De Glashut, Loenen aan de Vecht
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Inleiding
WOONBLOK, bestaande uit vier woonhuizen, als onderdeel van het voormalige glasfabriekscomplex 'De Glashut', oorspronkelijk bestaande uit 18 arbeiderswoningen, verdeeld over drie woonblokken. Thans gerenoveerd en door samenvoeging negen woningen bevattend.
Omschrijving
Het meest noordelijk gelegen WOONBLOK van de drie woonblokken, bestaat uit één bouwlaag op een rechthoekig grondplan onder een zadeldak tussen tuitgevels met de nok evenwijdig aan de weg en gedekt met rode of gesmoorde Oudhollandse pannen. De gevels zijn opgetrokken in rode baksteen in staandverband. Boven de venster- en deuropeningen zijn strekken aangebracht. Oorspronkelijk bevatte het woonblok negen woningen met de hoekwoningen (nummers 134 en 148).
In de voorgevel (zuidzijde) is per oorspronkelijke woning een deur met een gedeeld bovenlicht geplaatst en een negenruits schuifvenster met luiken. Met uitzondering van woning nr. 144 is voor de deur een houten klompenhok onder een lessenaarsdak aangebracht. De indeling van de voorgevel is steeds per twee woningen gespiegeld. De hoekwoningen hebben de ingang in de zijgevel, waardoor de indeling van de voorgevel begint en eindigt met twee vensters.
De rechterzijgevel bevat een schuifvenster met luiken en een deur met een gedeeld bovenlicht en geheel rechts een bovenlicht van een dichtgezette deur (ingang voormalige achterwoning). Op de verdieping is een venster met links een afgeschuinde hoek geplaatst en rechts een keperboogvormige venster.
Tegen de linkerzijgevel is een moderne houten aanbouw geplaatst onder een lessenaarsdak. Op de verdieping zijn twee roeden vensters met draairamen aangebracht.
De achtergevel bevat een negenruits schuifvenster of een deur met bovenlicht en een negenruits venster per oorspronkelijke woning.
Waardering
Het pand is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een negentiende-eeuws woonblok met oorspronkelijk negen arbeiderswoningen, die qua exterieur gaaf bewaard zijn gebleven. Alsmede als restant van het voormalige glasfabriekcomplex. Voorts vanwege de ensemblewaarde door de ruimtelijke, functionele en stilistische samenhang met de overige complexonderdelen.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
COMPLEX ARBEIDERSWONINGEN, genaamd 'De Glashut', omvat drie blokken arbeiderswoningen, die bij de voormalige glasfabriek hebben behoord van de firma Van der Mersch, voorheen de firma Helleman en van Eijkelenburg en Zoonen. De naam De 'Glashut' is afgeleid van het Duitse Glashütte, glasoven of glassmelterij. In 1815 was de glasfabriek vanuit Nijkerk naar Oud Over in Loenen overgebracht. De familie Van der Mersch bezat al sedert omstreeks 1750 de nabijgelegen hofstede Oostervecht. De glasfabriek werd gebouwd op een plaats iets ten noorden daarvan. Aan de Vecht was een losplaats. Omstreeks 1860, toen Titus de Meester deelgenoot was geworden in de firma, werd de fabriek vergroot. In 1870 werd de firmanaam gewijzigd in Van der Mersch en De Meester. De woningen voor 18 arbeiders, voornamelijk afkomstig uit Hessen in Duitsland, werden in 1862 gebouwd. De fabriek is tot 1897 in bedrijf geweesten in 1901 afgebroken. Het complex is in 1900 eigendom geworden van R.H. Erdmann van het nabijgelegen Terra Nova. Tot 1969 zijn de woningen in bezit gebleven van de familie Erdmann. Daarna zijn zij aan particulieren verkocht en is het complex gerenoveerd en zijn de woningen intern verbouwd zonder het oorspronkelijke uiterlijk van het complex aan te tasten. Het aantal woningen is teruggebracht tot 9, te weten Oud Over nummer 118, 120, 124, 128, 134, 138, 144, 146 en 148. De andere nummers zijn door samenvoeging van de woningen vervallen. Enkele sterk vervallen bij- en aanbouwen zijn geheel vernieuwd. Tussen het dubbele woonhuis (nrs 118 en 120 en het volgende woonblok is een houten aanbouw met een ingangspartij geplaatst onder een zadeldak met doorgetrokken dakschild. Deze aanbouw vormt inwendig de verbinding met woning nr. 122. Woning nummer 120 en 122 zijn samengevoegd. Nadien zijn kleine incidentele verbouwingen uitgevoerd, zoals het plaatsen van dakvensters aan de voorzijde en dakkapellen aan de achterzijde. Rechts van het complex is een aantal garages bijgebouwd, die buiten de bescherming vallen.
Omschrijving complex
Het complex arbeiderswoningen verdeeld over drie woonblokken, is gesitueerd evenwijdig aan de weg Oud Over tussen Loenen en Vreeland, ten oosten van de Vecht, daar waar de rivier een scherpe bocht maakt. Het eerste woonblok, nrs 118-120 springt ten opzichte van de andere twee blokken terug. Voor de woningen ligt een strook met smalle voortuinen. Het terrein achter de huizen is verdeeld in lange smalle percelen met sier- en moestuinen. Het complex omvat de volgende waardevolle complexonderdelen:
1. dubbel woonhuis
2. woonblok bestaande uit drie woningen
3. woonblok bestaande uit vier woningen
Waardering
Het complex is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde als karakteristiek en redelijk zeldzaam voorbeeld van een complex negentiende-eeuwse arbeiderswoningen, die qua exterieur gaaf bewaard zijn gebleven, gebouwd in opdracht van de directeur van de glasfabriek, die ten zuiden van de woningen heeft gestaan, alsmede als belangrijke herinnering aan de voormalige glasfabriek. Tenslotte is het complex van stedenbouwkundige waarde vanwege de ruimtelijke en functionele relatie met de rivier de Vecht, vanwege de ligging nabij de voormalige losplaats en de weg Oud Over, daar waar de rivier de Vecht een scherpe bocht maakt.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| – | Woningen en woningbouwcomplexen | Woonhuis(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Oud Over | 134 | – | 3632 VG | Loenen aan de Vecht | – | – | Ja |
| Oud Over | 136 | – | 3632 VG | Loenen aan de Vecht | – | – | – |
| Oud Over | 138 | – | 3632 VG | Loenen aan de Vecht | – | – | – |
| Oud Over | 140 | – | 3632 VG | Loenen aan de Vecht | – | – | – |
| Oud Over | 142 | – | 3632 VG | Loenen aan de Vecht | – | – | – |
| Oud Over | 144 | – | 3632 VG | Loenen aan de Vecht | – | – | – |
| Oud Over | 146 | – | 3632 VG | Loenen aan de Vecht | – | – | – |
| Oud Over | 148 | – | 3632 VG | Loenen aan de Vecht | – | – | – |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | E | 448 | – | Loenen |
| – | E | 459 | – | Loenen |
| – | E | 447 | – | Loenen |
| – | E | 458 | – | Loenen |
| – | E | 445 | – | Loenen |
| – | E | 446 | – | Loenen |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1862 | 1862 | – | vervaardiging |
| Name | Beroep | Notitie |
|---|---|---|
| Van der Mersch en De Meester ; Utrecht | opdrachtgever | – |