De Bunswaard, Beuningen Gld

Omschrijving

Permanente VELDOVEN, bestaande uit twee in vuurvaste steen opgetrokken en in kruisverband gemetselde evenwijdige muren. De afstand tussen de twee muren bedraagt ca. 14 meter. De lengte van de muren bedraagt ca. 27 meter. Tussen de muren is een niet oorspronkelijke kapconstructie aangebracht. Eén open zijde is dichtgezet. In de dikke muren bevinden zich stookgaten met een segmentboogvormige afsluiting; elf stuks in beide muren en recht tegenover elkaar. Aan de buitenzijden van de muren bevinden zich niet oorspronkelijke bedrijfsruimten onder lessenaardak met golfplaten.

Waardering

Permanente VELDOVEN uit het laatste kwart van de 19de eeuw.

- Van architectuurhistorische waarde als typologisch goed en herkenbaar bewaard gebleven voorbeeld van een permanente veldoven met twee evenwijdige muren. Het object heeft zeldzaamheidswaarde omdat in Nederland slechts ca. 12 vergelijkbare exemplaren zijn behouden. Het object wordt gekenmerkt door een uiterst functionele opzet.

- Van stedenbouwkundige waarde als essentieel onderdeel van het markant in het Gelderse rivierengebied gesitueerde fabriekscomplex "De Bunswaard".

- Van cultuurhistorische waarde vanwege de karakteristieke verschijningsvorm van deze permanente veldoven voor het periodiek stoken van bakstenen. Het object is van uitzonderlijk belang als zeldzame uitdrukking, in casu een veldoven, van de voor deze regio sedert het midden van de 19de eeuw zeer belangrijke nijverheid van de baksteenfabricage.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
523167
Complexnaam
De Bunswaard
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Voormalige STEENFABRIEK "De Bunswaard", bestaande uit een STEENOVEN met SCHOORSTEEN uit ca. 1920 en een permanente VELDOVEN uit het laatste kwart van de 19de eeuw.

De langgerekte steenoven op rechthoekig grondplan is van het type overslaande vlamoven met schoorsteen. De vlamoven bestaat uit 24 stookkamers; 12 kamers aan beide lange zijden. De stookzone verplaatst zich van kamer naar kamer. Deze verplaatsing van het vuur wordt geregeld door de trek van de schoorsteen en door het storten van kolen in kleine stookgaten op de stookzolder. Voor het vuur uit worden de kamers vol gestapeld met gedroogde vormelingen. Achter het vuur worden de gebakken en afgekoelde stenen uit de kamers gehaald. De oven heeft daartoe afsluitbare kruipoorten voor het in- en uitkruien van de stenen. Na het uitkruien worden de stenen gesorteerd en opgeslagen op het tasveld rondom de steenoven. De oven is al ruim dertig jaar buiten gebruik.

De permanente veldoven bestaat uit twee in vuurvaste steen opgetrokken evenwijdige muren waarin stookgaten zijn uitgespaard. Oorspronkelijk was de oven aan de voor-, achter- en bovenzijde open. Thans is tussen de muren een kapconstructie aangebracht. De gedroogde vormelingen werden tussen de twee muren ingezet. Hierbij werkte men vanuit het midden van de oven naar de voor- en achterzijde. Nadat de open zijden waren afgedekt, werd de oven gestookt via de stookgaten in de twee muren en de verbindende vuurgangen. Na het doven en afkoelen van de oven werd de afdekking weggehaald en de stenen weggehaald. De steenfabriek bevindt zich ten noordoosten van het dorp Beuningen en is gesitueerd ten noorden van de Waalbandijk aan de binnendijkse zijde van de dijk vlak bij de Waal. Van het voormalige fabriekscomplex vallen alleen de steenoven met de schoorsteen en de veldoven onder de bescherming van rijkswege. De objecten liggen met de korte zijden tegenover elkaar.

Waardering

Voormalige STEENFABRIEK "De Bunswaard".

- Van architectuurhistorische waarde als typologisch goed en betrekkelijk gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een historisch gegroeid fabriekscomplex, waarvan de ovens behouden zijn. Alle complexonderdelen zijn van belang voor de geschiedenis van de (industriële) architectuur en bouwtechniek.

- Van stedenbouwkundige waarde als karakteristiek onderdeel van het Gelderse rivieren-gebied, waar sedert het midden van de 19de eeuw een concentratie van steenfabrieken ontstond. Het complex is, mede door de nabijheid van de rivier, van veraf reeds herkenbaar aan de hoge schoorsteen en het grote pannendak. Vooral de hoge schoorsteen is als 'landmark' van bijzondere betekenis voor het aanzien van de landschappelijke omgeving.

- Van cultuurhistorische waarde vanwege de karakteristieke verschijningsvorm van het complex. Het object is van belang als uitdrukking van de voor deze regio sedert het midden van de 19de eeuw zeer belangrijke nijverheid van de baksteenfabricage.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Veldoven(TFU1) Boerderijen, molens en bedrijven Nijverheid oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Dijk 10 6641 LA Beuningen Gld Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
A 447 Beuningen
A 429 Beuningen
A 428 Beuningen
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1875 1900 vervaardiging
Naar boven