Inleiding

De DAMSLUIS is in 1871 door de Genie gebouwd als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, in samenhang met het fort van Nieuwersluis. De sluis is gelegen in de Vecht iets ten noorden van de brug over de rivier in het centrum van Nieuwersluis. De Vecht vervulde een belangrijke functie bij de aanvoer van inundatiewater vanuit de toenmalige Zuiderzee en de Lek. De damsluis werd gebouwd om samenvloeiing van het lage waterpeil uit de Zuiderzee en het veel hogere waterpeil in de Lek te voorkomen. De afdamming geschiedde door plaatsing van een dubbele rij schotbalken in de drie doorvaartopeningen. De ruimte tussen de schotbalken kreeg een zand- en kleiaanvulling voor een hechte afsluiting. Voor de opslag van de schotbalken stond er vroeger een schotbalkenloods pal langs de Rijksstraatweg. De damsluis vervult thans geen functie meer.

Omschrijving

De damsluis met drie doorvaartopeningen bestaat uit een gemetseld landhoofd op beide rivieroevers met daartussen twee ellipsvormige gemetselde middenpijlers. In het metselwerk van de landhoofden en middenpijlers zijn sleuven voor de schotbalken uitgespaard. De kopse kanten van de middenpijlers zijn versterkt met natuurstenen blokken. De afdekplaten van de landhoofden en middenpijlers zijn van beton. Vanaf ieder landhoofd is een eenvoudige loopbrug naar een middenpijler. Tussen de beide middenpijlers is geen verbinding.

Waardering

De sluis is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde als een gaaf voorbeeld van een damsluis gebouwd in 1871 als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie in het algemeen en het fort van Nieuwersluis in het bijzonder.