Markt 1, Zevenbergen

Inleiding.

Op de hoek van de Markt en de Merodestraat gelegen dubbel WOONHUIS met TUINMUUR en HEK, gebouwd in 1897 in een stijl waarbij elementen van de neorenaissance en de Art Nouveau met elkaar worden gecombineerd. Het pand is gelegen op een smal maar diep perceel. Voor-, rechter- en achtergevel liggen vrij op het terrein, aan de linker gevel grenst belendende bebouwing. Een decoratief gemetselde schoorsteen op het nokeinde is verdwenen. De interieurs zijn licht gemoderniseerd.

Omschrijving.

Het gedeeltelijk onderkelderde dubbele woonhuis beslaat een nagenoeg winkelhaakvormige plattegrond en telt twee bouwlagen onder plat of één bouwlaag en een kapverdieping onder een met gesmoorde of geglazuurde bouletpannen en Hollandse pannen gedekt samengesteld dak, bestaande uit een evenwijdig aan de Markt lopend zadeldak en een evenwijdig aan de Merodestraat lopend mansardedak. Decoratief gemetselde schoorsteen op linker nokeinde voordakschild. Verder een dakkapel voorzien van gekoppelde vensters met kleine roedenverdeling in de bovenlichten onder aankappend zadeldak met gelobde windveren en dakkapel met houten klampluik onder omlopend overstekend schilddak, beide bekroond met pironnen. Aan de dakvoet geprofileerde goten op decoratieve klossen en gestapelde tandlijsten. In de oksel van de bouwvolumes een terras en een geheel in stijl aangepaste serre-uitbouw uit 1998. Aan de achtergevel een originele eenlaagse aanbouw onder licht hellend zadeldak op rechthoekige plattegrond. Het met geknipte voeg in kruisverband gemetselde pand toont in materiaalgebruik een afwisseling tussen schoon metselwerk en gepleisterde en wit geschilderde geveldelen. De asymmetrische voorgevel aan de Markt is zes traveeën breed. Linkse twee traveeën bekroond met licht risalerende tuitgevel op midden- en hoekpilasters. Centraal gelegen, gekoppelde entreedeuren met aan weerszijden twee vensters. De gevel wordt verlevendigd door de toepassing van profielsteen in onder andere dagkanten, ontlastingsbogen en afdeklagen; hardsteen voor onder andere pilaster- en gevelbekroningen, schouderstukken, boogvullingen, aanzetstenen, de plint en (lek-)dorpels; smeedijzer voor diverse sierankers en verder decoratief siermetselwerk in onder meer tandlijsten, boogvelden en speklagen, deels met gebruikmaking van gekleurde baksteen. Gevelopeningen rechtgesloten of onder segmentboog, verfraaid met gebouchardeerde boogvelden of boogvelden voorzien van sierverbanden of palmetten. Rechtgesloten kozijnen waarin T-vormige schuifvensters voorzien van gezwenkte zijroeden en achtruits bovenlichten, en beglaasde, sierlijk getraliede paneeldeuren met drielichten. De betegelde voorstoep aan de Markt is afgezet met een smeedijzeren sierhek. De asymmetrische rechter gevel aan de Merodestraat is acht traveeën breed, waarvan vijf traveeën twee bouwlagen tellen en drie traveeën uit een bouwlaag bestaan. Detaillering en verlevendiging grotendeels als voornoemd. De onderlangs lopende plint verspringt ten gevolge van het oostwaartse verval in het maaiveld. Ook verspringt de ondergrens van de gepleisterde gevelvelden naar het oosten toe. Links een topgevel met een getuite en een getrapte zijde. Schoorsteen geschraagd door een aantal als gestileerde stalactieten gemetselde, uitkragende bakstenen. Bouwjaarvermelding '1897' in een lijst van schoon metselwerk op een overigens gepleisterd geveldeel. Later ingemetselde gedenksteen van tijdens de Tweede Wereldoorlog gearresteerde personen. Gevelopeningen op de begane grond grotendeels als voornoemd in de voorgevel. Op de verdieping een rondboogvormig valvenster (topgevel) en drie stolpvensters. Trappenhuis met drievoudig gekoppelde vensters onder rondbogen, evenals het ondergelegen toiletvenster gevuld met gekleurd glas-in-lood en getralied met getordeerde diefijzers. Het achtererf is van de Merodestraat afgescheiden door een aan de gevel grenzende bakstenen tuinmuur, geleed door casementen tussen pijlertjes met ezelsruggen. In de muur een getoogde toegang met houten opgeklampte deur. De toegepaste detaillering en verlevendiging zijn ook in de achtergevel met aanbouw consequent doorgevoerd. Keukendeur met panelen en geometrische kleine roedenverdeling. Opgeklampte deuren in de aanbouw waarin de bijkeuken en ondergelegen berging.

De indeling van het inwendige is herkenbaar bewaard gebleven. Bij nummer 1 is aan het einde van een lange gang (met vestibule) het trappenhuis gelegen. Aan het trappenhuis grenst de geheel aan de achterzijde gesitueerde keuken met ondergelegen kelder. Voormalige, aan de gang gelegen kamer-en-suite thans vergroot tot één ruimte. Bij nummer twee leidt de lange gang vanuit een identieke vestibule direct naar de aan de achterzijde gesitueerde keuken. Een steektrap naar de verdieping en een naastgelegen keldertrap zijn hier ongeveer halverwege de gang gelegen en scheiden zo de begane grond in een achterkamer (met uitzicht op het achtererf) en een op de Markt uitzicht gevende kamer-en-suite.

Van de interieurs zijn onder andere van belang: de kelders met zwarte plavuizen en een troggewelf tussen ijzeren profielbalken (bij nr. 1) en een groot, mogelijk ouder tooggewelf (bij nr. 2); de identiek uitgevoerde vestibules met marmeren vloerplaten, florale tegellambriseringen, in casementen gevatte Art Nouveau schilderingen, stucwerkplafonds met panelen, en originele tochtdeuren met veelal kleine roedenverdeling; de gangen met zwartomrande witmarmeren vloerplaten, geometrische stuclijsten, geprofileerde of afgebiljoende en deels met leeuwenkopjes gedecoreerde gordelbogen (ook op de verdieping), en -bij nr. 2- een houten lambrisering in Art Nouveau stijl; diverse vertrekken met stucwerkplafonds, marmeren schouwen, paneeldeuren met geprofileerd lijstwerk, vensterblinden en houten bankjes onder de vensters (nr.2); de keukens met gepolychromeerde cementtegelvloeren en schouwen met schouwbalken en boezems; steek- en bordestrappen met decoratief gesneden begin- of eindbaluster en gekleurde glas-in-lood vensters op het bordes (nr. 2).

Waardering.

Het dubbele woonhuis met tuinmuur en hek is van algemeen belang. Het object bezit cultuurhistorische waarden als woonhuis voor de elite, dat samenhangt met de situering. Verder heeft het object cultuurhistorische waarde vanwege het belang van de plattegronden en de verschijningsvorm voor de typologische ontwikkeling van de notabele dorpswoning en het hoekhuis. Het object heeft architectuurhistorische waarden vanwege het belang van de gehanteerde stijlencombinaties in het uit- en inwendige in combinatie met de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het architectonisch ontwerp, de zeer verzorgde en consequent doorgevoerde ornamentiek en detaillering in ex- én interieur en het afwisselende materiaalgebruik.

Het object heeft ensemblewaarde als beeldbepalend en gaaf onderdeel van de op de historische rooilijn gelegen bebouwing op de hoek van de Markt en de Merodestraat. Het object is van belang wegens de gaafheid van het exterieur en de vele bewaard gebleven elementen uit het interieur. Het object is vrij zeldzaam op grond van diverse bouwkundige details in het exterieur en enkele elementen uit het interieur.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
521714
Provincie
Gemeente
Plaats

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Woonhuis Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Markt 1 4761 CD Zevenbergen Ja
Markt 2 4761 CD Zevenbergen
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
M 3037 Zevenbergen
M 4328 Zevenbergen
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1897 1897 vervaardiging
Naar boven