Instandhoudingssubsidie

Bent u eigenaar van een rijksmonument zonder woonfunctie? Vraag dan van 1 februari tot en met 31 maart voor uw onderhoudskosten instandhoudingssubsidie aan. Heeft u uw aanvraag voor 2024 al voorbereid?

Wat is instandhoudingssubsidie?

De instandhoudingssubsidie wordt ook wel de Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim) genoemd. De subsidie is bestemd voor reguliere onderhoudskosten op basis van een 6-jarig onderhoudsplan. U komt in aanmerking voor deze subsidie als u eigenaar bent van een rijksmonument zonder woonfunctie zoals een molens, kerk of fabriek. Heeft u een groen en archeologisch monument? Dan valt u ook onder deze regeling. Heeft uw rijksmonument een woonfunctie? Lees dan meer over de Woonhuissubsidie.

De instandhoudingssubsidie vraagt u jaarlijk aan van 1 februari tot en met 31 maart.

Geuzenkerk Brielle
Afbeelding
Doe wel doe niet lijst

Uitvoeringsrichtlijnen

Als u instandhoudings-subsidie ontvangt, bent u mogelijk verplicht om het onderhoud volgens de uitvoeringsrichtlijnen uit te laten voeren. In het subsidiebesluit dat u  ontvangt wordt verteld of en aan welke richtlijnen het onderhoud in uw geval moet voldoen.

De stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM) beheert de beoordelings- en uitvoeringsrichtlijnen zoals die worden vastgesteld door het Centraal College van Deskundigen Restauratiekwaliteit.

Afbeelding
Onderzoek

Welke kosten zijn subsidiabel?

Alleen de kosten voor de werkzaamheden voor regulier onderhoud aan uw monument, zoals schilderwerk of plaatselijk herstel van houtwerk komen in aanmerking voor de instandhoudingssubsidie.

Wilt u weten of uw plan in aanmerking komt voor deze subsidie? In de Leidraad subsidiabele instandhoudingskosten staat omschreven welke werkzaamheden wel en niet in aanmerking komen.

Afbeelding
Financiering

Vraag aan

U vraagt deze subsidie aan tussen 1 februari en 31 maart. Vanaf begin januari vindt u op de pagina Instandhoudingssubsidie aanvragen de digitale module en de formulieren.

Let op: verstuur uw aanvraag niet voor 1 februari. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed neemt deze namelijk niet in behandeling. Ook mag u op het moment van de aanvraag nog niet zijn begonnen met de werkzaamheden.

Dossier instandhoudingssubsidie

Voor wie?

De subsidie is bedoeld voor eigenaren van een rijksmonument zonder woonfunctie. Lees op de website van de Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed welke monumenten en eigenaren een uitzondering op deze regel zijn.

Afbeelding
Doe wel doe niet lijst

Uw aanvraag voorbereiden

Een begrotingsmodel, een inspectierapport en foto’s zijn onderdeel van het aanvragen van de instandhoudingssubsidie. Wilt u weten hoe u uw aanvraag zo goed mogelijk voorbereid? Bekijk dan de tips op de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Veelgestelde vragen

  • 'Wat is het verschil tussen onderhoud en restaureren, ook in de aanpak?'

    Wim Jakobsen, Monumentenwachter in Zeeland beantwoord de vraag.

    ‘Grofweg zou ik zeggen dat restauratie is: het in goede staat brengen wat door gebrek aan onderhoud schade heeft opgelopen. Maar ook al heeft een eigenaar altijd keurig onderhoud gepleegd, je ontkomt niet aan eens in de zoveel tijd restaureren. Om het verschil met onderhoud duidelijk te maken, kan ik iets vertellen over de restauratieladder van de stichting ERM.  (https://www.stichtingerm.nl/restauratieladder(external link)) De zorg voor monumenten is hier opgedeeld in drie stappen. De eerste is conserveren en onderhouden: dat is waar eigenaren eigenlijk continu mee bezig zijn. Hiervoor kunnen ze prima terecht bij hun Monumentenwacht. De tweede stap is repareren, daarvoor heb je bijvoorbeeld een aannemer nodig. En de derde stap is vernieuwen, hiervoor moet je specialisten gaan aantrekken. Deze derde fase is wat ik restaureren noem: dan ga je dus bepaalde onderdelen kopiëren, imiteren of verbeteren. Ongeveer eens per in de dertig tot vijftig   jaar moet er gerestaureerd worden, dan is er meer nodig dan gewoon onderhoud. Wij proberen die termijn op te rekken door eigenaren te adviseren over goed onderhoud. Een restauratie is immers kostbaar en bovendien kan je door goed onderhoud authentieke elementen bewaren, die anders verloren kunnen gaan. Dan moet je gaan imiteren of kopiëren, het pand verliest dan aan authenticiteit. Maar soms kan je dat niet voorkomen, ook al doe je als eigenaar nog zo je best. Soms is van een onderdeel het einde van de levensduur in zicht.’

    Er is dus een verschil tussen restaureren en onderhoud. Zit er ook verschil in aanpak?

     ‘Restaureren is veel complexer dan onderhoud. Het is vaak omvangrijker en organisatorisch ingewikkelder, omdat je met meerdere vakmensen moet schakelen. Soms gaat een restauratie gelijk op met een herinrichting van een pand. En vaak vraagt de gemeente om een bouwhistorisch onderzoek. Voor de meeste eigenaren is het verstandig om een professional in te schakelen die een plan van aanpak maakt. Dat kan een architect zijn, maar hier in Zeeland hebben we de Bouwwinkel, die kan dat ook prima. Het gaat erom dat er iemand is die het overzicht kan houden over de verschillende stappen en over de betrokken specialismes die nodig zijn. In de planfase, maar ook bij de uitvoering. Bij de uitvoering heb je een kwaliteitsbewaker nodig. En vergeet niet het subsidie- en financieringstraject! Er zijn specialisten die ook hierbij kunnen ondersteunen.’

    Op monumenten.nl staat een handige checklist, met alle stappen die van belang zijn bij een restauratie:  https://www.monumenten.nl/monumenten-onderhouden/restauratie-in-9-stappen

  • Hoe onderhoud ik mijn monument goed?

    Wij vroegen dit aan de Zeeuwse Monumentenwachter Wim Jakobsen:

    Goed onderhouden betekent dat u weet op welk moment en waar uw monument extra aandacht nodig heeft. Daar kunt u op verschillende manieren achter komen. Bijvoorbeeld door er goed naar te kijken. Wim: ‘Je moet het zien. De blik van Monumentenwachters is getraind, wij doen niet anders. Maar het is goed te leren hoor. Een paar dingen daarover. Kijk geregeld omhoog om te zien of alle dakpannen er nog liggen. En ga na een regenbui even kijken of de goten niet overlopen. Want je moet bij een monument absoluut voorkomen dat er water naar binnen sijpelt. En verder is schilderwerk natuurlijk heel belangrijk, zowel binnen als buiten. Hoe vaak je dat moet aanpakken, hangt van de onderhoudsgevoeligheid van je pand af. Daar kijken wij bij een inspectie naar en we geven in een inspectierapport ook altijd aan welke klussen het eerst opgepakt moeten worden en welke nog even kunnen wachten.’

  • Voert Monumentenwacht ook zelf onderhoudswerk uit?

    Nee. De Monumentenwacht geeft alleen advies over wat er wanneer moet gebeuren. Wel voeren zij tijdens een inspectie noodherstel uit. De doelstelling van de Monumentenwacht is namelijk om verval te voorkomen en daarvoor is het van belang dat een pand wind- en waterdicht blijft. Als er ter plekke via klein noodherstel een situatie geconsolideerd kan worden, dan doen zij dat. Bij omvangrijk werk, zullen zij u adviseren om zo snel mogelijk een aannemer in te schakelen.

  • Hoe financier ik als particuliere eigenaar van een rijksmonumentaal woonhuis de instandhoudingskosten en de verduurzamingskosten?

    We bevragen Grietje Hofstede, accountmanager bij het Restauratiefonds en deskundig op het gebied van financieringen.

    ‘Dan heb je twee opties: je kunt via het Restauratiefonds een laagrentende lening aanvragen. Laag betekent ongeveer 3 procent beneden de tarieven van reguliere banken. En de tweede optie is 38% subsidie aanvragen over de werkzaamheden. Let wel op, deze subsidie geldt alléén voor instandhoudingskosten, verduurzamingsmaatregelen kunnen tegen een laagrentende lening worden gefinancierd.’

  • Geeft het Restauratiefonds ook advies aan eigenaren wat het beste is om te doen: een laagrentende lening of een subsidie voor een woonhuis?

    We bevragen Grietje Hofstede, accountmanager bij het Restauratiefonds en deskundig op het gebied van financieringen.

    ‘Nee, het Restauratiefonds geeft geen advies. Het is aan de eigenaar zelf om de berekening en vervolgens de afweging te maken. Wij gaan ervan uit dat eigenaren vaardig genoeg zijn om het sommetje voor zichzelf te maken. Mocht dat niet lukken, dan is het zaak om de casus voor te leggen aan een adviseur. Dat zijn wij niet. Het Restauratiefonds mag eigenaren alleen informeren, niet adviseren.’

Verhalen uit de praktijk

Benieuwd naar ervaringen van anderen?

Of u nu een monumenteigenaar of specialist bent. In Monumenten Community helpt iedereen elkaar met het maken van de juiste keuzes.

Remco Vos

Wilt u meer weten over de financiering van restauratie, onderhoud of verduurzaming van uw monument? Neem dan contact op met Remco Vos, accountmanager Restauratiefonds, regio Limburg, Noord-Brabant en Zeeland.
Remco Vos

Praktische tips voor onderhoud

Een historisch panden hebben meer aandacht nodig op het gebied van onderhoud. We geven u graag tips om de daken, vloeren en kozijnen van uw pand in goede staat te houden. 

Naar boven