Omschrijving onderdeel 1: HET HOOFDGEBOUW, KASTEEL ELSLOO, BESTAANDE UIT ECONOMIEGEBOUWEN (1817-1833) EN NEOGOTISCHE TOREN (1838).

Het aaneengeschakelde samenstelsel van gebouwen en opstallen, aangeduid met de naam kasteel Elsloo vertoont in zijn geheel een L-vormige plattegrond en bestaat uit een beheerderswoning met haaks daarop een vergaderzaal (voormalige varkensstal) met bijzaaltje, een binnenplaats, de voormalige tiendschuur (eerste helft 19de eeuw) met in het oosten aangebouwde (voormalige) koestal en aangrenzende berging, een watermolen met stuwvijver, traptoren, grote toren; de voormalige economiegebouwen (gebouwd tussen 1817 en 1835 en in gebruik als restaurant) met de beheerderswoning sluiten de zuidwestelijk gelegen hof met perkindeling en parkeergelegenheid aan twee zijden af. Restauratie in 1985-1986 en sindsdien in gebruik als hotel-restaurant. De gebouwen zijn opgetrokken in baksteen en, in een aantal gevallen, voorzien van hardstenen venster- en ingangsomlijstingen en gedekt met zadel- en wolfsdaken. De bovenaardse kelders en stallen in de voormalige economiegebouwen zijn overkluisd met ton- of kloostergewelven van baksteen of mergel, de remise met vierkante hardstenen middenpijler en overkluisd door kapgewelven op segmentbogen; hardstenen bovendorpel met jaartal 1601. Tegen de zuidgevel van de beheerderswoning vijf gemetselde steunberen, alle aan de voet verbonden door een laag gemetseld muurtje en aan de bovenzijden afgedekt met dakpannen, het geheel fungerend als kweekbak. In de ronde toren neogotische betimmering, houten netgewelf, ijzeren venstertraceringen en geschilderde wapenschilden. De bakstenen, met speklagen uitgevoerde watermolen tegen de zuidoostelijke zijde van het gebouwencomplex heeft een groot houten waterrad en wordt gevoed vanuit een stuwvijver, een kunstmatige verbreding van de Slakbeek; gevelstenen uit 1729 en Anno 1785; bijbehorende witte schuur.

Waardering

HET HOOFDGEBOUW, KASTEEL ELSLOO, BESTAANDE UIT ECONOMIEGEBOUWEN (1817-1833) EN NEOGOTISCHE TOREN (1838) is van algemeen belang wegens:

- de ouderdom;

- de (architectuur-)historische betekenis als relict van het in de eerste decennia van de 17de eeuw door de Maas overspoelde kasteel Elsloo;

- de kunsthistorische waarde van verschillende onderdelen, w.o. de torenkamer met neo-gotische betimmering;

- de hoge mate van gaafheid van het exterieur en de vrijwel geheel gaaf behouden gebleven inwendige plattegrond met indeling van de binnenruimten;

- de functioneel-historische relatie met de andere onderdelen van de historische buitenplaats;

- de elementaire situering binnen de compositie van de historische buitenplaats kasteel Elsloo.