Hof van Moerkerken, Mijnsheerenland

Omschrijving HOOFDGEBOUW (1) Het huis op rechthoekige plattegrond bestaat uit een souterrain, een bel-étage en een halfhoge verdieping aan de voorzijde. Het huis is geheel opgetrokken in gele ijsselsteen. De beide zijgevels en de achtergevel zijn nog 17de-eeuws. Het hoge schilddak wordt bekroond door twee schoorstenen. De zes traveeën brede laat 18de-eeuwse voorgevel wordt afgesloten door een forse kroonlijst. De brede middenrisaliet omvat de vier middelste traveeën en de gevel wordt met zijrisalieten beëindigd. De vensters met luiken hebben 19de-eeuwse roedenverdeelde ramen. De voordeur wordt omlijst met pilasters en hoofdgestel waarin een bovenlicht is opgenomen. De voordeur is versierd met houtsnijwerk en een koeienkop. Ervoor ligt een hardstenen stoep en trap met ijzeren balustrade en lantaarns. Aan de achterzijde wordt duidelijk dat hier de verdieping ontbreekt en het dak lager doorloopt. Ook hier de luiken aan de vensters en 19de-eeuwse roedenramen op de bel-étage. In de linkerzijgevel zijn over vier traveeën in de 19de-eeuw vensters ingebracht terwijl de rechterzijgevel een veel geslotener karakter heeft met nog een drietal oorspronkelijke vensters. In het interieur wordt een mengeling van 17de- 18de- en 19de-eeuwse afwerkingen en details aangetroffen. Belangrijk zijn o.a. de aan beide zijden beschilderde paneeldeuren, aan de ene zijde met een trompe-l'oeil van een balustrade met bloemen en vogels aan de andere zijde met menselijke figuren. Aangenomen wordt dat deze afkomstig zijn uit het interieur vóór de brand van 1660 (gedateerd op de in de voorstelling afgebeelde tulpen) en zich in een gang hebben bevonden. Voorts delen van een 17de-eeuwse schouw met gebeeldhouwde pilasters en een geschilderd wapenschild op de kroonlijst op de bel-étage en een tweede schouw met wapenschild op de verdieping. De grote schouw, gedateerd 1742 en gesigneerd J. Keller in de grote kamer op de bel-étage aan de voorzijde is naar hier overgebracht en afkomstig uit een huis in Den Haag.

Waardering:

Het HOOFDGEBOUW is van belang vanwege: - vanwege de architectonische vormgeving en het materiaalgebruik; - vanwege de interieuronderdelen.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
514025
Complexnaam
Hof van Moerkerken
Provincie
Gemeente
Complexomschrijving

Omschrijving van het COMPLEX:

Complex historische buitenplaats bestaande uit een HOOFDGEBOUW (1), een HISTORISCHE PARK EN TUINAANLEG (2) met daarin de volgende elementen: een monumentaal INRIJHEK (3), een GIETIJZEREN BRUG MET HEK (4), een ZONNEWIJZER (5) een TUINMUUR (6), een DRUIVENKAS (7) en KOUDE BAK (8) en een BADHUISJE (9). Voorts zijn er de volgende bijgebouwen een KOETSHUIS (10) met aangebouwde ORANJERIE(11), een SCHUUR (12) en een STAL (13).

Het gehele complex is omsloten door water en wordt aan de noordzijde begrensd door de Wilhelminastraat en aan de zuidzijde door de Binnenmaas. Het ontstaan van het Hof van Moerkerken dateert van na 1440. In dat jaar was de voltooiing van de bedijking van de polder Oudeland van Moerkerken een feit. Deze onderneming werd uitgevoerd door Lodewijk van Praat, heer van Moerkerke in West-Vlaanderen. Lodewijk overleed op 6 september 1440 kort na het gereed komen van de inpoldering. Het is niet bekend of hijzelf nog de bouwheer van het Hof is geweest dan wel zijn zoon Vranck van Praat. Dit eerste Hof van Moerkerken is bekend door twee tekeningen van Roelant Roghman uit 1646/1647. Het stond op dezelfde plaats als het huidige Hof en had het karakter van een groot stenen, deels tweebeukig huis. De situering is min of meer strategisch gekozen, daar de watergang aan de westzijde van het complex vanouds dienst doet als toegang over het water en haventje van het dorp vanaf de Binnenmaas In 1660 woedde er een brand die veel verwoesting heeft aangericht. In 1663 verrees naar aangenomen wordt een nagenoeg nieuw Hof van Moerkerken. Dit is de basis voor het huidige huis alhoewel er in de loop van de tijd nog aanzienlijke verbouwingen moeten hebben plaatsgevonden. Belangrijke verfraaiingen zijn uitgevoerd in het vierde kwart van de 18de eeuw onder leiding van de Ambachtsheer Ary de Coningh. In deze periode werden o.a. de voorgevel en de huidige inrijpoort opgericht. Vermoedelijk werd toen tevens het koetshuis gebouwd. Ook in de 19de-eeuw hebben nog wijzigingen plaatsgevonden aan o.a. het interieur en de vensters. Van de oorspronkelijke parkaanleg is weinig bekend. De tekeningen van Roghman tonen het huis temidden van een tamelijk boomrijke omgeving met daar tussen vrij grote open delen waarschijnlijk als weiland in gebruik. Ook toen stond er een forse inrijpoort langs de straat. Rond 1900 werd het Hof verkocht met het oogmerk het te slopen. Dit kon worden verhinderd, maar vooruitlopend waren alvast alle bomen in de directe omgeving van het huis gerooid. Daarna is de tuin opnieuw aangelegd Het huis is steeds als woonhuis in gebruik geweest. Tijdens de tweede wereldoorlog heeft het ook dienst gedaan als joods onderduikadres en als sanatorium voor tbc-patienten. Kort na 1945 is er een keukenaanbouw tegen de rechter zijgevel gebouwd

Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven. Aan de noordzijde wordt het complex begrensd door de Wilhelminastraat. Aan de zuidzijde door de Binnenmaas. Aan de westzijde bepaalt het v.m. toegangskanaal en haven de grens en aan de oostzijde percelen van derden met een waterloop hiervan gescheiden.

Waardering:

Het COMPLEX Hof van Moerkerken is van algemeen cultuurhistorisch- architectuurhistorisch en tuinhistorisch belang vanwege: - zijn ouderdom in relatie tot de ontstaansgeschiedenis van de polder; - de visuele en historische relatie tussen de buitenplaats en het dorp; - vanwege de ornamentele waarden van de complexonderdelen.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Landhuis Kastelen, landhuizen en parken Kasteel, buitenplaats oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Wilhelminastraat 66 3271 BZ Mijnsheerenland Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
D 2648 Mijnsheerenland
Naar boven