Complex eigenschappen

Complexnaam:

De Moeren

Complexnummer:

526882

Complex beschrijving:

COMPLEX HISTORISCHE BUITENPLAATS DE MOEREN. Deels in structuur en deels in detail bewaard gebleven historische tuin-, park- en landgoedaanleg uit de 18de eeuw en 19de eeuw, bestaande uit een historisch landhuis, dienstwoningen, stallen en schuren en een formeel patroon van lanen, zichtlaan loodrecht op het huis, dwarslanen, door eiken omzoomde, carré-vormige weilanden, nutstuin en twee parkgedeelten in landschapsstijl uit het begin van de 19de eeuw. De Moeren is ontstaan als landgoed omstreeks het midden van de 17de eeuw, aangelegd ten behoeve van de winning van turf. Een door Van der Aa gememoreerde acte uit 1618 vermeldt: "Deze grond, te voren een woestenij, is uitgegeven, bij Filips Willem, Prins van Oranje, Heer van Breda" en de acte is ondertekend door Maurice de Nassau. Grondlegger van De Moeren was de burgemeester van Breda, Mr Willem Snellen, in 1646. Een kaart van het uitgegeven gebied uit ca. 1650 vertoont de aaneengesloten rechthoekige perceleringen, door water van elkaar gescheiden, van het 80 bunder grote terrein van Willem Snellen: deze percelering is tot op heden in de aanleg van De Moeren terug te vinden. Een kaart van De Moeren uit 1736, dan Het Anker genaamd en in bezit van Hendrik Snellen, geeft aan dat de kern van het landgoed zich toentertijd meer in oostelijke richting uitstrekte; De Moersebaan en de Rucphenseweg, die deel uitmaken van de historische aanleg, staan op deze kaart echter al met laanbeplanting aangegeven. Het landgoed werd in de 18de eeuw gesplitst in De Moeren en Vredenoord. De geschiedenis van De Moeren als historische buitenplaats begint in het begin van de 19de eeuw als De Moeren in het bezit komt van G.G. van der Hoeven, in wiens familie het goed door zijn echtgenote Agatha Snellen was gekomen. Van der Hoeven liet in de jaren 1817-1819 het huidige landhuis optrekken en liet omstreeks deze tijd aan de achterzijde en terzijde van het huis een park in landschapsstijl aanleggen binnen de contouren van het formele lanen- en kavelpatroon, dat in zijn tijd werd verbeterd en uitgebreid. Een aantal opstallen verspreid binnen de aanleg dateert uit omstreeks deze tijd en werden min of meer in dezelfde eenvoudige landelijk-ornamentele wijze uitgevoerd, die daardoor de karakteristiek van eenheid binnen de aanleg mede dragen. Op de as van het huis aan de voorzijde werd een lange zichtas aangelegd, aan weerszijden met dubbele beuk beplant, die eindigt op een uitkijkheuvel waarop een koepel staat (huidige koepel betreft een reconstructie en is voor de bescherming van ondergeschikt belang). Als aanzet van de as werd een ovaal croquet-veld aangelegd. In 1962 kwam Vredenoord, waar omstreeks het begin van de 19de eeuw eveneens een park in landschapsstijl is aangelegd, wederom in het bezit van de eigenaar van De Moeren. Het huis Vredenoord werd in dat jaar afgebroken, de er aan vast gebouwde boerderij bleef staan. Alhoewel de parken in landschapsstijl van De Moeren en Vredenoord afzonderlijk van elkaar tot stand zijn gekomen, gebeurde dit wel in de bedding van het karakteristieke formele kavel- en lanenpatroon van het landgoed, dat zeer herkenbaar ten aanzien van het omringende agrarische land afsteekt. Dit is dan ook de reden dat de kern van het landgoed, voorzover het beide parken in landschapsstijl verbindt, alsmede enkele carré-vormige weilanden aan de zuidoostzijde, die tezamen de karakteristieke entourage en bedding van beide sierparken vormen, deel uitmaken van de beschermde historische parkaanleg.

Het complex historische buitenplaats De Moeren bestaat uit de volgende samenstellende onderdelen: 1. HOOFDGEBOUW LANDHUIS DE MOEREN; 2. HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG; 3. STAL NAAST CROQUET-VELD; 4. PAARDENSTAL; 5. DIENSTWONING ANNEX BAKHUIS; 6. STAL BIJ DIENSTWONING ANNEX BAKHUIS; 7. DIENSTWONING; 8. WAGENSCHUUR; 9. VLAAMSE SCHUUR AAN MOERSEBAAN; 10. SCHUUR ACHTER STAL AAN MOERSEBAAN; 11. KINDERHUISJE; 12. BOERDERIJ.