Rijksweg 232, Heumen

Omschrijving

Het op de achtergevel van de villa aansluitende voormalige KOETSHUIS met werkplaats, thans horeca gelegenheid, heeft één bouwlaag en zolder op langgerekt rechthoekig grondplan. Dit bouwdeel vormt het relatief smalle en langgerekte verbindingslid tussen het woonhuis enerzijds en de voormalige brouwerij anderzijds. De bakstenen GEVELS zijn in kruisverband gemetseld. De lange gevel aan de zijde van de oprijlaan heeft vier korfboogvormig afgesloten inrijpoorten (thans dichtgezet met glazen invullingen). Bij de aansluiting met het woonhuis bevindt zich een deur en een vierruits raam, beide met halfrond bovenlicht (V-roede). Bij de aansluiting met de brouwerij is in de hoek een nieuwe entree uitgebouwd. De lange gevel aan de tuinzijde wordt nagenoeg helemaal aan het zicht onttrokken door een moderne serre met pannen schilddak. Bij de aansluiting met het woonhuis bevindt zich een deur en een vierruits raam met luiken. Het langgerekte ZADELDAK is gedekt met rode opnieuw verbeterde Hollandse pannen. De dakgoot is afgezet met een gezaagde druiplijst met zigzagmotief. Op het nokuiteinde tegen de brouwerij steekt een gemetselde schoorsteenpijp omhoog. De doorsnede van de pijp ontwikkelt zich van vierkant, via achthoekig naar rond. De RUIMTELIJKE INDELING van het koetshuis omvat het achterhuis van de villa (toiletten en bijkeuken met terrazzovloer, muurkast en troggewelven); de werkplaats (thans als keuken in gebruik), en de eigenlijke stalling voor de koetsen en wagens (vier stijlen waarop een dekbalk in de lengterichting van het gebouw ondersteunen een enkelvoudige balklaag); en aan weerszijden van de schoorsteen twee stookplaatsen voor de ketels op de verdieping van de achterliggende brouwerij.

Waardering

Voormalig KOETSHUIS.

- Van architectuurhistorische waarde als typologisch goed en duidelijk herkenbaar voorbeeld van een groot koetshuis bij een brouwerij. Het object wordt gekenmerkt door de functionele opzet met een reeks grote inrijpoorten aan de zijde van de oprijlaan.

- Van stedenbouwkundige waarde als essentieel onderdeel van het voormalige bierbrouwerijcomplex "Bergzicht".

- Van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een economische activiteit, in casu het onderkomen van de voor de bierproduktie benodigde transportmiddelen paard en wagens.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
523929
Complexnaam
Bergzicht
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Dit voormalig BIERBROUWERIJ-complex "Bergzicht" van de familie Van den Broek produceerde tot ca. 1920 onder meer het bier "Nieuw Licht". Tussen 1983 en 1994 werd er voor het laatst gebrouwen onder de naam "De Raaf". Ten tijde van de aanwijzing is het complex in gebruik als partycentrum. Op het kadastrale minuutplan van 1820 staat een brouwerij aangegeven ter plaatse van het thans volledig in verval geraakte pand rechts van de oprijlaan. Deze ruïne valt niet onder de bescherming. Omstreeks 1850 was de brouwerij de grootste in Nederland. In de tweede helft van de 19de eeuw tot omstreeks 1920 vond de produktie plaats in de brouwerij annex mouterij links van de oprijlaan, gelegen achter de fabrikantenvilla en het koetshuis. Het complex bevindt zich ten zuiden van Malden in de buurtschap Molenhoek nabij de provinciale grens met Limburg, en is gesitueerd aan de westzijde van de Rijksweg. De fabrikantenvilla ziet uit op het stuwwalmassief ten zuiden van Nijmegen. Achter het complex stroomt de Maas en takt het Maas-Waalkanaal af. Een oprijlaan haaks op de Rijksweg leidt naar het gebouwencomplex en voert rechts langs achtereenvolgens de fabrikantenvilla, het koetshuis en de brouwerij annex mouterij.

Het bierbrouwerijcomplex bestaat uit drie beschermde onderdelen:

1. een fabrikantenVILLA (XIXB);

2. een voormalig KOETSHUIS (XIXB);

3. een voormalige BROUWERIJ annex MOUTERIJ (XIXB).

De overige objecten op het terrein vallen buiten de bescherming.

Waardering

Voormalig BIERBROUWERIJ-complex uit de tweede helft van de 19de eeuw.

- Van architectuurhistorische waarde als typologisch goed, betrekkelijk gaaf en duidelijk herkenbaar voorbeeld van een groot ambachtelijk brouwerijcomplex uit de 19de eeuws, bestaande uit een fabrikantenvilla, een koetshuis en een mouterij annex brouwerij met schoorsteen. De complexonderdelen hebben de ruimtelijke indeling goeddeels behouden en bezitten diverse bijzondere interieurelementen.

- Van stedenbouwkundige waarde wegens de historisch-ruimtelijke relatie van het complex met de wegen, wateren en bodemgesteldheid. Het complex is fraai gesitueerd aan de oude handelsweg van Nijmegen naar Maastricht en tussen de Maas enerzijds en de stuwwallen anderzijds (watervoorziening). Het complex heeft enige zeldzaamheidswaarde vanwege de aanleg en structuur van de samenstellende onderdelen. Het complex is van bijzondere betekenis voor het aanzien van het dorp vanwege de omvang en het silhouet met schoorsteenpijp.

- Van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een economische activiteit, in casu een voor Nederland uniek voorbeeld van een grote ambachtelijke plattelandsbrouwerij uit de tweede helft van de 19de eeuw die tot 1920 in bedrijf was.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Garage(K) Woningen en woningbouwcomplexen Onderdeel woningen e.d. oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Rijksweg 232 6582 AB Heumen Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
C 1890 Heumen
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1850 1900 vervaardiging
Naar boven