Monumentale vloeren onderhouden
Historische vloeren zijn kwetsbaar. Er wordt immers overheen gelopen, ze worden opengebroken voor onderhoud en soms moeten ze plaatsmaken voor een moderne variant. Zonde, want een monumentale vloer is iets om trots op te zijn en goed voor te zorgen. Hier leest u meer over het onderhouden van een houten vloer, keramische vloertegels en een terrazzovloer. Onderaan de pagina's vindt u tips voor het kiezen van een nieuwe vloer.
Houten vloeren
Houten vloeren zijn gevoelig voor schade. Vocht, warmte, insecten en krassende voorwerpen zijn veelvoorkomende boosdoeners. Hieronder staan enkele tips om oude houten vloeren in goede staat te houden.
- Onderzoek altijd eerst welke specifieke behandeling de vloer nodig heeft. Dat verschilt namelijk per houtsoort.
- Besef dat niet alle behandelmethoden voor moderne vloeren ook geschikt zijn voor oude vloeren.
- Behandel uw vloeren op reversibele wijze. De behandeling moet dus ooit weer ongedaan kunnen worden gemaakt. Daarom is het ook af te raden om de vloer te lakken.
- Met name eikenhout mag niet lang in aanraking komen met water en metaal. Hierdoor ontstaan verkleuringen.
Keramische vloertegels
Hoewel keramische tegels zeer duurzaam zijn in gebruik, kunnen ook deze vloeren slijten. Hieronder een aantal tips om voor ze te zorgen.
- Wees voorzichtig met het verplaatsen van meubels, dit kan krassen veroorzaken. Ook zand tussen de schoenzolen heeft een krassend effect.
- Door plaatselijke belasting kan de tegelvloer beschadigen. Dek de vloer dan ook af tijdens evenementen, verhuizingen, interne verbouwingen en onderhoudswerkzaamheden.
- Pas op met metalen meubels. Wanneer er vocht achterblijft van het schoonmaken, kunnen roestvlekken ontstaan.
- Wees voorzichtig bij het schoonmaken. Vermijd borstels, schrob- en boenmachines.
Terrazzovloeren
Terrazzo – ook wel granito genoemd – bestaat uit natuursteenkorrels, die samen met een bindmiddel een soort beton vormen. Bij vloeren is dat vaak gecombineerd met mozaïek. Het is een duurzaam materiaal dat weinig onderhoud nodig heeft. De meest voorkomende schade is scheurvorming. Dit heeft verschillende oorzaken, zoals een instabiele ondergrond, thermische spanningen of een slechte uitvoering. Om de schade te herstellen is eerst een vooronderzoek nodig waarmee de opbouw en de samenstelling van de vloer in kaart wordt gebracht. Aan de hand van dit vooronderzoek kan dan een herstelplan worden opgesteld.
Nieuwe vloer kiezen
Wanneer toch een nieuwe vloer nodig is, is het van belang om een passende keuze te maken. Let daarbij op:
Het type gebouw
Zo komen in scholen en fabrieken meestal steenachtige vloeren voor. In stalgebouwen liggen vaak stenen en klinkertjes. In pakhuizen, arbeidershuisjes en boerderijen zijn houten vloeren meestal direct op de balklaag bevestigd en historische woonhuizen (vanaf de laat 18e eeuw) hebben vaak een houten ondervloer met daarbovenop een mooie dekvloer, zoals een parket.
De functie van de ruimte en/of het gebouw
In keukens en gangen werden vaak plavuizen, tegels of granito toegepast, in woonvertrekken vaak hout (planken, grenen delen, vuren ondervloer met parket of plankenvloer met karpet) en in kelders plavuizen.
De ouderdom van het gebouw en de ruimte
Als in een deftig 18e-eeuws huis de gangvloer teniet is gegaan, kan u beter niet voor een granito vloer kiezen maar eerder voor een marmeren vloer. En in een 19e-eeuws arbeidershuisje is het niet aan te raden om een gewapende betonvloer te storten.
Meer over uw monument onderhouden
Historische daken
Op deze pagina vindt u praktische tips voor het onderhouden van verschillende soorten daken en dakgoten.
Historische gevels en kozijnen
De gevel vormt het aangezicht van uw monument. Op deze pagina leest u hoe u de gevel en de kozijnen van uw momument reinigt en onderhoudt.
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) speelt vooral een rol bij rijksmonumenten. Ze wijzen namens de minister van OCW rijksmonumenten aan, verlenen subsidie voor restauratie en onderhoud, houden het rijksmonumentenregister bij en adviseren gemeenten bij ingrijpende wijzigingen van rijksmonumenten. Verduurzaming van monumentaal erfgoed is essentieel voor de instandhouding op langere termijn. Om die reden heeft de RCE het initiatief genomen voor het Ontzorgingsprogramma Verduurzaming Monumenten (2023-2025).
Benieuwd naar ervaringen van anderen?
Grietje Hofstede
