Alle monumenten springlevend! Het Restauratiefonds heeft voor elk monument een passende financiering. Bezoek Restauratiefonds.nl
Herbestemming.nu helpt initiatiefnemers van herbestemmingen met kennis, praktijkvoorbeelden en een netwerk van specialisten. Bezoek Herbestemming.nl

Charloisse Hoofd 26, Rotterdam

Rijksmonument
Monumentnummer:
529884
Charloisse Hoofd 26
Rotterdam
Afbeeldingen toevoegen

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Voeg uw verhaal toe

Beschrijving

Complexonderdeel 4

Inleiding

Zuidelijk VENTILATIEGEBOUW, deel uitmakend van het complex Maastunnel, op de Linker Maasoever. Het gebouw is vrijwel identiek aan het exemplaar aan de noordzijde van de rivier.

Omschrijving

Het VENTILATIEGEBOUW bestaat uit een bovengronds deel van 34,22 meter hoog met drie verdiepingen en een kap en een ondergronds deel van 26,43 meter diep, dat inclusief de tunnel vijf bouwlagen telt. Het ventilatiegebouw staat via het ventilatiesysteem in verbinding met de eigenlijke tunnel, twee naast elkaar gelegen buizen van 450 meter lang voor het autoverkeer en twee kleinere buizen onder elkaar voor respectievelijk het fietsers- en voetgangersverkeer. Het ondergrondse deel werd gebouwd met behulp van een pneumatisch gefundeerd caisson van gewapend beton, waarmee tevens een aansluiting op de landtunnel op de riviertunnel werd verkregen. Het caisson bevat de pompenkelder, de tunnelbuizen voor autoverkeer, voor voetgangers en fietsers, zuurstofmeetapparatuur en -over de gehele lengte met een peervormig dwarsprofiel- de ventilatiekanalen en de liftschacht. Ook boven de grond is het gebouw opgetrokken in een gewapende betonconstructie. Het bovengrondse deel heeft in grove lijnen een rechthoekig grondplan met een basement bekleed met oranjebruine grestegels boven een plint van donkerbruine tegels. Boven het basement bevindt zich een hoogopgaand expressief, gepleisterd betonnen bouwvolume, waarvan het middengedeelte een T-vormig grondplan heeft, met sculpturale afgeronde binnenhoeken en uitstulpingen op de hoeken aan de rivierzijde. Aan de noordzijde een hoge schijf met uitzwenkende hoeken en haaks hierop, aan de rivierzijde, een lager, geheel met koper bekleed absisvormig deel dat is samengesteld uit een constructie van spijlen en roosters, waarin zich het aanzuigmechanisme voor verse lucht bevindt. In deze hoge ventilatieruimte bevinden zich acht pers- en zes zuigventilatoren met bijbehorende aandrijfmotoren. Ter hoogte van de motoren bevindt zich geheel rondom een stalen tussenbordes bereikbaar via een steile trap. Aan het uiteinde van het bordes loopt een eenvoudige stalen trap naar het dak. In de oost- en westgevel bevinden zich op de begane grond inpandig de ingangen, bereikbaar middels eveneens betegelde trappen. De ingangen worden gemarkeerd door een pilaarvormige uitstulping en een afgeronde hoek. Het betegelde basement van de west- en oostgevel wordt in het noordelijke deel onderbroken door vier rechthoekige vensters. In het gepleisterde gedeelte bevindt zich in de glooiing van het brede naar het smalle gedeelte aan oost- en de westgevel een strook van tien rechthoekige vensters. De noordgevel aan de rivier heeft in het basement aan weerszijden van een groot rechthoekig venster twee gesloten, donkergroen geverfde, stalen laaddeuren. In het hierboven gelegen gepleisterde deel een groot rond venster. In de zuidgevel heeft de gepleisterde bovenbouw zes kleine patrijspoortvensters. Het zuidelijke ventilatiegebouw onderscheidt zich hier van zijn gespiegelde pendant op de rechter Maasoever door de strook van twaalf rechthoekige vensters in het basement, voorts door de achterliggende kantoorfunctie (met nog oorspronkelijke indeling en details) en de lichtkoepels die de werkplaats en de magazijnruimte in de lage bouwdelen van licht voorzagen.

Waardering

Zuidelijk VENTILATIEGEBOUW als historisch-functioneel onderdeel van het Maastunnelcomplex, en samen met het toegangsgebouw een beeldbepalend element aan de zuidelijke Maasoever met pendant aan de noordelijke oeverzijde, van algemeen belang vanwege grote cultuur- en architectuurhistorische waarde, alsook vanwege stedenbouwkundige en bouwtechnisch innovatieve waarde. Binnen het oeuvre van architect Van der Steur neemt het Maastunnelgebouw een belangrijke positie in.

Bron: Rijksmonumentenregister

Specificaties

Monumentnummer:
529884
Artikel ZKP:
rijksmonument
Provincie:
Zuid-Holland
Gemeente:
Rotterdam
Plaats:
Rotterdam
Bron: Rijksmonumentenregister

Complex eigenschappen

Complexnaam:
Maastunnel
Complexnummer:
529880
Complex beschrijving:

MAASTUNNELCOMPLEX. De Maastunnel onder de Nieuwe Maas tussen de Parkkade en Oud-Charlois werd met de bijbehorende onderdelen gebouwd in 1937-1942 in opdracht van de Rotterdamse gemeenteraad, die hiertoe op 13 mei 1933 het principebesluit nam. Het architectonisch ontwerp in expressionistische trant werd geleverd door de architect van Gemeentewerken, ir. A.J. van der Steur. Het gehele projectstond onder technische begeleiding van ir. J.P. van Bruggen, chef Tunnelafdeling van de Gemeentelijke Technische Dienst, bijgestaan door ing. M. Lassen Nielsen. Speciaal voor de bouw van de tunnel werd de N.V. Maastunnel opgericht, waarin een aantal grote aannemersbedrijven werden ondergebracht: de Nederlandsche Aannemingmaatschappij en Christiani & Nielsen uit Den Haag, Van Hattum & Blankevoort uit Beverwijk en de N.V. Internationale Gewapend Betonbouw uit Breda. Bij de aanleg van deze betonnen verkeerstunnel onder water - de eerste in zijn soort in Nederland - is gebruik gemaakt van de destijds revolutionaire zinkmethode, waarbij de negen tunnelelementen van elk 6 meter vooraf werden vervaardigd en na afzinking onder water met elkaar werden verbonden.

Het complex omvat de volgende onderdelen: 1. het TOEGANGSGEBOUW aan de noordoever (Parkkade); 2. het TOEGANGSGEBOUW aan de zuidoever (Charloissehoofd); 3. het VENTILATIEGEBOUW aan de noordoever (Parkkade); 4. het VENTILATIEGEBOUW aan de zuidoever (Charloissehoofd); 5. de RIVIERTUNNEL, bestaande uit twee autotunnels en een fiets- en een voetgangerstunnel tussen de Parkkade en Oud-Charlois; 6. de TUNNELTRAVERSE aan beide oevers, over Maastunnelplein, Doklaan, 's-Gravendijkwal, Henegouwerlaan en Statenweg; 7. het noordelijke GARAGEGEBOUW (Baden Powelllaan); 8. het zuidelijke GARAGEGEBOUW (Doklaan).

Omschrijving van het complex

De gebouwen en de tunnel van het MAASTUNNELCOMPLEX, gebouwd met een gewapend betonconstructie, worden gekenmerkt door een zakelijk-expressionistische vormgeving afgestemd op de functie. De riviertunnel heeft een rechthoekige doorsnede met twee afzonderlijke kokers voor het autoverkeer en aan de oostzijde boven elkaar twee kokers voor voetgangers en rijwielverkeer (waartoe de roltrappen zijn aangebracht). De betonconstructie is aan de buitenzijde met staalplaten bekleed, de tunnelkokers zijn inwendig met rechthoekige crèmekleurige tegels bekleed. De aanritten naar de tunnel, gezamenlijk vier rijstroken bevattend, zijn eveneens met een betonfundering uitgevoerd en verdiept gelegen in het Maastunneltracé waarover bij de hoofdkruisingen viaducten zijn aangebracht. De traverse geeft directe aansluiting op de rijkswegen naar Den Haag en Dordrecht. Aan weerszijden van de rivier staat een toegangsgebouw met roltrappen en een ventilatiegebouw die vrijwel identiek zijn aan elkaar vormgegeven. Ook de garagegebouwen aan weerszijden van de autotunnel kennen een vergelijkbare vormgeving. De gebouwen zijn voorzien van lambriseringen van oranjebruine Grestegels, wit gepleisterde gevelvlakken, groenkoperen platte, schild- en koepeldaken, stalen deuren en vensterkozijnen met kleine roedenverdeling en 'patrijspoorten'. De zakelijke doch zorgvuldig gedetailleerde interieurs zijn nog grotendeels oorspronkelijk.

Waardering van het complex

Het MAASTUNNELCOMPLEX met bijbehorende onderdelen als de eerste onderwatertunnel voor auto-, fiets- en voetgangersverkeer in Nederland is van algemeen belang vanwege grote cultuur- en architectuurhistorische waarde, alsook van stedenbouwkundige en bouwtechnisch-innovatieve waarde. Binnen het oeuvre van architect Van der Steur neemt het Maastunnelcomplex bovendien een belangrijke positie in.

Bron: Rijksmonumentenregister
Voeg uw verhaal toe

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
– Weg- en waterbouwkundige werken Bedieningsgebouw oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Charloisse Hoofd 26 – 3087 CA Rotterdam – – Ja
Charloisse Hoofd 27 – 3087 CA Rotterdam – – –
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
– E 5479 – Charlois
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1937 1942 – vervaardiging
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Handelsgebouwen, opslag- en transportgebouwen Transport – –
Bouwstijlen
Stijl Substijl Zuiverheid Notitie
Expressionisme – stijlzuiver –
Bron: Rijksmonumentenregister

Tijdlijn Charloisse Hoofd 26

Voeg een verhaal over dit monument toe aan de tijdlijn

Weet u meer over dit bijzondere monument of heeft u een herinnering over dit monument? Vul de tijdlijn aan. Deel uw verhaal en houd dit monument springlevend.
Voeg een verhaal toe over dit monument

Andere monumenten in de buurt