Eiland 22, Hasselt
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Omschrijving
KRUISKERK met schoudertransept op Latijns kruisvormige plattegrond, opgetrokken in machinale baksteen onder zadeldaken, gedekt met geglazuurde pannen. Op de nok boven het koor een kruis. Tegen het koor een absis. Als westwerk een narthex onder zadeldak, geflankeerd door een vierkante klokketoren onder een steil, onderaan concaaf gewelfd tentdak. Koor en transeptarmen tellen één, het schip twee traveeën. Op de traveescheiding van het schip steunberen. Alle traveeën van koor en schip hebben een drieruits venster onder spitsboog met uitkragende betonnen latei en glas-in-lood. In de transepten gelijksoortige vierruits vensters. Het westwerk heeft een roosvenster met zespas ingevuld glas-in-lood, boven een dubbele toegangsdeur onder spitsboog. Aan de voet van de toren een poortgebouw over twee bouwlagen onder zadeldak. De doorgang bevindt zich in een portaal met spitsboog. Erboven in metalen letters de tekst: " Miserorum et Afflictuorum Asylon". Daarboven zes vensters met glas-in-lood. Haaks hierop een vergaderruimte over één bouwlaag met plat dak, die tot aan de rooilijn reikt. In de oksel van narthex en schip een aanbouw onder steekkap die, via een stoep met bordes, toegang biedt tot de processietuin. De sacristie en de pastorie bevinden zich in de oostelijke oksel van koor en transept. Het INTERIEUR is in schoon metselwerk uitgevoerd. Viering, koor, transepten en traveeën zijn allen voorzien van kruisgraatgewelven. De travee- en vieringsscheidingen hebben spitsbogen. De absis heeft in het interieur een halfronde plattegrond. Boven de narthex, die via drie doorgangen onder spitsbogen toegang tot het schip biedt, een orgelbalkon eveneens onder een spitsboog. Onder de toren een kapelletje. De kerk bezit het originele bankenplan. Koor, altaar en koorscheiding zijn in het kader van het Tweede Vaticaanse Concilie gemoderniseerd.
Waardering
Kerk van algemeen cultuur-, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang:
- als ruimtelijk en functioneel hoofdonderdeel van het complex
- als laatste fase in de bebouwingsgeschiedenis van de plek als bedevaartsterrein
- vanwege de toegepaste Traditionalistische bouwstijl
- als ontwerp van belang binnen het oeuvre van de architect
- vanwege de beeldbepalende ligging
- vanwege de gaafheid van in- en exterieur
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
KERK, BUITENKAPEL en PASTORIE "Miserorum et Afflictorum Asylon" zijn gebouwd op de plaats van de Heilige Stede. De huidige kerk, buitenkapel en pastorie zijn gebouwd in 1933 naar een ontwerp uit 1932 van de Zwolse architect G. Th. Ruberg. De kerk is gewijd aan St. Stephanus. In de kerk zijn twee kapellen gewijd aan Maria en de Heilige Sacramenten. De buitenkapel vormt de Heilige Stede.
De eerste steen is gelegd door G.B. Eekwielens op 21 februari van dat jaar. Het complex is uitgevoerd in traditionalistische stijl met invloeden uit de Delftse en Amsterdamse School (vensterpartijen, metselwerk in Noors kettingverband) en uit Skandinavië (torenbekroning). Alle onderdelen van het complex zijn door een bakstenen MUUR met ezelsrug aan elkaar verbonden.
Op deze plaats stond tot 1590 een middeleeuwse kapel, het reisdoel van katholieken die op Sacramentsbedevaart gingen naar de Heilige Stede. In 1891 kocht de rooms katholieke parochie van Hasselt het terrein. In 1892 werd na 300 jaar de publieke bedevaart naar de Heilige Stede hersteld, op instigatie van pastoor J.R. van Groeningen. Hij wilde hiermee de rooms katholieke gemeenschap nieuw leven inblazen en de rooms katholieke parochies in de regio emanciperen. Het herstel van de bedevaart liep ongeveer parallel aan de bloei van de katholieke gemeenschap in Nederland. De eerste viering telde 1000 aanwezigen in 1901. Hun aantal groeide en bereikte een constante, 4 à 5000 man sterk, in de jaren eropvolgend.
In 1933 werd de parochiekerk van Hasselt verlaten om het nieuwe, op de plaats van de oorsponkelijke kapel gebouwde complex in gebruik te nemen. Kort hierop nam de bedevaart echter snel af. Voor de katholieke parochie fungeerde de bedevaart niet langer als gemeenschapsopbouwend element, ter onderscheiding van de protestantse gemeenschap. Op 15 juli 1965 werd de laatste bedevaart gehouden.
In de tuin een Christusbeeld op een sokkel.
Waardering
Kerk met buitenkapel en pastorie van algemeen cultuur-, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang:
- als laatste fase in de bebouwingsgeschiedenis van de plek als bedevaartsterrein
- vanwege de bijondere typologie als katholieke enclave met buitenkapel
- vanwege de architectonische uitvoering in een voor de tijd typerende stijl
- vanwege de beeldbepalende ligging
- vanwege de functionele en ruimtelijke relatie tussen de gebouwen
- vanwege de gaafheid van het complex
- vanwege de zeldzaamheid van dergelijke complexen
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Kerk | Religieuze gebouwen | Kerk en kerkonderdeel | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Eiland | 22 | – | 8061 HT | Hasselt | – | – | Ja |
| Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
|---|---|---|---|
| Religieuze gebouwen | Kerk en kerkonderdeel | – | Kruiskerk |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | A | 2963 | – | Hasselt |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1933 | 1933 | – | vervaardiging |
| Name | Beroep | Notitie |
|---|---|---|
| Ruberg, G.Th. ; Overijssel | architect / bouwkundige / constructeur | – |