Leeuwarden

Gemeente Leeuwarden
Dienst Stadsontwikkeling en Beheer
Sector Bouwen, Wonen en Milieu
Gemeentelijke Monumentenzorg
T 14058
Postbus 21000
8900 JA Leeuwarden
www.leeuwarden.nl
Monumentenkaart Leeuwarden
De gemeente Leeuwarden kent rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en diverse beschermde stads- en dorpsgezichten. Wilt u weten of u in een monument woont?

Beschermd gezicht
De gemeente Leeuwarden kent 11 beschermde gezichten:
Monumentenzorg Leeuwarden
De gemeente Leeuwarden zet zich in om de aanwezige historische waarden duurzaam behouden en in kwaliteit versterken zowel in de stad, de omringende dorpen als het landelijk gebied. De afdeling monumentenzorg ondersteund onder andere bij restauraties en kan adviseren in de keuze voor (restauratie)bedrijven. Gaat u binnenkort verbouwen of wilt u weten of uw pand, object of terrein een mogelijke kandidaat is voor de gemeentelijke monumentenlijst.

Duurzaam Monument
Nederland heeft zichzelf als doel gesteld in 2050 klimaatneutraal te zijn. Dit betekent onder andere dat huizen en andere gebouwen duurzaam verwarmd moeten worden. Wilt u meer weten over de mogelijkheden voor uw monument? Ga naar Energieloket Leeuwarden of doe de Zelfscan Duurzaam Monument.
Subsidie
- Met de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE) kunnen woningeigenaren subsidie aanvragen voor de aanschaf van een zonneboiler, een warmtepomp, aansluiting op een warmtenet en isolatiemaatregelen.
Financiering
- Als woningeigenaar kunt u het verduurzamen van uw woning de Energiebespaarlening aanvragen. Met de lening kunt u minimaal €1.000,- en maximaal €65.000,- lenen. Van de Provincie Fryslan krijgt u 0.5% korting op de rente van de Energiebespaarlening. Deze korting is er voor alle woningeigenaren in Fryslan. De hoogte van de korting is afhankelijk van de looptijd van uw lening.
- Bent u eigenaar van een rijksmonument en gaat u verduurzamen? Dan kunt u gebruik maken van de Duurzame Monumenten-lening.
Leeuwarder Restauratiefonds
Gaat u uw gemeentelijk monument of beeldbepalend pand restaureren? Dan kunt u de Leeuwarder Restauratiefonds-hypotheek aanvragen. De gemeente bepaalt de hoogte van de lening op basis van de subsidiabele kosten.
Woonhuissubsidie
Particuliere eigenaren van rijksmonumenten met een woonfunctie, kunnen jaarlijks tussen 1 maart en 30 april een aanvraag indienen voor een instandhoudingssubsidie. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed behandelt de subsidieaanvraag en kent deze toe. Deze subsidie is bedoeld voor kosten van reguliere onderhoudswerkzaamheden aan monumentale onderdelen van het rijksmonument, zoals gevelherstel of schilderwerk aan de buitenzijde van het pand.
Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim)
Ieder jaar kan van 1 februari tot en met 31 maart de Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim) aangevraagd worden voor rijksmonumenten die geen woonhuis zijn. Zoals een kerk, molen of fabriek. Ook groene en archeologische monumenten vallen onder deze subsidieregeling.
Omgevingsvergunning
Als u een wijziging aanbrengt aan een monument of karakteristiek pand dan wordt getoetst of er geen historisch waardevolle elementen verloren gaan. De hoofdregel is dat er in principe pas gebouwd mag worden als er een vergunning is verleend door de gemeente.
Beschermde stads- en dorpsgezichten
De bescherming van stads- en dorpsgezichten is geregeld in het bestemmingsplan en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Voor panden binnen het beschermd stads- of dorpsgezicht gelden andere regels voor vergunningsvrij bouwen. Dit geldt zowel voor monumenten als niet-monumenten.
Gaat u verbouwen, restaureren, verduurzamen of slopen?

Geschiedenis Leeuwarden
Leeuwarden is ontstaan op terpen. De terpbewoners hielden zich bezig met landbouw, visserij en scheepvaart. Leeuwarden lag gunstig aan zee en onderhield handelscontacten met andere handelsplaatsen zoals Lübeck en met de Oostzeelanden. Op de terpen ontstonden drie nederzettingen: Oldenhove, Nijehove en Hoek. In 1435 werden deze nederzettingen samen gevoegd tot Leeuwarden en kregen samen stadsrechten. In de 16de en 17de eeuw was Leeuwarden de residentie van de Nassaus die vanaf 1584 stadhouder werden van de noordelijke provincies.
Meer monumenteninformatie
Voor meer informatie over monumenten in de gemeente Leeuwarden kunt u ook terecht bij:
- Erfgoedverordening gemeente Leeuwarden
- Fries Museum Het museum is dé culturele hotspot van het Noorden. Verrassende, steeds wisselende tentoonstellingen vertellen verhalen van Middeleeuwen tot M.C. Escher.
- Museumhaven Leeuwarden
- Stichting Staten en Stinzen
- Dorpsarchief Wirdum & Swichum
- Fries ArchiefNet
- Documentatiestichting Leeuwarderadeel
- Beeldbank Leeuwardern
- De Monumentenwacht Fryslân helpt monumenteneigenaren met het periodieke onderhoud van hun pand. Zij voeren inspecties, geven praktische tips en adviezen en voeren klein (nood)herstel uit.
- Provincie Fryslân
- Monumentenzorg Fryslân
- Stichting Erfgoed & Publiek en Museum Federatie Fryslân
- Stichting Industrieel Erfgoed Friesland
- Cultureel erfgoed in Zuidwest Friesland