Rijksweg-West 29, Laren

Inleiding

KANTOORGEBOUW MET DIENSTWONING, onderdeel uitmaken van het watertorencomplex te Laren, gebouwd tussen 1933 en 1935 in expressionistische bouwtrant. Het bouwvolume van de kantoren met dienstwoning is gelegen ten noordwesten van de watertoren en daarmee verbonden door een overdekte gang. De kantoren en dienstwoning zijn geïntegreerd en vormen een bouwvolume onder samengesteld zadeldak.

Omschrijving

Kantoorgebouw met dienstwoning, gebouwd op een samengestelde plattegrond en bestaande uit twee bouwlagen en afgesloten door verschillende haaks op elkaar geplaatste zadeldaken met rode leipannen, overstekken en schouderstukken aan de topgevels. Tenzij anders vermeld, bevatten de vensters rechthoekige houten ramen met meerruits-roedenverdeling en bakstenen lekorpels. De meeste vensters op de begane grond zijn voorzien van opgeklampte luiken met smeedijzeren hangwerk.

Aan de oostzijde bevinden zich van links naar rechts de volgende onderdelen: geheel links een klein bouwvolume met oost-westgerichte noklijn, waarin zich een steektrap met een opgeklampte deur bevindt. Rechts daarvan bevindt zich een eenlagig bouwvolume noord-zuidgerichte noklijn dat de entree naar de kantoren bevat. In dit gedeelte zijn een opgeklampte deur met smeedijzeren beslag en een tweelichts-venster met twee achtruits-ramen aangebracht. Rechts bevindt zich een groot bouwvolume (kantoren) met noord-zuidgerichte noklijn. Dit gedeelte bevat in het midden een topgevel onder steekkap. Op de begane grond bevindt zich een groot liggend venster met latei onder het midden: onder de latei bevinden zich twee kleine ramen met kruisroeden aan weerszijden van een liggend raam, boven de latei bevinden zich vier staande zesruits-ramen. Rechts van dit venster is in de gevel een gedenksteen aangebracht. De topgevel bevat drie kleine, smalle vensters.

De noordgevel bevat links kantoorruimte, rechts de entreegevel van de dienstwoning. De kantoorruimte heeft een dak met deels noord-zuidgerichte nok (geheel links) en deels een oost-westgerichte nok (links). Dit gedeelte met oost-westgerichte nok bevat op de begane grond van links naar rechts: een venster met vier zesruits-ramen, een venster met twee zesruits-ramen, een opgeklampte tweedelige voordeur (van de dienstwoning) met smeedijzeren hang- en sluitwerk en vierruits-zijlicht. Ter hoogte van de verdieping (zolder) is het dakschild opgehuifd voor een lintvenster met negen zeer lage, liggende ramen. Geheel rechts in de noordgevel bevindt zich een eenlagige uitbouw onder ingestoken schildeind. Deze uitbouw bevat een hoekvenster met twee achtruits-ramen.

De westgevel bevat geheel links de uitbouw, die op de begane grond een hoekvenster met twee achtruits-ramen bevat en in het dakschild een dakkapel met glooiende killen en vierruits-venster. Het rechterdeel van de westgevel heeft een topgevel met schoorsteen op de nok. Dit gedeelte bevat op de begane grond een venster met twee achtruits-ramen, op de eerste verdieping een venster met kruisroeden.

De zuidgevel bevat links de achtergevel van de dienstwoning met oost-westgerichte nok, rechts de zuidgevel van de kantoren met noord-zuidgerichte nok. Links bevindt zich op de begane grond een groot venster met twee achtruitsramen aan weerszijden van een spiegelruit en kleine bovenlichten boven een zware latei. Rechts daarvan bevindt zich een tweedelige opgeklampte deur (met smeedijzeren hang- en sluitwerk en zijlicht) onder een dakoverstek. Rechts van het dakoverstek is nog een rechthoekige opgeklampte deur met zijlicht aangebracht. Op de eerste verdieping bevinden zich een venster met drie zesruits-ramen, een klein balkon met deur en venster, en rechts een dakkapel met glooiende killen en vier zesruits-ramen. In de zuidgevel van de kantoren bevindt zich op de begane grond een hoekvenster met drie zesruits-ramen, in de topgevel een venster met - in oorsprong - twee zesruits-ramen.

Het rechterdeel van de zuidgevel van de kantoorruimte gaat over in de westgevel van het bouwvolume van de kantoorentree. Deze westgevel bevat enkele kleine, hooggeplaatste liggende vensters.

Waardering

Het kantoorgebouw met dienstwoning is van algemeen belang als historisch-functioneel onderdeel van het watertorencomplex te Laren.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
511251
Complexnaam
Watertorencomplex te Laren
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

WATERTORENCOMPLEX te LAREN, bestaande uit een watertoren, een overdekte gang, kantoren met dienstwoning, een tweede dienstwoning, een entreepartij met zes pilonen, een opslagruimte, een garage en een kleine entreepartij bij de Rijksweg. Het complex werd gebouwd tussen 1931 en 1933 naar ontwerp van de architect W. Hamdorff, in opdracht van het Provinciaal Waterleidingbedrijf Noord-Holland (PWN) in een expressionistische bouwtrant, verwant aan de Amsterdamse School.

Het complex werd gepland in een landstreek die vanwege het natuurschoon ongerept zou blijven, namelijk tussen de snelweg van Hilversum naar Amsterdam (A1) en het Gooisch Natuurreservaat. In verband met de situering werd besloten om de architectuur van het complex zorgvuldig op de omgeving af te stemmen. Daarom werd van de gebruikelijke werkwijze afgezien en werd een zestal architecten uitgenodigd om volgens een vastgesteld programma ontwerpen te maken. Het ontwerp van de Larense architect ir. W. Hamdorff, met als motto "Hoog water", werd uitgevoerd. Hoofdingenieur bij de bouw was ir. B.F. van Nievelt. In 1938 werd het complex door het Larense gemeentebestuur bekroond, op grond van een beoordeling van de bouwwerken die tussen 1933 en 1938 tot stand waren gekomen, met het oogmerk om het esthetisch bouwen in de gemeente Laren te bevorderen. Ter gelegenheid van de bekroning werd in de voorgevel van het kantoor een gevelsteen ingemetseld met de tekst: "BEKROOND/DOOR HET/GEMEENTEBESTUUR/VAN/LAREN/13 MEI 1938/W. HAMDORFF ARCH."

Omschrijving

Het watertorencomplex te Laren omvat acht onderdelen: de watertoren, een overdekte gang, kantoren met een dienstwoning, een entreepartij met reeks van zes pilonen, een tweede dienstwoning, een opslagruimte, een garage en een kleine entreepartij aan de Rijksweg.

De watertoren rijst op temidden van de bijgebouwen: ten noord-westen bevinden zich de kantoren - via een overdekte gang met de watertoren verbonden - en een dienstwoning; ten noord-oosten een dienstwoning, die visueel met de toren is verbonden door de entree met reeks pilonen; ten zuiden van de toren bevinden zich een ommuurde opslagplaats, ten oosten een garage. Geheel oostelijk op het erf, bij de ingang aan de Rijksweg, bevindt zich een kleine entreepartij.

Het complex is gebouwd in een expressionistische - aan de Amsterdamse School verwante - bouwtrant. De complexonderdelen zijn opgetrokken uit ruige, grauw-paarse, gesinterde baksteen, gemetseld in kruisverband en afgewerkt met een diepliggende platte voeg. Voor de dakbedekkingen zijn leipannen gebruikt. Bijna alle vensters zijn van hout en hebben een meerruits-roedenverdeling.

Waardering

Het watertorencomplex te Laren is van algemeen belang uit cultuur- en architectuurhistorisch oogpunt als element uit de geschiedenis van de drinkwatervoorziening in Noord-Holland en als gaaf bewaard voorbeeld van een watertorencomplex uit de jaren '30 van de 20ste eeuw, opgetrokken in een expressionistische bouwtrant. Het watertorencomplex heeft situationele waarde vanwege de markante ligging tussen een snelweg en de rand van het Gooisch Natuurreservaat; het complex heeft ensemblewaarde vanwege de nog volledig intact zijnde onderlinge samenhang van de oorspronkelijke complexonderdelen. Tevens is het watertorencomplex van belang als een van de belangrijkste werken uit het oeuvre van architect W. Hamdorff.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Dienstwoning(K4) Woningen en woningbouwcomplexen Dienstwoning(K) oorspronkelijke functie
Kantoorgebouw Handelsgebouwen, opslag- en transportgebouwen Handel en kantoor oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Rijksweg-West 29 1251 CJ Laren Ja
Rijksweg-West 31 1251 CJ Laren
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
C 962 Laren Noord-Holland
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1933 1933 vervaardiging
Naar boven