Complex eigenschappen

Complexnaam:

Hof van Moerkerken

Complexnummer:

514024

Complex beschrijving:

Omschrijving van het COMPLEX:

Complex historische buitenplaats bestaande uit een HOOFDGEBOUW (1), een HISTORISCHE PARK EN TUINAANLEG (2) met daarin de volgende elementen: een monumentaal INRIJHEK (3), een GIETIJZEREN BRUG MET HEK (4), een ZONNEWIJZER (5) een TUINMUUR (6), een DRUIVENKAS (7) en KOUDE BAK (8) en een BADHUISJE (9). Voorts zijn er de volgende bijgebouwen een KOETSHUIS (10) met aangebouwde ORANJERIE(11), een SCHUUR (12) en een STAL (13).

Het gehele complex is omsloten door water en wordt aan de noordzijde begrensd door de Wilhelminastraat en aan de zuidzijde door de Binnenmaas. Het ontstaan van het Hof van Moerkerken dateert van na 1440. In dat jaar was de voltooiing van de bedijking van de polder Oudeland van Moerkerken een feit. Deze onderneming werd uitgevoerd door Lodewijk van Praat, heer van Moerkerke in West-Vlaanderen. Lodewijk overleed op 6 september 1440 kort na het gereed komen van de inpoldering. Het is niet bekend of hijzelf nog de bouwheer van het Hof is geweest dan wel zijn zoon Vranck van Praat. Dit eerste Hof van Moerkerken is bekend door twee tekeningen van Roelant Roghman uit 1646/1647. Het stond op dezelfde plaats als het huidige Hof en had het karakter van een groot stenen, deels tweebeukig huis. De situering is min of meer strategisch gekozen, daar de watergang aan de westzijde van het complex vanouds dienst doet als toegang over het water en haventje van het dorp vanaf de Binnenmaas In 1660 woedde er een brand die veel verwoesting heeft aangericht. In 1663 verrees naar aangenomen wordt een nagenoeg nieuw Hof van Moerkerken. Dit is de basis voor het huidige huis alhoewel er in de loop van de tijd nog aanzienlijke verbouwingen moeten hebben plaatsgevonden. Belangrijke verfraaiingen zijn uitgevoerd in het vierde kwart van de 18de eeuw onder leiding van de Ambachtsheer Ary de Coningh. In deze periode werden o.a. de voorgevel en de huidige inrijpoort opgericht. Vermoedelijk werd toen tevens het koetshuis gebouwd. Ook in de 19de-eeuw hebben nog wijzigingen plaatsgevonden aan o.a. het interieur en de vensters. Van de oorspronkelijke parkaanleg is weinig bekend. De tekeningen van Roghman tonen het huis temidden van een tamelijk boomrijke omgeving met daar tussen vrij grote open delen waarschijnlijk als weiland in gebruik. Ook toen stond er een forse inrijpoort langs de straat. Rond 1900 werd het Hof verkocht met het oogmerk het te slopen. Dit kon worden verhinderd, maar vooruitlopend waren alvast alle bomen in de directe omgeving van het huis gerooid. Daarna is de tuin opnieuw aangelegd Het huis is steeds als woonhuis in gebruik geweest. Tijdens de tweede wereldoorlog heeft het ook dienst gedaan als joods onderduikadres en als sanatorium voor tbc-patienten. Kort na 1945 is er een keukenaanbouw tegen de rechter zijgevel gebouwd

Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven. Aan de noordzijde wordt het complex begrensd door de Wilhelminastraat. Aan de zuidzijde door de Binnenmaas. Aan de westzijde bepaalt het v.m. toegangskanaal en haven de grens en aan de oostzijde percelen van derden met een waterloop hiervan gescheiden.

Waardering:

Het COMPLEX Hof van Moerkerken is van algemeen cultuurhistorisch- architectuurhistorisch en tuinhistorisch belang vanwege: - zijn ouderdom in relatie tot de ontstaansgeschiedenis van de polder; - de visuele en historische relatie tussen de buitenplaats en het dorp; - vanwege de ornamentele waarden van de complexonderdelen.