Arnhem

Dijkhuisje gemeente Arnhem.
Dijkhuisje gemeente Arnhem
Credit
Vincent van den Hoven
565
565
1644

Gemeente Arnhem
Team Welstand en Erfgoed
Eusebiusbuitensingel 53
6828 HZ Arnhem
Postbus 90296
6800 EL  ARNHEM
T. 0800-1809
www.arnhem.nl

Arnhem kent een turbulente geschiedenis. Door de bezettingen door de Habsburgers, de Bourgondiërs, Spanjaarden, Duitsers en Fransen veranderde de geschiedenis, het stadsbeeld en het landschap. In de Tweede Wereldoorlog werd Arnhem zwaar gehavend door operatie Market Garden. De getroffen gebieden zijn nu bebouwd met wederopbouwarchitectuur. Eerder legden rijke magnaten als Brantsen en Van Heeckeren prachtige buitenplaatsen aan in Engelse landschapsstijl. Daarom spreekt men ook wel van ´Arnhem Parkenstad´.

Monumentenkaart

Bij monumenten wordt vaak gedacht aan bijzondere gebouwen. Maar ook bruggen, begraafplaatsen, hekwerken en andere objecten kunnen een beschermd monument zijn. Binnen monumenten kan een onderscheid gemaakt worden tussen twee soorten objecten: rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten. Daarnaast kent Arnhem beschermde stads- en dorpsgezichten. 

Straatje met Lutherse kerk te Arnhem
Straatje met Lutherse kerk te Arnhem
Ingrid de Roode
Wijk Geitenkamp in Arnhem
De wijk Geitenkamp in Arnhem is een Rijksbeschermd gezicht
Wikimedia commons - Arnhem2203
Afbeelding
Stadsaanzicht

Beschermde Stadsgezichten

Beschermde stads- en dorpsgezichten zijn bijzonder en zeer waardevol vanwege hun ontwikkelingsgeschiedenis die terug te vinden is in onder meer de stedenbouwkundige opzet, de bebouwing, de wegenstructuur en het groen. Voor een beschermd stadsgezicht wordt een speciaal beschermend bestemmingsplan opgesteld. Arnhem kent 7 rijksbeschermde stadsgezichten en 2 gemeentelijk beschermde stadsgezichten: 

  • Geitenkamp
  • Mussenberg
  • Patrimoniumbuurt-Vogelwijk
  • Sonsbeekkwartier-noord
  • Sonsbeekpark en omgeving (inclusief Transvaalbuurt en Burgemeesterswijk)
  • Spijkerkwartier-Boulevardkwartier
  • Van Verschuerwijk
  • Historische binnenstad van Arnhem

Team Welstand & Monumenten

Het Team Welstand & Monumenten zet zich in om het erfgoed binnen de gemeente op duurzame wijze te behouden voor de toekomst. De adviseurs stellen beleid op met betrekking tot monumenten en erfgoed in de gemeente en vormen het bevoegd gezag. In Arnhem wordt cultuurhistorie ingezet als een kans en niet als een belemmering. De gemeente wil dat cultuurhistorie op een vroeg moment een actieve rol gaat spelen in veranderingen en ontwerpkeuzen. Woningeigenaren, projectontwikkelaars en andere bedrijven worden actief betrokken bij de ontwikkeling van het beleid. 

Afbeelding
Opvallen

Duurzaam Monument

Historische gebouwen bewaren voor de toekomst, maar ook aanpassen aan de moderne tijd. Het komt in een stroomversnelling, maar brengt ook uitdagingen met zich mee. Het nieuwe boek 'Een warme jas' inspireert eigenaren van oude huizen, aannemers, restaurateurs, maar ook gemeenten en omgevingsdiensten in wat de mogelijkheden zijn.

Duurzaamheidsadvies

Een specifiek duurzaamheidsadvies van een Duurzame Monumenten (DuMo) adviseur zorgt ervoor dat uw monument verduurzaamd wordt met oog voor de monumentale waarden. 

Funderingsloket Arnhem

Het verzakken van woningen en de schade die aan de fundering kan ontstaan, is een probleem dat in Nederland steeds meer voorkomt door toenemende droogte. Ook in de wijk Malburgen lijkt dit een probleem te worden.

Om meer te weten te komen over de oorzaak van de funderingsschade in Malburgen, heeft de gemeente besloten om, als de eigenaren dat willen, de koopwoningen uit de periode 1947-1955 in Malburgen te laten onderzoeken. Bewoners die hiervoor in aanmerking komen, hebben een brief van ons gekregen. Bewoners die zich hebben aangemeld, weten dat het onderzoek is gestart en in mei 2024 wordt afgerond.

Om u zo goed mogelijk te helpen, hebben we een digitaal loket geopend. Vragen kunt u mailen naar fundering@arnhem.nl.

Vanaf 16 mei 2024 wordt er ook een fysiek loket geopend in de wijkpost Malburgen (adres: Middelgraaflaan 8a). Dit loket is in het winkelcentrum Malburgen. Bij beide loketten kunt u terecht met vragen over funderingsproblemen.

Welke regeling past bij mij?

Met ‘Alle monumentenregelingen op een rij’ biedt het Restauratiefonds een overzicht van de mogelijkheden voor uw monument met gunstige financieringen, subsidies en overige vergoedingsacties. 

Wilt u weten voor welke regelingen u in aanmerking komt?

Afbeelding
Munten

Financiering

Gaat u aan de slag met uw monument?

Het Restauratiefonds kan u wellicht helpen aan een passende financiering om uw monument te onderhouden, restaureren, verduurzamen en/of herbestemmen.

Afbeelding
Vergunning verleend

Omgevingsvergunning

Een monument mag je niet zomaar verbouwen, restaureren of slopen. Raadpleeg altijd vooraf de gemeente. De Omgevingsdienst Regio Arnhem (ODRA) helpt u graag met de aanvraag van een omgevingsvergunning. Voor alle bouwkundige wijzigingen aan een monument heeft u een vergunning nodig, evenals voor kleurwijziging. Zie ook de veel gestelde vragen. Daarnaast geeft de gemeente graag advies over alle zaken rond onderhoud, restauratie en het ontwikkelen van een verbouwplan.

Wilt u weten welke regels en beleid gelden voor uw monument? Bekijk de documenten van alle overheden zoals de omgevingsvisie van de provincie of het omgevingsplan van uw gemeente via Regels op de kaart.

Een vergunning aanvragen, melding doen of checken of u een vergunning nodig heeft kan via het Omgevingsloket.

Afbeelding
Opvallen

Groene leges bij duurzame maatregelen

De gemeente Arnhem wil duurzame initiatieven stimuleren. Daarom betaalt u bij verschillende duurzaamheidsmaatregelen geen of minder kosten (leges) om een vergunning te krijgen. Gaat u verduurzamen en wilt u hier meer informatie over? 

Historische kaart Arnhem 1590 Braun en Hogenberg
Historische kaart Arnhem in 1590 uitgegeven Braun en Hogenberg

Geschiedenis Arnhem

Archeologische vondsten wijzen erop dat zo'n 70.000 jaar geleden al menselijke bewoning was in het gebied waar nu de stad Arnhem ligt. De stad wordt in de Middeleeuwen  voor het eerst genoemd als Arneym in een register van de bezittingen van de Abdij van Prüm in de Eifel. De stad ontstond op de plek waar de weg tussen Nijmegen en Utrecht/Zutphen zich splitste. In 1233 kreeg Arnhem stadsrechten en groeide de stad verder waardoor de vestingwallen rondom de stad meerdere keren moesten worden aangepast. Arnhem werd in het Habsburgse Rijk,  een van de vier hoofdsteden in Gelre.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de stad het toneel van de Slag om Arnhem, een historische luchtlanding en veldslag die van 17 tot 25 september 1944 plaatsvond, als onderdeel van Operatie Market Garden. Het is de grootste operatie op Nederlands grondgebied tijdens de Tweede Wereldoorlog. Helaas had kon de laatste brug (bij Arnhem) niet worden ingenomen en werd het westen van Nederland mede hierdoor niet bevrijd. Door bombardementen, zowel door de Duitsers als de geallieerden, werd de stad grotendeels verwoest.

Spoorbrug te Arnhem 1945 - Sempress Anefo
Spoorbrug te Arnhem in 1945
Wikimedia commons - Sem Presser / Anefo
Naar boven