Korte Ouderkerkerdijk 45, Amsterdam

Monumenttype:: Rijksmonument
Monumentnummer:: 526955
Monumentnaam:: Korte Ouderkerkerdijk 45
Plaats:: Amsterdam

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Voeg uw verhaal toe

Beschrijving

Inleiding

Aan de Amstel gelegen HEKWERK, behorende tot het complex van de Zuidergasfabriek, in de periode 1907 - 1913 ontworpen in de stijl van de Art Nouveau. Het hekwerk bestaat uit het eigenlijke toegangshek bij de portiersloge en het resterend deel van het hekwerk ter afbakening van het terrein, beginnend bij de portiersloge en circa 50 meter doorlopend naar het noord-oosten.

Omschrijving

Langgerekte terreinafscheiding bij de voormalige Zuidergasfabriek tussen de portiersloge en de Amstel, bestaande uit drie gemetselde pijlers, smeedijzeren (draai)hekken en lantaarnhouders. De draaihekken hebben in de bovenste helft gedraaide verticale spijlen die in de gebogen bovenrand doorlopen in driezijdige punten. De draaihekken zijn verstevigd met een diagonaal. De lantaarns worden bekroond door beschilderde keizerskronen. De houders klemmen om de granieten koppen van de pijlers. Het overige hekwerk heeft een horizontale bovenrand. Tussen de portiersloge en de tweede pijler bevindt zich een enkel draaihek, opgehangen aan een ronde stijl met ringen. Dit was voor de voetgangers bestemd. Het hekwerk dat het terrein afbakent is gelijk aan de rechtgesloten hekken tussen de pijlers en heeft dezelfde ronde stijlen als aan het voetgangershek.

Waardering

Het hekwerk in Jugendstiltrant uit 1907-1913 is van algemeen belang vanwege de architectuur- en cultuurhistorische waarde als karakteristiek en grotendeels gaaf bewaard gebleven terreinafscheiding van het complex van de Zuidergasfabriek. Tevens heeft het hekwerk ensemblewaarde wegens de stilistische- en bouwkundige samenhang met de aangrenzende portiersloge.

Bron: Rijksmonumentenregister

Specificaties

Monumentnummer:: 526955
Artikel ZKP:: rijksmonument
Provincie:: Noord-Holland
Gemeente:: Amsterdam
Plaats:: Amsterdam

Bron: Rijksmonumentenregister

Complex eigenschappen

Complexnaam:: Zuidergasfabriek
Complexnummer:: 526947
Complex beschrijving:: Inleiding

Het complex van de Zuidergasfabriek is in 1909 als distributiestation in bedrijf genomen en werd in 1967 gesloten. Van 1913 tot 1963 leverde het bedrijf steenkoolgas. De laatste vijf jaar (1963/67) werd overgeschakeld op water- en kraakgas. Gelegen aan de Amstel; er was een verbinding met de spoorlijn Amsterdam-Utrecht. Kolen konden ook worden aangevoerd per schip, waarvoor de faciliteiten zoals bijvoorbeeld het haventje aanwezig waren. In de Amstel lagen twee zinkers met een diameter van negen meter. De watertoren (41,5 meter hoog), bevatte een reservoir voor ammoniakwater en een voor Amstelwater. In 1963 werd een kraakgasinstallatie op basis van lichte benzine in gebruik genomen, die in 1966 werd uitgebreid.

Inmiddels zijn de technische gebouwen ten behoeve van gasdistributie en zuivering gesloopt, waaronder de kolentransportbaan, de stokerij, de cokestransportbaan, de zuiveringsinstallatie en de gashouder. Het complex Zuidergasfabriek bestaat uit de volgende onderdelen: 1. WATERTOREN; 2. REGULATEURGEBOUW (thans bedrijfsmuseum); 3. OPZICHTERSWONING, Spaklerweg 24; 4. DIRECTIEGEBOUW, Spaklerweg 26-28; 5. INGENIEURSWONING, Spaklerweg 30-32; 6. PORTIERSWONING, Korte Oudekerkerdijk; 7. DIRECTEURSWONING, Korte Oudekerkerdijk 45; 8. HEKWERK Zuidergasfabriek; 9. METERHUIS (thans bedrijfsschool).

Omschrijving

Het complex bevat dienst- en bedrijfsgebouwen en een hekwerk uit de periode 1907-1913 naar ontwerpen van Publieke Werken in eclectische, renaissancistisch-rationalistische en Jugendstil-achtige trant en overgangsarchitectuur, al naar gelang de oorspronkelijke functie. De watertoren is de enige bij een gasfabriek horende watertoren van Nederland, gebouwd naar een ontwerp van J.L. Seeuwen. De meter- en regulateurshuizen zijn de enige resterende technische gebouwen. Het thans negen onderdelen tellende complex ligt op het langgerekte terrein van de voormalige gasfabriek. Dit terrein is gelegen tussen de Amstel en de Spaklerweg en is vrijwel NW-ZO georiënteerd. Het woonhuis van de opzichter en het directiegebouw liggen op het westelijk deel van het terrein aan de hoofdverkeersader van de voormalige gasfabriek (eveneens NW-ZO). De voormalige directeurswoning aan de Amstel ligt in de NW-hoek van het terrein en is met een hek van het overige afgescheiden.

De watertoren ligt bezuiden de verkeersader, op het middenterrein. Het gekoppelde regulateursgebouw en meterhuis liggen samen met het woonhuis van de ingenieur ten zuiden van het haventje. De gebouwen (watertoren, bedrijfsgebouwen en dienstwoningen) hebben gemetselde gevels. Zowel schild- als zadel- als tentdak komen voor, de dekking bestaat uit leien of uit pannen.

Waardering

Uit 1907-1913 daterend complex van de Zuidergasfabriek uitgevoerd in verschillende, overwegend historiserende stijlen, van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorische, typologische en industrieel-archeologische waarde als overwegend gaaf bewaard, vroeg twintigste-eeuws ensemble van een gemeentelijke nutsvoorziening. Tevens van belang wegens het markante silhouet van de beeldbepalend aan de Amstel gesitueerde watertoren.

Bron: Rijksmonumentenregister

Voeg uw verhaal toe

Eigenschappen

Functies
Functie	Hoofdcategorie	Subcategorie	Functietype	Is hoofdfunctie
Hek	Voorwerpen op pleinen en dergelijke	Erfscheiding(D)	oorspronkelijke functie	Ja

Adressen
Straat	Getal	Achtervoegsel	Postcode	Plaats	Locatie	Situatie	Is hoofdadres
Korte Ouderkerkerdijk	45	A	1096 AC	Amsterdam	–	BY	Ja

Percelen
Kadastraal perceel	Kadastrale sectie	Kadastraal object	Appartement	Kadastrale gemeente
–	AG	1643	–	Amsterdam
–	AG	1661	–	Amsterdam
–	AG	2338	–	Amsterdam

Bouwperioden
Start	Eind	Notitie	Beschrijving
1907	1913	–	vervaardiging

Bouwstijlen
Stijl	Substijl	Zuiverheid	Notitie
Art Nouveau	–	invloeden	–

Bron: Rijksmonumentenregister

Tijdlijn Korte Ouderkerkerdijk 45

Voeg een verhaal over dit monument toe aan de tijdlijn

Weet u meer over dit bijzondere monument of heeft u een herinnering over dit monument? Vul de tijdlijn aan. Deel uw verhaal en houd dit monument springlevend.

Voeg een verhaal toe over dit monument