Inleiding.

LANDSCHAPPELIJKE TUIN "Mariënhof" naar ontwerp uit 1917 van L.A. Springer (Haarlem) en in 1919 aangelegd. De andere onderdelen van het complex zijn: villa (I) en het theehuis (III). De tuin, oorspronkelijk ca. 2,5 ha. groot, is aangelegd voor de fabrikantenfamilie Jos Janssen-Verhulst. In 1919 lag deze villa tamelijk geïsoleerd aan de Bredaseweg. Pas in 1930 ontstaat een aaneengesloten lint van villa's met grote tuinen aan de Bredaseweg. Rond 1970 wordt een eerste grote ingreep in de tuin verricht. Achterin de tuin wordt ca. 15 % van de perceelsoppervlakte verkocht voor het bouwen van een woonwijk. De moestuin, boomgaard, garage en tuinmanswoning verdwijnen hierdoor. De restantstrook, daarvoor moestuin en boomgaard, wordt ingeplant met larix, douglas en moerascypres. Het padenstelsel achterin de tuin wordt aangepast. Er wordt een nieuwe garage gebouwd. De huidige oppervlakte van de tuin is ca. 1,8 ha. In 1980 verdwijnt ook de tennisbaan en wordt ingeplant met divers loofhout. De garage valt buiten de bescherming.

Omschrijving.

"Mariënhof" is een middelgrote villatuin in goed herkenbare Springer-stijl. Beide oprijlanen voor de villa worden van de straat afgesloten door een witgeschilderde houten dubbele poort hangend tussen vierkante gemetselde pilasters van baksteen afgedekt door een natuurstenen plaat. Beide onderdelen in eenvoudige uitvoering. Op de poorten in zwarte verf de naam van de villa. Het padenstelsel heeft een 'krakeling-patroon' met een vloeiend verloop en is eenvoudig en logisch van opzet. Op de driesprongen van het padenstelsel beplanting in driehoeksvorm. Het voorterrein wordt ontsloten door een op- en afrit langs de voorkant van de villa, waarbinnen een groot gazon ligt. Om de rondwandeling achter het huis zo groot mogelijk te krijgen, ligt het siertuingedeelte met een diagonale as tussen de gebruikstuinen in, met paden die dicht langs de buitengrenzen van de tuin uitbochten. De verdwenen gebruikstuinen, nl. de combinatie van moestuin, boomgaard en tennis-court waren niet in de landschapsstijl uitgevoerd, maar deze waren afgeschermd door beplanting en hadden een eigen vormgeving. De zichtassen vanuit de villa, karakteristiek in de landschapsstijl zijn in zuidelijke richting over de toen nog open bouwlanden en in westelijke richting naar een bebost gebied dat overging in de Oude Warande gericht. Binnen de tuin zijn er in het ontwerp geen zichtassen. Ten aanzien van de beplanting zijn gras, bomen en heesters het hoofdmotief. Uit het gebruikte assortiment spreekt een grote dendrologische kennis. Springer heeft gekozen voor een grote variatie aan bladvorm en -kleur, bloeiwijze en vruchten. In het beplantingsplan zijn weinig exemplaren van een soort gebruikt, er is solitair of in groepjes van twee, drie of vijf geplant met uitzondering van bosplantsoen en hagen. De heestervakken vertonen een zogenaamde 'bolle' opbouw, dat wil zeggen dat de beplanting van laag naar hoog oploopt met in het midden van het heestervak een groep opgaande bomen en struiken. Voor de hoofdingang van de villa bevindt zich op de rand van de oprijlaan een eenvoudige metalen zonnewijzer op een natuurstenen plaat. De zonnewijzer draagt het opschrift: "me sol-vos regnat ombres".

Waardering.

De tuin is van algemeen belang. Hij heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een culturele en sociaal-economische ontwikkeling, in het bijzonder de stichting van buitenplaatsen aan de uitvalswegen van de industriestad. De tuin heeft architectuurhistorische waarden; hij is van belang voor de geschiedenis van de tuinarchitectuur en van bijzonder belang in het oeuvre van L.A. Springer. De tuin heeft ensemblewaarden in samenhang met het gehele complex.