Soestdijkerweg 12, Soest,Den Dolder
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Omschrijving onderdeel 2:
HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG.
In structuur en in detail gaaf bewaarde kleinschalige landschappelijke aanleg rondom het huis uit de tweede kwart van de 19de eeuw en een zich naar het zuiden uitstrekkende landschapspark wellicht naar ontwerp van J. Copijn (1871) in opdracht van prins Willem Frederik Hendrik. De aanleg besloeg een groot terrein thans te onderscheiden in de bezittingen Prins Hendrikoord en Vijferhof -beide ten westen van de Soestdijkerweg-, Ernst Sillemhoeve en Ewijckshoeve exclusief het huis met zeer nabije omgeving. Bij een eigendomswisseling in 1926 is een deel van de aanleg bij het huis gevoegd. Aanleg bij het huis. Vanaf de Soestdijkerweg leidt een gebogen oprijlaan van groene en bruine beuken naar het huis, aan de noordzijde geflankeerd door de Pijnenburger Grift of Praamgracht die met een slinger voor het huis in oostelijke richting loopt. Voor het huis ligt een gazon aflopend naar deze waterloop, die daar vergraven is tot een vijverpartij in landschapsstijl. De voorzijde van het huis biedt een wijds uitzicht over het gazon, de vijverpartij en een weiland op de bossen van Lage Vuursche en Soestdijk. Het landschappelijke karakter wordt versterkt door de beplanting met solitairen en boomgroepen (bruine beuken). Ten westen van het huis ligt een langgerekte bosstrook met een wandelpad die de waterloop volgt. Langs het pad eenzijdige laanbeplanting van bruine beuken. In het bos staat een betonnen schuilkelder (ca.1950), die vanuit de kelder van het huis toegankelijk is. Achter de bosstrook ligt de oorspronkelijke rechthoekige moes-, kweektuin (thans grasveld). Vanaf de achtergevel van het huis is - over een gazon met een enkele solitair - eveneens een vrij zicht over een weiland met golvende randbeplanting van beuken; het parkbos strekt zich daarachter uit. Het parkbos is gesitueerd binnen de rechthoekige kavelstructuur, waarbij het slingerende lanen- en padenpatroon aan weerszijden van een noord-zuid verlopende middenas, de Koninginnelaan, is gegroepeerd. Het huis is ten westen van deze middenas gesitueerd. De in oorsprong 18de-eeuwse laan, beplant met beuk en jonge eik, zet zich buiten de omgrenzing van de buitenplaats voort en is waarschijnlijk een ontginningsweg geweest. Het paden- en lanenstructuur (beuken- en eiken) verloopt in ruime curven; de paden komen aan het eind van de kavel in een ruime rotonde bijeen. Centraal in het bos, ten zuiden van Alexanderhoeve, ligt een grote rododendrongroep, die de overgang van het parkbos naar een meer intensief gebruikt bos markeert. Op de (situatie)kaart van D.F. Tersteeg (1912-1913) is te zien dat ten westen van deze groep een doolhof en een slingerbosje was gesitueerd; thans is alleen nog een uitzichtheuvel aan de rand zichtbaar die waarschijnlijk uit dezelfde tijd dateert.
Waardering
HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de historische buitenplaats Ewijckshoeve van algemeen belang:
- vanwege de 19de-eeuwse aanleg in landschapsstijl met behoud van de 18de-eeuwse middenlaan en de formele rechthoekige kavelstructuur;
- als voorbeeld van een gaaf bewaard slingerend lanenpatroon mogelijk naar ontwerp van J.Copijn (1871);
- vanwege de functioneel-ruimtelijke samenhang met de andere onderdelen van de buitenplaats.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
HISTORISCHE BUITENPLAATS EWIJCKSHOEVE
Omschrijving van het complex
In structuur en deels in detail gaaf bewaarde buitenplaats met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), KOETSHUIS (3), DUIVENTIL (4). Ten noorden van de bebouwde kom van Den Dolder aan de doorgaande weg van Bilthoven naar Soestdijk ligt de historische buitenplaats Ewijckshoeve. Het huis dankt zijn naam aan Justus van Ewijck die in 1694 het terrein verwierf en er een huis liet bouwen. In de loop van de achttiende eeuw kwam rondom het huis een uitgestrekte aanleg tot stand, die in een verkoopakte van 1817 wordt omschreven als 'een grote tuin en wel aangelegde Boomgaard vele nieuwe en oudere bossen, met een viskom, en zeer aangename wandelingen met de z.g. bovenste of grote Engh, met Heiveld en houtgewas'. De formele structuur van deze aanleg is thans nog te herkennen aan de rechthoekige kavelvorm en de centrale laan (Koninginnelaan) met dwarslaan. In 1826 werd D.J. Gildemeester de eigenaar van het goed. Deze liet in 1827 het oude huis afbreken en vervangen door het huidige huis in neoclassicistische stijl; tegelijkertijd werd een nieuw koetshuis opgetrokken. Vermoedelijk is ook in deze periode een kleinschalige aanleg in landschapsstijl rondom het huis gerealiseerd. Een gravure van P.J. Lutgers uit 1869 toont het huis met omringende bossages en een vergraven vijverpartij; zie ook kadastrale kaart 1885. Volgens de militaire topografische kaart van ca.1850 bestond het overige terrein uit rechthoekige percelen met rechte lanen (waaronder de Koninginnelaan). Van 1871 tot 1879 was het goed in bezit van prins Willem Frederik Hendrik , die aan de noordzijde van de Soestdijkerweg het buitenhuis Prins Hendrikoord liet bouwen en aan de zuidzijde de bijbehorende boerderij Ernst Sillemhoeve. Tegelijkertijd kreeg de tuinarchitect J.Copijn de opdracht een landschapspark in te richten. Het lijkt waarschijnlijk dat, als onderdeel van deze aanleg, ook de grote landschappelijke aanleg bij de Ewijckshoeve tot stand gekomen is. Het huis Ewijckshoeve met de directe omgeving werd in 1881 afgesplitst en in 1882 verkocht aan de familie Witsen, die er een cultureel centrum vestigde. Een (situatie)tekening van 'Prins Hendriksoord Lage Vuursche, in kaart gebracht en geteekend door D.F. Tersteeg 1912-1913 toont de gehele landschappelijke aanleg -ook van Ewijckshoeve behalve het huis en zijn directe omgeving- met het padenverloop van Copijn; mogelijkerwijs van Tersteegs hand zijn de doolhof en het kleinschalig slingerbosje ten westen van de Koninginnelaan nabij de Alexanderhoeve (1893), deze elementen zijn thans niet meer aanwezig. In 1926 veranderde het terrein wederom van eigenaar, waarbij het (minimale) grondbezit van Ewijckshoeve werd uitgebreid met een deel van het landschapspark. Thans is het huis als kantoor in gebruik.
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven.
Wegens verbouwingen is de Alexanderhoeve voor de bescherming van ondergeschikt belang.
Waardering
De HISTORISCHE BUITENPLAATS Ewijckshoeve is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang:
- vanwege het in neoclassicistische stijl opgetrokken hoofdgebouw, dat samen met het koetshuis de kern van vroeg 19de-eeuwse buitenplaatsarchitectuur vormt;
- vanwege de, binnen de formele kavelstructuur gerealiseerde parkaanleg in landschapsstijl mogelijk van de hand van tuinarchitect J.Copijn (1871);
- vanwege de visuele samenhang tussen de complexonderdelen.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Historische aanleg | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Soestdijkerweg | 12 | B | 3734 MH | Den Dolder | – | BY | Ja |
| Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
|---|---|---|---|
| Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | – | Landschappelijke tuin |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | A | 419 | – | Zeist |
| – | A | 3690 | – | Zeist |
| – | A | 4785 | – | Zeist |
| – | A | 4786 | – | Zeist |
| – | A | 4789 | – | Zeist |
| – | A | 4783 | – | Zeist |
| – | A | 4784 | – | Zeist |
| – | A | 4778 | – | Zeist |
| – | A | 4779 | – | Zeist |
| – | A | 4781 | – | Zeist |
| – | A | 3689 | – | Zeist |
| – | A | 401 | – | Zeist |
| – | A | 414 | – | Zeist |
| – | A | 417 | – | Zeist |
| – | A | 737 | – | Zeist |
| – | A | 416 | – | Zeist |
| – | A | 2378 | – | Zeist |
| – | A | 4787 | – | Zeist |
| – | A | 2380 | – | Zeist |
| – | A | 4790 | – | Zeist |
| – | A | 4791 | – | Zeist |
| – | A | 4788 | – | Zeist |
| – | A | 740 | – | Zeist |
| – | A | 250 | – | Zeist |
| – | A | 406 | – | Zeist |
| – | A | 399 | – | Zeist |
| – | A | 738 | – | Zeist |
| – | A | 404 | – | Zeist |
| – | A | 745 | – | Zeist |
| – | A | 418 | – | Zeist |
| – | A | 739 | – | Zeist |
| – | A | 407 | – | Zeist |
| – | A | 4780 | – | Zeist |
| – | A | 4782 | – | Zeist |
| – | A | 2240 | – | Zeist |
| – | A | 408 | – | Zeist |
| – | A | 402 | – | Zeist |
| – | A | 2377 | – | Zeist |
| – | A | 741 | – | Zeist |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1871 | 1871 | – | verbouwing |