Sint Michaëlklooster, Steyl

Omschrijving complexonderdeel 27

De twee MARIAGROTTEN uit 1890-1900 in de kloostertuin zijn kunstmatig aangelegde grotten bestaande uit onder meer aarde, cement en sintels. Eén ingang is ten westen van het beeld van de Heilige Aloysius. Het inwendige van de grot wordt door middel van gekleurde glaspanelen van bovenaf belicht, hetgeen een bijzonder dramatisch effect sorteert (in de kleuren blauw, geel, groen, oranje). De grot bevat een hellend en dalend stelsel van smalle gangen en passages, slingerend, de vloer is van beton. Er zijn zes afzonderlijke nissen voorzien van reliëfs met voorstellingen uit het leven van Maria als Moeder van Smarten. Voor elk reliëf is een houten kniel-en bidplank in de rotswand aangebracht. De zes reliëfvoorstellingen geven in wit ceramiek de volgende voorstellingen met bijbelteksten weer:

a. Opdracht van Jezus in de Tempel. "Simeon sprach zu Maria: Deine eigene Seele wird ein Schwert durchdringen Luk."

b. Vlucht naar Egypte. "Sieh da erschien ein Engel des Herrn dem Josef und sprach: 'Nimm das Kind und Seine Mutter und fliehe nach Ägypten'".

c. Jezus onderricht als twaalfjarige de schriftgeleerden in de Tempel. "Siehe Dein Vater und ich haben Dich mit Schmerzen gesucht" Luk. 2.48.

d. Jezus valt op weg naar Gogoltha in aanwezigheid van Maria, Johannes en Simon van Cyrene. "Mit wem soll ich dich vergleichen Jungfrau, Tochter Sion? Denn gross wie das Meer ist dein Schmerz Klag. 2, 18".

e. De gekruisigde Jezus in aanwezigheid van Maria, Johannes en Maria Magdalena. "Seht die Mutter voller Schmerzen. Wie Sie mit zerrissenem Herzen an dem Kreuz des Sohnes steht".

f. Graflegging van Jezus. "Meine Augen vergehen von Tränen, Und mein Herz ist voller Betrübnis!"

In deze grot staat tegen een wand een altaar met daarboven een wit geglazuurd beeld van Moeder met Kind, een Pietà. Tegen de achterwand is een veelkleurig mozaïek met schilderingen van engelen aangebracht. Een metalen spijlenhek staat voor de Pietà.

Een tweede grot in dezelfde kunstmatige heuvel heeft een ingang die is gedecoreerd met teksten en mozaïek, de teksten vormen strofen uit de hymne Ave Maris Stella ("AVE MARIS STELLA, DEI MATER ALMA, ATQUE SEMPER VIRGO, FELIX COELI PORTA"). Deze tekst staat boven de ingang in een boogveld, is uitgevoerd in mozaïek op een wit fond, letters in bruin, rood, blauw, oranje; het kader in bruin, geel, rood. De ingang ligt pal tegenover de kloostertuinmuur langs de Parkstraat, heeft de vorm van de letter Y en is deels uitgevoerd met traptreden. Deze tweede Mariagrot heeft het karakter van een kleine ondergrondse gebedsruimte en is tweedelig. Het eerste gedeelte bestaat uit een smalle gang ter lengte van vier traveeën, is voorzien van een wandgeleding met halfzuiltjes en pilasters en wordt overkluisd met een tonggewelf; de vloer van de gang is belegd met lichtgele tegeltjes. De rechthoekige gebedsruimte is iets breder dan de gang, wordt halfrond gesloten, telt drie traveeën en heeft een gewelf in de vorm van een spitsboog. De vloer is belegd met tegels in de kleuren blauw, rood, wit en zwart en uitgevoerd met geometrische motieven. In de sluiting staat een beeld van Maria met Kind opgesteld; Maria is staand op een sokkel weergegeven en wordt voorafgegaan door een archivolt waarop vele eretitels zijn geschreven. Hiervoor is een houten kniel-/bidbank geplaatst. De wand achter het beeld van Maria met Kind vertoont o.a. een amandelmotief, stralenkrans en eretitels alsook een voorstelling van de H. Geest in de figuur van een duif. Maria wordt geflankeerd door twee maal twee engelen met tekstbanderoles. Belichting vindt van bovenaf plaats, door middel van kleurige glaspanelen (groen, rood). De wanden en het gewelf van de gebedsruimte zijn volledig bedekt met kleurrijk mozaïek waarbij de wanden ook nog spitsboogvormige plaquettes bevatten met Latijnse teksten ter ere van Maria.

Waardering complexonderdeel 27

De Mariagrotten uit 1890-1900 in de kloostertuin vertegenwoordigen algemeen belang wegens:

- de ouderdom;

- de zeldzaamheid;

- de gaafheid;

- de verbondenheid met de aard en aanleg van de kloostertuin;

- de religieus-historische belevingswaarden, dramatiek en zeggingskracht van de artefacten.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
528377
Complexnaam
Sint Michaëlklooster
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding complexomschrijving

Het complex van de Congregatie van het Goddelijk Woord (Societas Verbi Divini), MISSIONARISSEN TE STEYL (Steyler Missionsgesellschaft des Göttlichen Wortes) wordt gevormd door de volgende onderdelen:

- het voormalige LANDHUIS (complexonderdeel 1);

- de KERK gewijd aan de Heilige Michäel met de KLOOSTERGEBOUWEN van het klooster Sint Michaël (complexonderdeel 2);

- de ST. GREGORKAPELLEN (complexonderdeel 3);

- het MISSIEMUSEUM (complexonderdeel 4);

- het BEELD VAN CHRISTUS als de Goddelijke Zaaier (complexonderdeel 5);

- de KLOOSTERDRUKKERIJ (complexonderdeel 6);

- MACHINEHAL met stoommachine en aansluitend KETELHUIS (complexonderdeel 7);

- SCHOORSTEEN (complexonderdeel 8);

- de TUINAANLEG van de kloostertuin (complexonderdeel 9) met historische ARTEFACTEN (complexonderdelen 10 tot en met 32). De complexonderdelen zijn genummerd. Deze nummers corresponderen met de bijbehorende kaart.

Omschrijving van het complex

Het St. Michaëlklooster ligt aan de St. Michaëlstraat te Steyl evenals de kloosterdrukkerij op de hoek van St. Michaëlstraat en Parkstraat. Het Missiemuseum en de St. Gregorkapellen liggen op de hoek van de Veerweg en de St. Michaëlstraat te Steyl. Alle gebouwen zijn opgetrokken in baksteen. De bouwstijl van de meeste gebouwen is Traditionalisme. De kloosterkapellen zijn in de stijl van de Neogotiek gebouwd. Het complex te Steyl wordt begrensd door (globaal) de Maas in het westen, de Kloosterstraat en de Zusterstraat in het noorden, de Arnoldus Janssenstraat in het oosten en de Veerweg in het zuiden.

Waardering van het complex

Het complex Missionarissen Steyl (Steyler Missionsgesellschaft des Göttlichen Wortes) te Steyl bestaande uit:

- het voormalige landhuis (complexonderdeel 1);

- de kerk gewijd aan de Heilige Michäel met de kloostergebouwen van het klooster Sint Michaël (complexonderdeel 2);

- de St. Gregorkapellen (complexonderdeel 3);

- het Missiemuseum (complexonderdeel 4);

- het beeld van Christus als de Goddelijke Zaaier (complexonderdeel 5);

- de kloosterdrukkerij (complexonderdeel 6);

- machinehal met stoommachine en aansluitend ketelhuis (complexonderdeel 7);

- schoorsteen (complexonderdeel 8)

- de tuinaanleg van de kloostertuin (complexonderdeel 9) met historische artefacten (complexonderdelen 10 tot en met 32)

bezit cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een culturele, religieuze en typologische ontwikkeling. De architectuurhistorische waarde van met name de neogotische boven- en onderkerk en de St. Gregorkapellen wordt bepaald door de toegepaste bouwstijl, detaillering en ornamentiek. De gebouwen en aanleg bezitten situeringswaarde vanwege de ligging deels direct aan de Maas en zijn van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische en met name kerkhistorische waarden als onderdelen van een zogenoemd Kulturkampfklooster nabij de Duitse rijksgrens. De kloostergebouwen met kloosterkerken zijn typologisch zeldzaam met name wegens de wijze waarop de kloosterkerken in een groter geheel zijn opgenomen. Het Missiemuseum is eveneens typologisch zeldzaam met name vanwege belangwekkende authenticiteit van de interieurwaarden waarin o.m. de oorspronkelijke uitstalwijzen en collecties behouden bleven.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Religieuze gebouwen Klooster, kloosteronderdl oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Sint Michaelstraat 7 5935 BL Steyl BY Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
A 4807 Tegelen
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1890 1900 vervaardiging
Naar boven