Complex eigenschappen

Complexnaam:

Heilige Stephanus

Complexnummer:

508108

Complex beschrijving:

Inleiding

KERK, BUITENKAPEL en PASTORIE "Miserorum et Afflictorum Asylon" zijn gebouwd op de plaats van de Heilige Stede. De huidige kerk, buitenkapel en pastorie zijn gebouwd in 1933 naar een ontwerp uit 1932 van de Zwolse architect G. Th. Ruberg. De kerk is gewijd aan St. Stephanus. In de kerk zijn twee kapellen gewijd aan Maria en de Heilige Sacramenten. De buitenkapel vormt de Heilige Stede.

De eerste steen is gelegd door G.B. Eekwielens op 21 februari van dat jaar. Het complex is uitgevoerd in traditionalistische stijl met invloeden uit de Delftse en Amsterdamse School (vensterpartijen, metselwerk in Noors kettingverband) en uit Skandinavië (torenbekroning). Alle onderdelen van het complex zijn door een bakstenen MUUR met ezelsrug aan elkaar verbonden.

Op deze plaats stond tot 1590 een middeleeuwse kapel, het reisdoel van katholieken die op Sacramentsbedevaart gingen naar de Heilige Stede. In 1891 kocht de rooms katholieke parochie van Hasselt het terrein. In 1892 werd na 300 jaar de publieke bedevaart naar de Heilige Stede hersteld, op instigatie van pastoor J.R. van Groeningen. Hij wilde hiermee de rooms katholieke gemeenschap nieuw leven inblazen en de rooms katholieke parochies in de regio emanciperen. Het herstel van de bedevaart liep ongeveer parallel aan de bloei van de katholieke gemeenschap in Nederland. De eerste viering telde 1000 aanwezigen in 1901. Hun aantal groeide en bereikte een constante, 4 à 5000 man sterk, in de jaren eropvolgend.

In 1933 werd de parochiekerk van Hasselt verlaten om het nieuwe, op de plaats van de oorsponkelijke kapel gebouwde complex in gebruik te nemen. Kort hierop nam de bedevaart echter snel af. Voor de katholieke parochie fungeerde de bedevaart niet langer als gemeenschapsopbouwend element, ter onderscheiding van de protestantse gemeenschap. Op 15 juli 1965 werd de laatste bedevaart gehouden.

In de tuin een Christusbeeld op een sokkel.

Waardering

Kerk met buitenkapel en pastorie van algemeen cultuur-, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang:

- als laatste fase in de bebouwingsgeschiedenis van de plek als bedevaartsterrein

- vanwege de bijondere typologie als katholieke enclave met buitenkapel

- vanwege de architectonische uitvoering in een voor de tijd typerende stijl

- vanwege de beeldbepalende ligging

- vanwege de functionele en ruimtelijke relatie tussen de gebouwen

- vanwege de gaafheid van het complex

- vanwege de zeldzaamheid van dergelijke complexen