Complex eigenschappen

Complexnaam:

Meer en Bos

Complexnummer:

515712

Complex beschrijving:

Omschrijving van het complex

In structuur en deels in detail gaaf bewaarde voormalige HISTORISCHE BUITENPLAATS MEER EN BOS met HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (1), BOERDERIJ (2A) MET SCHUUR (2B) EN TUINMUUR (2C). Binnen de bebouwde kom van Den Haag in het stadsdeel Loosduinen ligt de voormalige historische buitenplaats Meer en Bos, waarvan de vroegste schriftelijke vermelding van bebouwing (de Meerwoning) uit 1584 dateert. In 1606 kocht Maerten Adriaensz. uit Rijswijk deze hofstede met het recht van visserij in het nabij gelegen meertje (Wijndaelre of Segmeer) en breidde in 1607 zijn grondbezit uit met een terrein ten noorden van het Segmeer alwaar een eendenkooi lag. Het Segmeer voorzag via de Haagse Beek de Hofvijver van water. Onder het beheer van Jonkheer Adriaen van der Mijle in de tweede helft van de zeventiende eeuw werd de boerderij vermoedelijk tot een buiten getransformeerd; het is niet duidelijk op welke plek dit huis stond. In 1725 werd onder te koop aangeboden een 'zeer plaisante Heeren Wooninge, genaemd Meerebosch met deszelfs welgeordenneerde Plantage Boomgaerden met de beste soort van Vrugten, Lanen, Speelhuys, Vyvers, Cingels en Vischrijk Meer (...) Orangehuys, Stalling voor 4 paarden en Koetshuys (...) mitsgaders nog een Boeren Wooninge'. Een kaart van Cruqius uit 1712 toont een geometrische aanleg direct ten noorden van het meer (binnen een omgrachting) en rondom de Meerwoning ten zuidwesten hiervan, een rechte laan verbindt beide delen; in de loop van de achttiende eeuw krijgt het deel ten zuiden van het meer een formele invulling met centrale as en halfronde afsluiting aan de zuidzijde. Deze deels zeventiende- deels achttiende-eeuwse formele structuur is thans nog aanwezig. Het meer vormde altijd een markant element in de aanleg eerst als visvijver en in de negentiende eeuw meer als speelwater annex vijverpartij waaraan een schuitenhuis en koepel stond. Alle opstallen, behalve de boerderij en een deel van een tuinmuur, zijn verdwenen. Rond 1850 werd een nieuw herenhuis gebouwd, dat echter in 1897 alweer werd gesloopt; een verkoopadvertentie van 1851 noemt een 'wel aangelegd goed onderhouden en wildrijk Bosch'. In 1927 kocht de gemeente Den Haag de plaats aan, een groot deel was toen reeds verkaveld; vanaf 1919 voor publiek opengesteld. De boerderij (Meerwoning) in gebruik als boswachterswoning en vanaf 1937 als theeschenkerij; thans restaurant. Ondanks het huidige gebruik als openbaar wandelpark/plantsoenbeheer is de structuur en enige invulling van de formele en landschappelijke aanleg bewaard gebleven.

Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven. De omgrenzing gaat terug op de contouren van de parkaanleg, zoals deze in de eerste decennia van de 20ste eeuw tot stand was gekomen. De Laan van Meerdervoort vormt de zuidgrens, de Heliotrooplaan de westgrens, de bebouwing en sportvelden aan de Machiel Vijenhoeklaan de noordgrens en de oostgrens wordt gevormd door de deels de Muurbloemweg en deels de sloot die daarlangs loopt.

Waardering van het complex

De voormalige HISTORISCHE BUITENPLAATS MEER EN BOS is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang:

- vanwege de ouderdom;

- vanwege de in oorsprong 17de/18de-eeuwse historische tuin- en parkaanleg waarvan de formele structuur gaaf bewaard is gebleven;

- vanwege de nog herkenbaar aanwezige landschappelijke fasen;

- vanwege de situering binnen de bebouwde kom van Den Haag in combinatie met de functie 'openbaar groen' vanaf 1919;

- vanwege de visuele samenhang tussen de complexonderdelen.