Vincent van Goghstraat 21, Leeuwarden
- Monumenttype:
-
Gemeentelijk monument
- Monumentnummer:
-
1007415500
- Monumentnaam:
- Vincent van Goghstraat 21
- Plaats:
- Leeuwarden
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Beschrijving
Boerderij uit 1911, oorspronkelijk gelegen in het landelijke gebied ten zuiden van het toentertijd tot de gemeente Leeuwarderadeel behorende Huizum, maar in de loop van het Interbellum geleidelijk ingekapseld door woningbouw in het kader van de ontwikkeling van de wijk Huizum-West. Deze wijk ging tijdens de Tweede Wereldoorlog bij Leeuwarden behoren. De nu in een stedelijke omgeving, op de hoek van de Vincent van Goghstraat en de Adriaen Brouwerstraat gesitueerde boerderij is gebouwd in opdracht van W. Koopmans, naar een ontwerp van architect H. Nieuwland. De boerderij is van het stelptype met langsdeel en krimpen en heeft de voor de bouwtijd karakteristieke kenmerken van de vroegtwintigste-eeuwse Overgangsstijl. In 1945-’46 onderging de boerderij een verbouwing onder leiding van architect S. Riddersma, waarbij onder meer de oorspronkelijke entree aan de noordelijke langsgevel werd vervangen door de huidige en de zuidelijke gevel werd voorzien van een serre. In 2005 is tijdens restauratiewerkzaamheden onder meer de kap boven het bedrijfsgedeelte opnieuw gedekt met riet. Een achter de boerderij (westelijk) op het erf staande schuur is voor de bescherming eveneens van belang. De boerderij is van oorsprong een veeteeltbedrijf, zoals bijna alle agrarische bedrijven in de gemeente Leeuwarden. De boerderij heeft nog steeds een agrarische functie. Exterieur: De boerderij is opgetrokken vanuit een vrijwel rechthoekige plattegrond en staat met de voorgevel op de Adriaen Brouwerstraat gericht. De gevels van de boerderij zijn opgemetseld in schone bruine baksteen boven een trasraam van klinkers. De hoeve heeft een schilddak met een dakbedekking van pannen en riet. De dakschilden boven het woongedeelte zijn gedekt met geglazuurde Friese golfpannen. Op de nok staan twee schoorstenen. Het bedrijfsgedeelte heeft een rietdekking boven enkele lagen Friese golfpannen. Het achterste dakschild wordt bekroond door een uilenbord met zwanenhalzen. De gevels van het woongedeelte worden verlevendigd door met het metselwerk contrasterende speklagen van gepleisterde baksteen en decoratief metselwerk van rode verblendsteen en gele baksteen. De gevels van het woongedeelte bevatten recht gesloten gevelopeningen. De meeste vensters in het bedrijfsgedeelte zijn getoogd. De symmetrische voorgevel is vijf traveeën breed met een hoger opgaande middenrisaliet in de vorm van een Vlaamse gevel met een uitkragend wolfdakje, bekroond door een zinken piron. Het venster met zesdelig raam (voor de opkamer) in deze middentravee staat boven een breed, getralied keldervenster met rollaag en onder een terug liggend veld met rollaag. Op de verdieping bevat de risaliet een stel openslaande deuren met smalle zijlichten en een bovenlicht met roedeverdeling onder een segmentboog en boogveld met een decoratieve invulling van rode en gele steen. De deuren komen uit op een houten balkon met balustrade op een geprofileerde, op schoren rustende voetplaat. Aan weerszijden van de risaliet zijn twee vensters in de gevel opgenomen. De vensters staan boven gemetselde lekdorpels en onder segmentbogen en boogvelden die eveneens zijn ingevuld met decoratieve patronen van rode en gele steen. De vensters zijn voorzien van de originele houten buitenlamellen, die zijn opgehangen achter versierde houten zonweringsborden. De voorgevel is aan weerszijden van de risaliet beëindigd door een geprofileerd entablement met een geprofileerde gootlijst op gesneden klossen. De vensters in de zijgevels van het woongedeelte zijn identiek aan die in de voorgevel. De rechter, noordelijke zijgevel (gevel langs de Van Goghstraat) wordt gekenmerkt door twee krimpen. In het linker deel van de zijgevel van het woongedeelte is tevens de entree opgenomen. De entreepartij bestaat uit een betegelde stoep met links een gemetselde plantenbak, een tussen zijlichten met glas-in-lood staande deur onder een geprofileerde kroonlijst en een bovenlicht. Het bovenlicht is voorzien van een decoratieve roedeverdeling in staande ruiten en staat onder een getoogd veld met een in een natuurstenen reliëf uitgevoerde afbeelding van een koe. In de voorzijde van de krimp, rechts van de entree is een hardstenen stichtingssteen geplaatst met de tekst met "DEN EERSTEN STEEN GELEGD / DOOR / HESSEL W. KOOPMANS / 1 APRIL 1911". Dit middelste deel van de gevel bevat een venster met kruisraam tussen een lekdorpel van grèstegels en een rollaag van gele steen. De dakgoten van de lagere gevels van het bedrijfsgedeelte rusten op uitmetselingen. De getoogde vensters in dit deel van de boerderij en bevatten ijzeren ramen met gemetselde lekdorpels. Ze staan onder segmentbogen en rollagen van gele steen. In de noordelijke langsgevel van de schuur zijn twee zeer lange muurankers, drie staande stalvensters en een stel recht gesloten deeldeuren met stolp (stiepel) opgenomen. Aan deze gevel bevindt zich een gemetselde, vierkante waterput. De achtergevel heeft een terug staande linker gevelpartij, waarin de onder een vierdelig bovenlicht en een rollaag staande deeldeuren zijn geplaatst. Het bredere rechter deel van de gevel bevat een drietal liggende stalvensters, een deur met boven- en zijlichten en een klein rond venster voor het in de schuur gesitueerde ‘hûske’. De zuidelijke langsgevel van het bedrijfsgedeelte is voorzien van een reeks van acht liggende stalvensters en zeer lange staafankers. Vóór de krimp, tegen het woongedeelte, bevindt zich een serre met gemetselde onderbouw, een om de hoek gaande raampartij met roedeverdeling en een plat dak. Aan de voorzijde van de krimp, in de serre, staat een getoogd ijzeren raam. Een enigszins met deze serre vergelijkbaar, uitpandig ingangsportaal met lessenaardak maakte oorspronkelijk deel uit van de entreepartij in de noordgevel. Delen hiervan zijn mogelijk hergebruikt voor de huidige, in 1945 gebouwde serre. Interieur: Het inwendige van de boerderij verkeert nog voor een belangrijk deel in de oorspronkelijke staat. Tussen het woon- en het bedrijfsgedeelte loopt een gang, die de boerderij van noord naar zuid doorsnijdt en een terrazzo vloer heeft. Aan de oostzijde van de gang bevinden zich de woonvertrekken, voorzien van (later beplate) paneeldeuren met geprofileerde deuromlijsting. In de woonkamers aan weerszijden van de centrale opkamer bevindt zich een marmeren schouw met een betegeling van geglazuurde tegels en een balkenplafond. Een bedstee in de opkamer bevindt zich achter een nieuwe deur. De keuken heeft een schouw met een hoge houten schoorsteenmantel. Een rechte steektrap naar de zolderverdieping heeft houten trappalen en een eveneens houten balustrade. De keldertrap is eveneens van hout. In de melkkelder staan nog de originele kaasstelling en een betonnen melkbak. De schuur van het hoofdvolume is vrijwel ongewijzigd. De dekbalkgebinten onder de sporenkap zijn standaard voor een Friese schuur en zijn samengesteld uit op gemetselde poeren staande gebintstijlen, opgelegd met dekbalken, die tevens met korbelen zijn verbonden. Van de stijlen naar de dakplaten lopen windschoren. De bintconstructie is verstevigd door middel van hanebalken. Boven de keuken en in het rookkanaal van de versleepte schoorsteen is de schuur voorzien van een spekkast. De grote stal (bûthús) wordt door middel van een getoogde gevelopening met de kleinere dwarsstal (lyts bûthús) verbonden. De stallen hebben onder meer vloeren van gele baksteen, de oorspronkelijke opgeklampte deuren en in de grote stal een eenvoudig aanrecht met kastjes en spoelbak, een ingemetselde oven en een gemetseld privaat met schuifluik in de deur. Overige (bijschuur): Een achter de grote schuur, onder zadeldak staande en met gesmoorde Friese golfpannen gedekte kleinere veeschuur was bestemd voor de stalling van een stier, paarden en kleinvee. De gevels bevatten recht gesloten (deuren) en getoogde gevelopeningen (vensters) onder strekken en segmentbogen van gele baksteen. De getoogde, liggende stalvensters bevatten ijzeren ramen met een roedeverdeling. De dakgoten rusten op klossen van uitgemetselde baksteen. In deze schuur zijn onder meer de staartlijnen en de ijzeren waterbakken bewaard gebleven. Aan beide straatzijden staat een erfscheiding in de vorm van een gemetselde muur, afgerond op de straathoek en voorzien van blokvormige verhogingen en een railing van ijzeren buizen.
Specificaties
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Veeschuur | – | – | Oorspronkelijke functie | – |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Vincent van Goghstraat | 21 | – | 8932LD | – | – | – | – |
Andere monumenten in de buurt
-
-
Gemeentelijk monument
Julianapark 1
Het Julianapark ligt in de zuidelijke zone van het stadsdeel Huizum-West langs de gelijknamige laan. Het park is aangelegd in 1941-’42 als een wandelpark met een deels landschappelijk én deels formeel karakter.
Afbeelding
-
Rijksmonument
Verlengde Schrans 2
Inleiding