532444, Arnhem

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

BEELD PLUTO

Standplaats: tussen de Eusebiusbinnen- en Eusebiusbuitensingel, ten oosten van de Lauwersgracht, ter hoogte van de stadsschouwburg. BEELD van Bentheimer zandsteen, voorstellende Pluto, met de hellehond Cerberos. Het beeld is geplaatst op een zandstenen sokkel op vierkante grondslag. De sokkel bezit een eenvoudig geprofileerd basement en hierboven een zich licht verjongende schacht met aan elke zijde een paneel met spaarveld, dat aan de onder- en bovenzijde afsluit met een schouderboogje. Hierboven bevindt zich een fries met palmetten, dat de eenvoudig geprofileerde dekplaat van de sokkel draagt. Pluto is grotendeels naakt voorgesteld en staat in een contraposte, waarbij het rechter been het standbeen is en het gekromde linker het speelbeen. De linkervoet rust op de onder hem liggende hellehond. Pluto draagt rond zijn lendenen een sterk geplooid kleed, dat aan de achterzijde tot aan de grond reikt. Voorts draagt de figuur een snor met krullende baard en lang haar, dat tot op de schouder valt. Op het hoofd een kroon. In de rechter hand houdt hij een knots vast, die op de rechter schouder rust. In de linker hand houdt hij een ketting vast, die is verbonden met de halsband van de hellehond. Deze hier tweekoppig weergegeven hond ligt aan Pluto's voeten en kijkt naar hem op.

Waardering:

Stenen BEELD uit de 18e eeuw, vervaardigd door Ignatius van Logteren.

- Van kunsthistorische waarde als goed voorbeeld van een 18e eeuws beeld met hoogwaardige esthetische kwaliteiten.

- Van kunsthistorische waarde als gaaf bewaard beeld, oorspronkelijk deel uitmakend van een groep van 8 stuks, uit het oeuvre van Ignatius van Logteren.

- Van ensemblewaarde als onderdeel van een laat-negentiende eeuwse plantsoenaanleg in formele geometrische stijl, en als zodanig van bijzonder belang voor het zichtbaar houden van de karakteristieke 19e eeuwse singelstructuur ter plaatse.

- Van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van één aspect van de stedelijke ontwikkeling van Arnhem in de 19e eeuw, namelijk de verfraaiing van de stad met voorname singelparken. De gift van een groep beelden aan de stad Arnhem door F.G. Staatskin baron van Brakell tot Brakell is hiervan een bijzondere uitdrukking.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
532444
Complexnaam
-
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Twee FONTEINEN, zes TUINBEELDEN en een SIERVAAS gesitueerd in een langgerekt licht gebogen plantsoen tussen de rijbanen van de Jansbinnensingel, Jansbuitensingel, Velperbinnensingel en Velperbuitensingel, Eusebiusbinnensingel en Eusebiusbuitensingel. Het plantsoen strekt zich uit tussen het Willemsplein (westen) en het Airborneplein (oosten), en maakt deel uit van een gordel van singelparken rondom het centrum ter plaatse van de oude vestingwerken. De beelden maken oorspronkelijk deel uit van een groep van 8, vervaardigd door Ignatius van Logteren en waren geplaatst op de buitenplaats Boom en Bosch te Breukelen. In 1856 vestigde de eigenaar; baron Van den Brakell tot Brakell zich aan de Velperbinnensingel in Arnhem en in1859 schonk hij de beelden aan de stad. Twee van de beelden zijn in de Tweede Wereldoorlog verloren gegaan. Het plantsoen is tussen 1880 en 1884 aangelegd, nadat de Jansgracht was gedempt voor de "Nationale Tentoonstelling van Nederlandsche en Koloniale Nijverheid" in 1879. Na afloop van deze tentoonstelling schreef de stad Arnhem een prijsvraag uit voor de inrichting van dit terrein tot plantsoen. Van de negentien ingezonden plannen werd het ontwerp van L.A. Springer (1855-1940), onder het motto 'Natura, Ars et Technica' (1880) uitverkoren. Zijn ontwerp in geometrische stijl met perken, paden en bassins werd enigszins gewijzigd uitgevoerd. In 1919 werden de iepen langs de flanken gerooid en de aanleg van de perken bijgesteld. Het westelijke uiteinde van het plantsoen, bij de aansluiting op het Willemsplein, is thans ingericht als parkeerplaats. De in de loop der tijd gemutileerde plantsoen-aanleg valt dan ook niet onder de bescherming. Wèl beschermd zijn de in het plantsoen geplaatste objecten: 1. zandstenen beeld, voorstellende Amphitrite; 2. zandstenen beeld, voorstellende Hestia; 3. zandstenen beeld, voorstellende Poseidon; 4. siervaas; 5. gietijzeren fontein (1885); 6. gietijzeren fontein (1885); 7. zandstenen beeld voorstellende een bacchante; 8. zandstenen beeld voorstellende Pluto; 9. een zandstenen beeld voorstellende Juno.

Midden in het plantsoen tussen de Jansbuitensingel en de Jansbinnensingel bevindt zich een cirkelvormig perk met daarin een fraaie geornamenteerde natuurstenen SIERVAAS. Midden in de vakken die in het oosten en westen hierop aansluiten, staan monumentale klassieke BEELDEN: respectievelijk Amphitrite en Hestia. Vervolgens sluiten in oostelijke en westelijke richting hierop brede rechthoekige perken aan, waarin langgerekte waterbassins zijn geplaatst met elk een monumentale FONTEIN. In het uiterst oostelijke perk staat een BEELD van Poseidon. Aan het Velperplein staat het BEELD van de bacchante. Oostelijk daarvan, tegenover de ingang van Musis Sacrum aan de Velperbinnensingel staat het BEELD van Juno. Het BEELD van Pluto staat in het parkgedeelte tussen de Eusebiusbuitensingel en Eusebiusbinnensingel, aan de Lauwersgracht.

Waardering

De zes BEELDEN, de SIERVAAS en de twee FONTEINEN in het plantsoen tussen de singels, geven een goed en zeer karakteristiek beeld van een laat 19de-eeuwse formele plantsoen-inrichting. De objecten zijn essentiële en thans zeldzame en relatief gave overblijfselen van de monumentale 19de eeuwse stadsuitleg van Arnhem. De objecten in het verkleinde en qua beplanting gewijzigde plantsoen vormen nog steeds een sterk beeldbepalend historisch element ter plaatse van de singels.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Voorwerpen op pleinen en dergelijke Straatmeubilair oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Arnhem TO Velperbinnensingel 7, Arnhem, Arnhem Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
O 9084 Arnhem
Naar boven