Villa Zuiderbosch, Rosmalen

Inleiding

Aan de straatzijde ligt ter afscheiding een haag met daarin het TOEGANGSHEK. Het omstreeks 1884 geplaatste hek vertoont invloeden van het Eclecticisme.

Op het terrein staan zes LANTAARNPALEN. Ze stonden oorspronkelijk in Vught en zijn in de jaren dertig van de 20ste eeuw op het landgoed gezet. Er zijn twee typen te onderscheiden:
* Type 1. De twee oudste lantaarnpalen staan direct achter het toegangshek aan weerszijden van de zich hier splitsende oprijlaan. Dit type is gefabriceerd in 1897 (alhoewel het model al eerder kan zijn ontworpen) en vertoont invloeden van het Eclecticisme. Het is gegoten door ijzergieterij 'De Prins van Oranje' uit Den Haag in het laatste levensjaar van het bedrijf. De Prins van Oranje was destijds een van de grootste ijzergieterijen van ons land.

De nieuwe lantaarnkappen met armatuur dateren uit de jaren dertig.

* Type 2. Naast een deels om de villa lopend laantje staan nog vier lantaarnpalen. Dit type is gefabriceerd in de jaren dertig en vertoont invloeden van de Art Déco

Omschrijving

Het symmetrische sierhek staat ingeklemd tussen een haag en bestaat uit vier dubbele onderdelen. In het midden een draaibaar smeedijzeren tweevleugelig hek met in hoogte variërende puntspijlen, met elkaar verbonden door gebogen en rechte liggers, waartussen aan de bovenzijde cirkelvormen. Middenstijl met slot. De twee beweegbare vleugels scharnieren om twee gietijzeren, deels gecanneleerde kolommen op octogonale bases, gedecoreerd met rozetten en bekroond met een dennenappel op gestileerd kelkkapiteel. Zijdelen met detaillering zoals voornoemd bij het middendeel, met aan de bovenzijde de later toegevoegde letters 'ZUIDER / BOSCH'. Aan de uiterste einden bewerkstelligt smeedijzeren krulwerk een geleidelijke overgang naar het maaiveld.

* Type 1. Met florale en abstracte motieven gedecoreerde gietijzeren lantaarnpaal op ronde voet met ingezwenkt, van panelen voorzien postament en een zich verjongende, meervoudig ingesnoerde en met bladslingers omwikkelde schacht. Oorspronkelijk bedoeld voor gaslicht.
Een uit de jaren dertig daterende, versoberde kegelvormige lantaarnkap wordt gedragen door een tweearmig, V-vormig armatuur. Opschrift in de voet van de linker lantaarnpaal 'PLETTERIJ DEN HAAG', opschrift in de voet van de rechter lantaarnpaal 'IJZERGIETERIJ / DE PRINS VAN ORANJE / 's HAGE 1897'.

* Type 2. Eenvoudige, gietijzeren lantaarnpaal op ronde voet met een zich verjongende, deels gecanneleerde schacht, bekroond met een door een tweearmig armatuur ondersteunde kegelvormige kap waarin een vaasvormige lantaarn. Bedoeld voor elektrische verlichting.

Waardering.

Het toegangshek is van algemeen belang. Het object heeft kunsthistorische waarde vanwege de verzorgde detaillering en ornamentiek. Het object heeft ensemblewaarde vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met het landgoed. Het object is van belang wegens de gaafheid.

Het zestal lantaarnpalen is van algemeen belang. Het bezit cultuurhistorische waarden daar de verschillende typen getuigen van de overgang van gaslicht naar elektrisch licht. Daarnaast als karakteristieke uitdrukking van de twee typen lantaarnpalen in het algemeen en, in het geval van type 1, als karakteristiek voorbeeld van een lantaarnpaal uit het brede assortiment van gieterij 'De Prins van Oranje' in het bijzonder. Het bezit kunsthistorische waarde vanwege het belang voor de geschiedenis van de gietkunst op grond van de (met name wat betreft type 1) esthetische kwaliteiten van het ontwerp. Het bezit ensemblewaarde vanwege de historische functioneel-ruimtelijke relatie met het landgoed.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
522418
Complexnaam
Complex Zuiderbosch
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding.

Op het kleine landgoed 'Zuiderbosch', gelegen in het oosten van Hintham aan de rijksweg van Den Bosch naar Nijmegen, bevinden zich drie objecten: de VILLA met omliggende landschapstuin (1), het TOEGANGSHEK (2) en een zestal LANTAARNPALEN (3), onder te verdelen in twee typen.

Omschrijving.

Het landgoed 'Zuiderbosch' beslaat een diep, nagenoeg rechthoekig perceel, begrensd door de rijksweg in het zuiden en door belendende percelen aan de overige drie zijden. Aan de zuidzijde ligt ter afscheiding van de straat een haag met daarin het toegangshek. Direct hierachter staan aan weerszijden twee lantaarnpalen uit 1897. Achter het hek strekt zich een grote, met laantjes doorsneden landschapstuin uit met gazons, diverse boom- en plantengroepen en monumentale solitairs, waaronder de kastanjeboom, rode beuk en linde. Op het achterste deel van het perceel (noordzijde) ligt de villa. Naast een deels om de villa lopend laantje staan nog vier lantaarnpalen.

Waardering.

Het complex bestaande uit de villa met de omliggende landschapstuin, het toegangshek en de zes lantaarnpalen is van algemeen belang. Het complex heeft cultuurhistorische waarden als bijzondere uitdrukking van de sociaal-economische, technische en typologische ontwikkelingen in de tweede helft van de negentiende eeuw en het begin van de twintigste eeuw. Het complex bezit architectuur- en kunsthistorische waarden wegens de esthetische kwaliteit, bijzondere ornamentiek en detaillering van architectuur en gietkunst. Het complex bezit ensemblewaarden vanwege de kwaliteit van de samenstellende onderdelen van het landgoedcomplex en als markant onderdeel van de historische bebouwing aan de voormalige rijksweg te Hintham. Het complex is van belang als herkenbaar bewaard gebleven ensemble.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Lantaarnpaal Voorwerpen op pleinen en dergelijke Straatmeubilair oorspronkelijke functie
Hek Voorwerpen op pleinen en dergelijke Erfscheiding(D) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Hintham 152 5246 AK Rosmalen BY Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
E 5487 Rosmalen
E 5380 Rosmalen
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1884 1884 Betreft hek vervaardiging
1897 1897 Betreft vervaardiging lantaarnpalen type 1 verbouwing
1930 1930 Betreft vervaardiging lantaarnpalen type 2 verbouwing
Ambachten
Name Beroep Notitie
Prins van Oranje ; Noord-Brabant ijzergieter
Naar boven