt zich zowel op de verdieping als de parterre een zesruits stolpraam, de laatste met tweeruits bovenlicht. De brede voorzijde van de erker is op beide bouwlagen voorzien van twee gekoppelde zesruits stolpramen met vierruits (parterre) of tweeruits (verdieping) bovenlicht. Tussen beide vensters is een brede gevelsteen ingemetseld met het opschrift "IN LOCO PASCUAE" ("op de plaats van de wei" hetgeen verwijst naar de oude naam van het perceel "Het Hooiweidje"). Links naast de erker bevindt zich een rondboogportiek bereikbaar via drie hardstenen treden. De portiek heeft een hardstenen vloer en een eikenhouten paneeldeur met bovenin een liggend zesruits raam voorzien van kathedraalglas en een zwaar traliewerk. Rechts bevinden zich op de parterre en de eerste verdieping twee gekoppelde zesruits stolpramen met vierruits respectievelijk tweeruits bovenlichten. Onderaan de linker helft van het voorschild staan drie dakkapellen met vierruits stolpraam en een zadeldak waarop rode verbeterde Hollandse pannen.

De rechterzijgevel (ZO) is uitgevoerd als een tuitgevel die halverwege beide schuine gevellijnen onderbroken wordt door een hoge rechthoekige schoorsteen. Rechts op de begane grond bevindt zich een zesruits venster. De eerste verdieping heeft rechts op de hoek een met vouwluiken afsluitbaar inpandig balkon dat zowel naar deze gevel als de achtergevel opent met een rondboogvormige muuropening. Links hiervan is de eerste verdieping voorzien van twee gekoppelde zesruits stolpramen met tweeruits bovenlicht. De zolderverdieping telt twee paar vensters waarvan het rechter paar nog met de oorspronkelijke zesruits stolpramen. Ter hoogte van de vliering bevindt zich een enkel venster. De linkerzijgevel (NW) is op de parterre van links naar rechts voorzien van drie gekoppelde vensters, twee kleine vensters (de linker dichtgezet), een zijingang met een opgeklampte deur voorzien van een ruitvormig raampje en een geknikte bovenkant, een liggend venster waarin twee zesruits ramen, en een zesruits venster. De zijingang is bereikbaar via een gemetseld bordes in de borstwering uitgespaarde kruismotieven als symbool voor Christus. Boven de zijdeur wordt het achterliggende trappenhuis verlicht door twee kleine recht boven elkaar aangebrachte vensters waarin kleurig glas in lood. Rechts hiervan telt de eerste verdieping twee paar gekoppelde zesruits ramen met tweeruits bovenlicht en heeft de zolderverdieping een tweetal zesruits vensters. Ter hoogte van de vliering erboven bevindt zich een klein vierruits venster onder een klein spitsboogvenster waarin kleurig glas in lood. Het lagere linker gedeelte van de linkerzijgevel heeft op de eerste verdieping rechts een klein venster en links een liggend venster waarin twee vierruits stolpramen met tweeruits bovenlicht. Op het dakschild erboven staat halverwege een dakkapel met zadeldak.

De achtergevel (NO) is voorzien van een dubbele glasdeur met drieruits bovenlicht en ter weerszijden een zesruits venster. Rechts bevindt zich een smallere dubbele deur met in elke deurhelft vier ruiten boven elkaar. Het gebrandschilderde bovenlicht van laatstgenoemde deur toont Maria met Kind en werd vervaardigd door Frits Geuer (tot 1917 bevond het zich boven het hoofdaltaar). De eerste verdieping heeft van links naar rechts het genoemde inpandige balkon, een vierruits venster en twee smalle en hoge glas-in-loodramen. Boven de laatste twee bevindt zich in de enigszins hoger opgetrokken rechter gevelhelft een tweetal lagere glas-in-loodramen. De aansluitende zuidoostgevel van het rechthoekige volume linksachter heeft op de begane grond rechts twee zesruits vensters waarvoor diefijzers en op de eerste verdieping links en rechts een klein venster. De kopse achtergevel van dit volume is uitgevoerd als tuitgevel en voorzien van een klein rondvenster in de top. Het interieur van de pastorie verkeert nog grotendeels in de oorspronkelijke staat en bevat onder meer in de vestibule een bruingele tegellambrisering, in de gang een gespikkelde beige tegellambrisering met een onder- en bovenrand van zwarte tegels, een ruime bordestrap tot aan de zolder met een leuning waarvan de trappalen evenals de op brede vertikale delen rustende handlijsten uitgevoerd zijn in gelakt eikenhout, en zowel op de parterre als de verdieping sobere kamers (gepleisterde wanden en vlakke stucplafonds) toegankelijk via terugliggende paneeldeuren waarvan de zware deurkozijnen ontlast worden door een rollaag van rode baksteen. Boven de eveneens in kamers onderverdeelde zolderverdieping en de via een steektrap bereikbare vliering bevindt zich een beschoten gordingenkap.

Waardering

De pastorie 'In loco pascaue' is van algemeen belang vanwege de architectuur- en cultuurhistorische waarden als historisch-functioneel onderdeel van het rooms-katholiek kerkcomplex 'O.L.V. van Goede Raad' en vanwege de voor het oeuvre van Kropholler kenmerkende robuuste traditionalistische baksteenarchitectuur, grotendeels gaaf bewaard (interieur en exterieur) en beeldbepalend gelegen.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
515947
Complexnaam
Onze Lieve Vrouw van Goede Raad
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Rooms-katholiek KERKCOMPLEX 'Onze Lieve Vrouw van Goede Raad' bestaande uit vier onderdelen: een gelijknamige KERK (Arendsweg 59), een PASTORIE 'In loco pascuae' (Arendsweg 57), een voormalig PATRONAATSGEBOUW (Arendsweg 57A) genaamd 'St. Jozefzaal', en een voormalige ULO-SCHOOL voor meisjes (Arendsweg 61). Het geheel werd gebouwd naar ontwerp van architect A.J. Kropholler in de voor hem kenmerkende robuuste traditionalistische baksteenarchitectuur. De bouw van de kerk geschiedde in twee fasen: in 1914-1915 de voorste helft tot en met de tweede schiptravee; in 1927 kwamen daar drie traveeën bij en een voorbouw met fronttoren. De uit 1920 daterende St. Jozefzaal haaks tegen de rechter helft van de voorbouw verbindt de kerk met de in 1914 gebouwde pastorie. Haaks tegen de linker helft van de voorbouw sluit een kleine vierklassige ULO-school aan uit 1923. Op 20 mei 1914 vond in opdracht van de bouwcommissie van de nieuw op te richten parochie O.L.V. van Goeden Raad de aanbesteding plaats van de pastorie en het eerste gedeelte van de kerk. Evenals bij de tweede bouwfase konden alleen r.-k. aannemers inschrijven. Het werk werd gegund aan de firma G. v.d. Elshout Azn. te Scheveningen die met f 62.475,- het laagst had ingeschreven. De tweede fase werd na de aanbesteding op 26 april 1927 eveneens gegund aan de laagste inschrijver (f 46.444,-), de firma P. Langendijk uit Beverwijk. De openbare aanbesteding van de school had plaats op 20 juni 1923 waarna de bouw werd gegund aan N.V. Aannemers Maatschappij "Noord-Holland" te Heemskerk. Het complex is opvallend gelegen op de hoek van de Arendsweg en de Galgenweg en in de zicht-as van de Boeweg.

Omschrijving

Het kerkcomplex 'O.L.V. van Goede Raad' bestaat uit vier afzonderlijk te beschermen onderdelen: een door een ruim voorplein van de Arendsweg gescheiden kerkgebouw evenwijdig aan de Galgenweg (zuidoostzijde) en met de hoofdingang aan het versmalde achterste gedeelte van het voorplein, een linksvoor tegen het kerkgebouw aansluitende voormalige vierklassige ULO-school die eveneens evenwijdig gelegen is aan de Galgenweg met de ingang aan het voorplein, en een rechts van het voorplein gesitueerde pastorie die door een voortuin gescheiden wordt van de Arendsweg en door het achterliggende voormalige patronaatsgebouw verbonden is met de kerk. De kerk, de school en de St. Jozefzaal hebben een (nagenoeg) rechthoekige plattegrond, de pastorie een L-vormig grondplan. Alle vier complexonderdelen zijn opgetrokken in deels gesinterde bruine baksteen en, met uitzondering van de St. Jozefzaal die een plat dak heeft, voorzien van een hoog zadeldak gedekt met rode verbeterde Hollandse pannen. De noklijn van het kerk- en schooldak loopt evenwijdig aan de Galgenweg, het pastoriedak heeft de nok evenwijdig aan de Arendsweg. Dit laatste geldt ook voor het met dezelfde pannen gedekte zadeldak van de boven de voorbouw uitrijzende rechthoekige fronttoren. De pastorie en de school tellen beide twee bouwlagen, de St. Jozefzaal is één bouwlaag hoog. De diverse nevenruimten rond de kerk zijn eveneens merendeels één bouwlaag hoog en voorzien van een plat dak. Naast baksteen zijn diverse soorten natuursteen toegepast (o.a. graniet, hardsteen, zandsteen, kalksteen), met name voor constructieve onderdelen zoals aanzetstenen, lekdorpels, kraagstenen deklijsten en duimstenen.

Waardering

Het rooms-katholiek kerkcomplex 'Onze Lieve Vrouwe van Goede Raad', bestaande uit een kerk 'O.L.V. van Goede Raad', een pastorie 'In loco pascuae', een voormalig patronaatsgebouw 'St. Jozefzaal' en een voormalige ULO-school, is van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorisch waarde als gaaf bewaard voorbeeld van kerkelijke architectuur uit het eerste en tweede kwart van de twintigste eeuw, opgetrokken in Kropholleriaanse stijl. Daarnaast heeft het complex situationele waarde vanwege de beeldbepalende ligging op de hoek van de Arendsweg en de Galgenweg. Het complex is tevens van belang als karakteristiek onderdeel uit het oeuvre van architect A.J. Kropholler.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Pastorie(F) Religieuze gebouwen Kerkelijke dienstwoning oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Arendsweg 57 D 1944 JA Beverwijk – – –
Arendsweg 57 C 1944 JA Beverwijk – – –
Arendsweg 57 E 1944 JA Beverwijk – – –
Arendsweg 57 F 1944 JA Beverwijk – – –
Arendsweg 57 – 1944 JA Beverwijk – – –
Arendsweg 57 A 1944 JA Beverwijk – – –
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
– A 11880 – Beverwijk
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1914 1915 – vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Kropholler, A.J. ; Noord-Holland architect / bouwkundige / constructeur –
Naar boven