510194, Huis ter Heide

Omschrijving complexonderdeel 3

Een TUINBEELD, geplaatst aan de westelijk oever van de vijver, voorstellende de godin van de landbouw Ceres of Demeter. Mogelijk is het uit de tweede helft van de negentiende eeuw stammende beeld afkomstig van de buitenplaats Zandbergen. Het beeld heeft een gedeeltelijk zinken bekleding om een betonnen kern (Monnierwerk) en is mogelijk vervaardigd door de Zeister zinkfabriek van L. Schuetz. De godin is gekleed in een chiton (Grieks gewaad). Zij staat op een gecementeerd rustica basement, waarin imitatievoegen zijn getrokken. Ceres staat op haar rechterbeen, waarvoor haar linkerbeen kruislings is gezet, terwijl haar linkerhand op een gecanneleerde pijler rust. Haar blik is op de vijver gericht. Aan de voet van de pijler bevindt zich een cornu copia (hoorn des overvloeds), het attribuut van de godin.

Het tuinbeeld verkeert in tamelijk een slechte staat. Van de rechterarm ontbreekt de zinken bekleding, terwijl de hand geheel ontbreekt. Het linkerbeen is vanaf de knie aangetast en heeft geen voet. Het gezicht is sterk beschadigd: neus, mond en kin ontbreken.

Waardering complexonderdeel 3

Het tuinbeeld in het Blookerpark is van architectuurhistorische waarde vanwege van het materiaalgebruik alsmede van cultuurhistorische en ensemblewaarde als onderdeel van het Blookerpark.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
510194
Complexnaam
Blookerpark
Provincie
Gemeente
Complexomschrijving

Inleiding complex

Het Blookerpark ligt aan de noordzijde van de Amersfoortseweg en bevindt zich tussen de Hobbemalaan en de Dolderseweg. Het betreft de tot een wandelpark getransformeerde overplaats van Zandbergen, een 17de eeuwse buitenplaats aan de zuidzijde van de Amersfoortseweg. Deze straatweg tussen Utrecht en Amersfoort werd omstreeks 1653 aangelegd en aan weerszijden in rechte vakken verkaveld ten behoeve van de aanleg van buitenplaatsen. De genoemde Hobbemalaan en Dolderseweg maakten deel uit van deze vakkenstructuur en Zandbergen was een van de eerste buitenplaatsen die midden op zo'n vak werd aangelegd. Eind 18de eeuw werd aan het formeel aangelegde Zandbergen een vroeg-landschappelijk park zijn toegevoegd, waarbij de overplaats een slingerend voetpad rond een open weide kreeg. Deze aanleg vinden we terug op de kadastrale minuut van 1832 en werd aangeduid als `bouwland'. Over een waterpartij werd geen melding gedaan. Wel is een aquarel bekend van Hermanus Numan (1744-1820), waarop het keienhuis staat afgebeeld. Deze aquarel is te dateren rond 1800-1810. Het padenpatroon volgde globaal de huidige Ruysdael-, Potter- en Rembrandtlaan. In 1858 werd in opdracht van eigenaar P.M. de la Court door (tuin)architect S.A. van Lunteren de huidige Hervormde Kerk gebouwd terzijde van de overplaats. In 1860 maakte de toen 18-jarige H. Copijn een gesigneerd ontwerp in landschapsstijl voor de overplaats met een grote slingervijver. Dit ontwerp is toen niet uitgevoerd, aangezien volgens het kadaster nog in 1885 sprake is van bouwland. Waarschijnlijk heeft de Amsterdamse suikerraffineur J.B. Beuker, sinds 1865 eigenaar van Zandbergen, een park tussen 1885 en 1896 laten aanleggen gezien de vermelding van `terrein van vermaak' in het kadaster van 1896. Een tweede fase start na 1896 als de cacaofabrikant J. Blooker eigenaar van het buiten wordt. Spoedig na de bouw van het station Huis ter Heide in 1901 liet hij zijn overplaats als villapark verkavelen en het park tot openbaar wandelpark reorganiseren. Er kwamen gebogen lanen en het gebied werd opgedeeld in kavels van minimaal 2000 m2 ter verkoop. Het overgrote deel van het gebied is pas na de Tweede Wereldoorlog bebouwd, wart mede de reden is dat het villapark buiten het complex valt.

Omschrijving complex

De rijksbescherming van het complex Blookerpark heeft betrekking op de volgende kadastrale percelen sectie K de nrs. 2378 (park & theekoepel), 655 (zichtas), 1928 (zichtas), 1249 (zichtas) en 1542 (zichtas) en de hieronder genoemde complexonderdelen:

1. de theekoepel, in de volksmond `Het Keienhuisje' genaamd (ZT 081A);2. het landschappelijk aangelegd park met zichtlaan tussen het park en het landhuis Overplaats Zandbergen (voorheen Rodichem) (ZT 081);3. het tuinbeeld, voorstellende de godin Ceres (ZT 081C).

Waardering complex

Het Blookerpark, met de hierboven genoemde onderdelen is van cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een tot openbaar wandelpark getransformeerde overplaats, waarbij een centrale zichtlaan visueel bindend element is tussen de buitens Zandbergen en Overplaats Zandbergen. Tevens van belang als vroeg ontwerp in het oeuvre van H. Copijn.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Tuinbeeld Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Huis ter Heide Blookerpark, nabij vijver Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
K 4394 Zeist
Naar boven