Welke werkzaamheden aan een monument zijn vergunningsvrij?
Over het algemeen geldt dat u voor iedere wijziging aan uw beschermde monument een omgevingsvergunning nodig hebt. Voor een aantal werkzaamheden aan rijksmonumenten is geen vergunning nodig. Gemeentelijke, provinciale of rijksmonumentale panden in een beschermd stads- of dorpsgezicht vallen onder de regels voor rijksmonumenten.
Wanneer heeft u geen vergunning nodig?
Kleine en reguliere onderhoudswerkzaamheden waarbij de materiaalsoort, kleur, vorm, detaillering en profilering niet anders worden, kunt u zonder vergunning uitvoeren. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor wijzigingen aan onderdelen zonder monumentale waarde waarvoor geen hak- en breekwerk in het casco nodig is.
Voorbeelden van werkzaamheden waarvoor geen omgevingsvergunning nodig is.
- Opschuren en schilderen in dezelfde kleur
- Vervangen kapotte ruiten of dakpannen door hetzelfde type glas of dakpan
- Opstoppen van rieten daken
- Plaatselijk herstellen van kozijnen, ramen, deuren en pleisterwerk
Neem bij twijfel altijd contact op met uw gemeente.
Samen weten we meer
Aan de slag met uw monument!
Grotere werkzaamheden?
Voor een wijziging die niet onder kleine werkzaamheden valt, heeft u een Omgevingsvergunning nodig. Op deze pagina leest u alles over de vergunning en hoe u deze aanvraagt.
Veelgestelde vragen
-
'Heb ik een vergunning nodig voor energiebesparingsmaatregelen?'
Utrechtse monumentenambtenaar Richard Rodenburg beantwoord de vraag.
Veel eigenaren van monumenten willen hun pand verduurzamen. Dat kan gaan om isoleren of bijvoorbeeld zelf energie opwekken door middel van zonnepanelen. Hoe zit dat met vergunningen?
Regels voor zonnepanelen
Richard krijgt hierover ook vaak vragen. ‘Voor zonnepanelen gold tot voor kort: helemaal niet op een monument of binnen een beschermd stadsgezicht. Tegenwoordig geldt: het mag, wanneer de panelen maar zo geplaatst worden dat ze vanaf de openbare weg niet te zien zijn. Maar je ziet hierin wel verschillen tussen gemeenten en veel gemeenten zijn nu hun beleid ook aan het herijken. Dus ik kan ook hier niet anders zeggen dan: overleg het met de gemeente.’Isolerende beglazing
Een ander thema wat vaak voorbijkomt bij verduurzaming is het plaatsen van isolerende beglazing. Richard: ‘Als het kan binnen het bestaande raamhout is het een vergunning-vrije activiteit. Dun isolatieglas past vaak prima, maar veel eigenaren willen naar HR++ glas, maar dat past niet in roederamen. Een alternatief kan dan zijn voorzetramen aan de binnenzijde plaatsen.’Isoleren van het dak
En is er voor isoleren ook een vergunning nodig? ‘Hier is best veel mogelijk, maar er zijn ook beperkingen. Zo kan bij het isoleren van het dak de aansluiting van het dak op de gevel veranderen en dat kan het aanzicht van het monument behoorlijk aantasten. Het is dus nodig om hier goed naar te kijken.’Richard benadrukt het opnieuw: ook hierover is overleg nodig met de gemeente. ‘Er zijn echt veel leuke oplossingen te bedenken en dat doen wij dan ook graag samen met eigenaren.’
Nog een laatste tip van de Utrechtse gemeenteambtenaar: ‘Wanneer u verduurzamingsplannen heeft: kijk ook naar financieringsmogelijkheden, zoals laagrentende leningen, duurzaamheidsleningen, subsidies etc.
Lees ook het interview met gemeenteambtenaar Anne van Rooij, met tips voor het vergunningentraject
-
'Heb je een vergunning nodig voor het plaatsen van een warmtepomp bij je monument?'
We vroegen het aan Wim Jakobsen, teamleider van de Monumentenwacht in Zeeland.
‘Of het vergunning plichtig is moet je als eigenaar even navragen bij de gemeente. Als regel geldt dat je geen openingen mag maken in de muren van een monument en de vraag is ook wat een goede plek is voor de buitenunit. Dus overleg daarover eerst!’
-
'Waarvoor heb ik een vergunning nodig? En hoelang duurt het voor ik die dan heb?
Utrechtse monumentenambtenaar Richard Rodenburg beantwoord de vraag.
Voor bijna elke wijziging aan een beschermd monument heeft u een omgevingsvergunning nodig. Niet alleen voor een grote verbouwing, maar ook voor schilderklussen. Richard licht toe: ‘Zo’n beetje alles is vergunningplichtig, behalve het plegen van gewoon onderhoud en het wijzigen van het interieur wat geen monumentale waarde heeft. Voor schilderen geldt dat een eenvoudige schilderklus gewoon onderhoud is en dat is dus vergunningvrij. Een schilderklus waar de kleuren veranderen is dan weer wel vergunningplichtig. Het is wel even opletten: onder de omgevingswet vallen allerlei activiteiten. Dus het kan zijn dat het wijzigen van de indeling binnen niet vergunningplichtig is, maar het slopen van een muur waar asbest in zit, is dat weer wel…’Is er iets te zeggen over hoelang het duurt voor mijn vergunning er dan ook is?
Richard: ‘Als het om een reguliere procedure gaat, dan moeten wij binnen acht weken een besluit nemen. Daarna ligt het nog zes weken ter inzage, dus het werk kan pas beginnen na veertien weken. Bij een aantal categorieën projecten is advies van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed nodig (bij functiewijziging, sloop, ingrijpende wijzigingen en reconstructie van het pand, red.). Dan duurt de procedure zomaar een half jaar.’ Het is altijd verstandig om, voordat u een vergunning aanvraagt, contact op te nemen met de gemeente. Richard: ‘Wij maken een inschatting van hoe wij denken dat de commissie het plan zal beoordelen. Soms kunnen we in een voorgesprek al dingen ondervangen, dat kan later tijd opleveren.’
Benieuwd naar ervaringen van anderen?
Grietje Hofstede
Hulp bij uw plannen
Tijdens een reparatie of verandering aan uw monument kan u per ongeluk de monumentale waarden aanpassen. Een goede voorbereiding en deze praktische tips zorgen ervoor dat dit niet gebeurt.
