Duurzaamheidsadvies na de Zelfscan
De Zelfscan geeft u inzicht in de mogelijkheden, voor wat betreft maatregelen én kosten. Wat is nu de volgende stap? Aan de slag gaan met verduurzamen doet u met een specifiek Duurzaamheidsadvies Monument van een Duurzame Monumenten (DuMo) adviseur.
Vergoeding duurzaamheidsadvies
Om de drempel voor monumenteigenaren te verlagen vergoedt het Restauratiefonds een deel van het duurzaamheidsadvies van de betrokken DuMo-adviseurs. De hoogte van de vergoeding is afhankelijk van het type advies en bedraagt maximaal 1.000 euro.
Dit is een Duurzaamheidsadvies
Met een duurzaamheidsadvies van een DuMo-adviseur krijgt u een advies op maat voor uw monument. Er komt een DuMo-adviseur bij u langs voor een persoonlijk advies.
Samenwerking met het Restauratiefonds
Samen met meerdere DuMo-adviseurs biedt het Restauratiefonds u naast duurzaamheidsleningen extra ondersteuning bij het kwalitatief verduurzamen van uw monument. Dit is mogelijk doordat het Restauratiefonds een deel van de kosten van een duurzaamheidsadvies vergoedt. Met deze samenwerking wil het Restauratiefonds een bijdrage leveren aan de ambities uit het Klimaatakkoord om ook monumenten te verduurzamen.
Lees meer
Samenwerking met Stichting ERM
Naast de samenwerking met de DuMo-adviseurs is ook Stichting ERM betrokken. Zij beheren onder meer de richtlijnen voor het kwalitatief verduurzamen van monumenten. Zo volgen alle DuMo-adviseurs deze ERM-richtlijnen en toetst ERM de adviezen steekproefsgewijs. Op deze manier zorgen alle betrokken organisaties dat u met een gerust hart uw monument verduurzaamt.
Naar de website van ERM
Dit zijn de DuMo-adviseurs
Het Restauratiefonds werkt op dit moment samen met verschillende DuMo-adviseurs. Dit zijn zowel landelijk opererende als lokale partijen die geheel onafhankelijk van het Restauratiefonds werken.
Bureaus actief in de regio
Black Box Operations
bbo@me.com
Werkzaam in: Zuidwest Nederland met als basis Zeeland
Bureau De Visser
www.bureaudevisser.nl
ineke@bureaudevisser.nl
Werkzaam in: Gelderland, Utrecht, Gooi en Vechtstreek en Overijssel. Daarbuiten in overleg.
Dunnink Duurzaam advies monumenten
www.dunnink-dma.nl
info@dunnink-dma.nl
Werkzaam in: Zuid Holland, Zeeland, Brabant, daarbuiten in overleg
Het Oversticht
www.hetoversticht.nl
tom.temmink@hetoversticht.nl
Werkzaam in: Overijssel, Drenthe, Flevoland en overig in overleg
In2Energie
www.in2energie.nl
info@in2energie.nl
Werkzaam in: Noord-Holland, Flevoland, Overijssel, Drenthe, Groningen en Friesland
Klement Rentmeesters
www.klement-rentmeesters.nl
info@klement-rentmeesters.nl
Werkzaam in: Gelderland, Limburg, Overijssel, Noord-Brabant, Noord-Holland, Utrecht, Zeeland, Zuid-Holland
Monumenten Advies Oost
www.monumentenadvies-oost.nl
info@monumentenadvies-oost.nl
Werkzaam in: Noord en Oost Nederland
MoveNext - duurzaam advies
www.movenext.nl
opgewekt@movenext.nl
Werkzaam in: Zuid Holland, Noord-Holland, Utrecht, daarbuiten in overleg
M3E Subsidie Advies BV
m3e.nl
info@m3e.nl
Werkzaam in: Zuid-Holland, Noord-Holland en Noord-Brabant
Polderman
www.bureaupolderman.nl
info@bureaupolderman.nl
Werkzaam in: Zeeland, Zuid-Holland
Rothuizen
www.rothuizen-architecten.nl
rothuizen@rothuizen.eu
Werkzaam in: Zuidwest Nederland
SBKG Noord-Nederland
www.sbkg-nn.nl
info@sbkg-nn.nl
Werkzaam in: Groningen, Friesland, Drenthe, Noord-Holland
Stichting MooiSticht
www.mooisticht.nl
info@mooisticht.nl
Werkzaam in: Utrecht en regio Midden-Nederland
TPAHG architecten bv
www.tpahga.nl
info@tpahga.nl
Werkzaam in: Noord-Holland
Walraad architecten
www.walraad.com
info@walraad.com
Werkzaam in: West-Nederland (Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht, Zeeland, Westelijk deel Noord-Brabant)
Monumentenwacht per provincie
Monumentenwacht Drenthe
www.monumentenwachtdrenthe.nl
info@monumentenwachtdrenthe.nl
Werkzaam in: Drenthe
Soort advies: Quickscan (niveau 1)
Monumentenwacht Flevoland
www.monumentenwachtflevoland.nl
info@monumentenwachtflevoland.nl
Werkzaam in: Flevoland
Soort advies: Quickscan (niveau 1)
Monumentenwacht Fryslân
www.monumentenwachtfryslan.nl
info@monumentenwachtfryslan.nl
Werkzaam in: Fryslân
Soort advies: Quickscan (niveau 1)
Monumentenwacht Gelderland
www.monumentenwacht-gld.nl
info@monumentenwacht-gld.nl
Werkzaam in: Gelderland
Soort advies: Quickscan (niveau 1)
Monumentenwacht Groningen
www.monumentenwachtgroningen.nl
info@monumentenwachtgroningen.nl
Werkzaam in: Groningen
Soort advies: Quickscan (niveau 1)
Monumentenwacht Limburg
www.monumentenwachtlimburg.nl
info@monumentenwachtlimburg.nl
Werkzaam in: Limburg
Soort advies: Quickscan (niveau 1)
Monumentenwacht Noord-Brabant
www.mwnb.nl
info@mwnb.nl
Werkzaam in: Noord-Brabant
Soort advies: Quickscan (niveau 1)
Monumentenwacht Noord-Holland
www.monumentenwachtnoordholland.nl
duurzaamheid@monumentenwachtnoordholland.nl
Werkzaam in: Noord-Holland
Soort advies: Quickscan (niveau 1)
Monumentenwacht Overijssel
www.monumentenwachtoverijssel.nl
info@monumentenwachtoverijssel.nl
Werkzaam in: Overijssel
Soort advies: Quickscan (niveau 1)
Monumentenwacht Utrecht
www.monumentenwacht-utrecht.nl
info@monumentenwacht-utrecht.nl
Werkzaam in: Utrecht
Soort advies: Quickscan (niveau 1)
Monumentenwacht Zeeland (Erfgoed Zeeland)
www.erfgoedzeeland.nl
monumentenwacht@erfgoedzeeland.nl
Werkzaam in: Zeeland
Soort advies: Quickscan (niveau 1)
Monumentenwacht Zuid-Holland
www.monumentenwacht-zh.nl
secretariaat@erfgoedhuis-zh.nl
Werkzaam in: Zuid-Holland
Soort advies: Quickscan (niveau 1)
Bureaus landelijk actief
Adema Architecten
www.adema-architecten.nl
info@adema-architecten.nl
Landelijk actief
AVEB Advies Bureau voor Energiebesparing BV
www.adviesbureauvoorenergiebesparing.nl
info@aveb.nl
Landelijk actief
BBN
www.bbn.nl
h.van.den.berg@bbn.nl
Landelijk actief
BOOM
www.boomdelft.nl
info@boomdelft.nl
Landelijk actief
De Groene Grachten
www.degroenegrachten.nl
info@degroenegrachten.nl
Landelijk actief
Dijkoraad
www.dijkoraad.nl
erfgoed@dijkoraad.nl
Landelijk actief
Helix
www.helix.nl
info@helix.nl
Landelijk actief
Lakerveld
www.lakerveld-noordeloos.nl
n.verhaar@lakerveld-noordeloos.nl of g.combrink@lakerveld-noordeloos.nl
Landelijk actief
Nibe
www.nibe.org
info@nibe.org
Landelijk actief
OOM Advies
www.oomadvies.nl
info@oomadvies.nl
Landelijk actief
Planon Building Management B.V.
www.planon-bm.com
info@planon-bm.com
Landelijk actief
Duurzaamheid financieren
Energiebesparende maatregelen treffen in een monument vraagt om zorgvuldigheid en maatwerk. Het Restauratiefonds werkt op het gebied van duurzaamheid samen met het Rijk, gemeenten, provincies en andere partijen. Hierdoor zijn er verschillende financieringsmogelijkheden. Naast de mogelijkheid om een laagrentende lening aan te vragen voor de restauratie van een monument, kunnen ook energiebesparende maatregelen tegen een gunstige rente gefinancierd worden.
Rijksmonumenten: Duurzame Monumenten-Lening
Eigenaren of VvE’s kunnen bij het Restauratiefonds een Duurzame Monumenten-Lening afsluiten tegen een rente van minimaal 1,0% voor eigenaar-bewoners. De hoogte van de lening is afhankelijk van de investeringen in energiebesparende maatregelen. Wilt u weten welke energiebesparende maatregelen u met de Duurzame Monumenten-Lening kunt financieren, deze vindt u in de Maatregelenlijst op de pagina over de Duurzame Monumenten-Lening.
Voor investeringen van minimaal € 100.000 en maximaal € 1.000.000 aan rijksmonumenten die niet geregistreerd staan als woonhuis, is er de Duurzame Monumentenplus-Lening.
Gemeentelijke monumenten: Regionale financieringen of de Monumenten-hypotheek
Steeds meer provincies en gemeenten bieden een eigen fonds aan waarmee ook uw duurzaamheidsmaatregelen tegen lage rente gefinancierd kunnen worden. Daarnaast is er zowel voor eigenaren van rijksmonumenten als eigenaren van gemeentelijke monumenten de Monumenten-hypotheek van het Restauratiefonds. De rente is marktconform. Deze lening kan zowel alleen of aanvullend op een laagrentende lening worden ingezet. In veel gevallen kan dit ook voor de investeringen in duurzaamheid. Minimaal 20% van de totale financiering moet te maken hebben met restauratie of monumentaal herstel.
Benieuwd naar ervaringen van anderen?
Nadja Keuter

Veelgestelde vragen
-
Hoe uitgebreid is een DuMo-advies?
Voor de beantwoording zochten we contact met Margret Brons, directeur bij Dijkoraad, een ingenieursbureau met expertise op het gebied van verduurzaming van monumenten.
‘Een DuMo-advies kun je op drie niveaus aanvragen. Het meest basale is de QuickScan. Dat levert de opdrachtgever een rapport op hoofdlijnen op. Je krijgt inzicht in de mogelijkheden en een indicatie van de kosten. Het tweede niveau is het haalbaarheidsonderzoek, dat biedt meer verdieping. Je krijgt inzicht in het type installaties of type glas en in de prijzen en (indien van toepassing) in de terugverdientijden. Op basis van dit rapport kan een eigenaar een businessmodel schrijven of financiering aanvragen. Het derde niveau is een maatwerkadvies. Hierin staat alles zo omschreven dat je met dit rapport vergunningaanvragen kunt doen. Er staan capaciteitsberekeningen in, er is uitgerekend hoe het zit met warmtetransmissie etc. Kortom: dit is het meest uitgebreide advies.’
Meer weten: de verschillen tussen de drie soorten duurzaamheidsadviezen(external link) -
Wat doet een DuMo-adviseur, wanneer en waarom neem je zo iemand in de arm?
Voor de beantwoording zochten we contact met Margret Brons, directeur bij Dijkoraad, een ingenieursbureau met expertise op het gebied van verduurzaming van monumenten.
‘Een DuMo-adviseur schakel je in wanneer je wilt verduurzamen. Het is slim om verduurzaming te combineren met onderhoud en beheer van je pand. Dan kunnen werkzaamheden gecombineerd worden en dat scheelt in de kosten. Soms komt een DuMo-adviseur in beeld wanneer iemand een pand koopt, maar minstens zo vaak komt verduurzaming in beeld, wanneer bijvoorbeeld de Monumentenwacht een meerjarenonderhoudsplan heeft gemaakt, waar de eigenaar mee aan de slag wil. Of iemand wil een transformatie doorvoeren of de energieprestatie van het pand verbeteren. Een heel enkele keer heeft iemand een vraag over een beperkt onderdeel, bijvoorbeeld het glas, waar diegene dan niet een compleet DuMo-advies voor nodig heeft. Vaker is het omgekeerde het geval: iemand komt met een vraag over een concreet iets, zoals de vervanging van een Cv-ketel en dan blijkt dat het moment om een compleet DuMo-advies op te stellen.’ -
Wat kost een DuMo-advies?
Voor de beantwoording zochten we contact met Margret Brons, directeur bij Dijkoraad, een ingenieursbureau met expertise op het gebied van verduurzaming van monumenten.
‘Helaas kan ik niet zeggen hoeveel je voor een advies op een van deze drie niveaus kwijt bent. Het hangt heel erg af van het gebouw waar het over gaat. Wij hebben daar als sector ook geen afspraken over gemaakt. Maar eigenaren kunnen via het Restauratiefonds wel een tegemoetkoming in de kosten krijgen. Die regeling is onlangs weer verlengd.’ -
Wat krijg je bij een DuMo-advies?
Voor de beantwoording zochten we contact met Margret Brons, directeur bij Dijkoraad, een ingenieursbureau met expertise op het gebied van verduurzaming van monumenten.
‘Een DuMo-adviseur geeft je inzicht in het oerwoud aan verduurzamingsmogelijkheden, niet alleen qua techniek, maar ook qua wet- en regelgeving en financieringsmogelijkheden. Dat helpt ook enorm bij de communicatie met de vergunningverlener. In een nieuwbouwhuis kun je veel maatregelen zonder al te veel risico uitvoeren, maar bij monumenten loop je al gauw risico op aantasting van de monumentale kwaliteit. De DuMo-adviseur helpt om meer duidelijkheid te krijgen rondom de vragen: wat kan ik isoleren, wat kan ik installeren, hoe voer ik een plan gefaseerd uit? Die vragen hangen samen met het gebruik van het gebouw. Een DuMo-adviseur komt altijd op locatie: hij of zij loopt samen met de eigenaar het hele pand door. Dat neemt bij een niveau 1 advies ruwweg een uur in beslag, bij een uitgebreider maatwerkadvies zit je op zo’n 2,5 tot 3 uur. Waarbij we de nodige slagen om de arm moeten houden, want het hangt natuurlijk helemaal af van de grootte van het pand.’ -
'Waarvoor heb ik een vergunning nodig? En hoelang duurt het voor ik die dan heb?
Utrechtse monumentenambtenaar Richard Rodenburg beantwoord de vraag.
Voor bijna elke wijziging aan een beschermd monument heeft u een omgevingsvergunning nodig. Niet alleen voor een grote verbouwing, maar ook voor schilderklussen. Richard licht toe: ‘Zo’n beetje alles is vergunningplichtig, behalve het plegen van gewoon onderhoud en het wijzigen van het interieur wat geen monumentale waarde heeft. Voor schilderen geldt dat een eenvoudige schilderklus gewoon onderhoud is en dat is dus vergunningvrij. Een schilderklus waar de kleuren veranderen is dan weer wel vergunningplichtig. Het is wel even opletten: onder de omgevingswet vallen allerlei activiteiten. Dus het kan zijn dat het wijzigen van de indeling binnen niet vergunningplichtig is, maar het slopen van een muur waar asbest in zit, is dat weer wel…’Is er iets te zeggen over hoelang het duurt voor mijn vergunning er dan ook is?
Richard: ‘Als het om een reguliere procedure gaat, dan moeten wij binnen acht weken een besluit nemen. Daarna ligt het nog zes weken ter inzage, dus het werk kan pas beginnen na veertien weken. Bij een aantal categorieën projecten is advies van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed nodig (bij functiewijziging, sloop, ingrijpende wijzigingen en reconstructie van het pand, red.). Dan duurt de procedure zomaar een half jaar.’ Het is altijd verstandig om, voordat u een vergunning aanvraagt, contact op te nemen met de gemeente. Richard: ‘Wij maken een inschatting van hoe wij denken dat de commissie het plan zal beoordelen. Soms kunnen we in een voorgesprek al dingen ondervangen, dat kan later tijd opleveren.’