Complex eigenschappen

Complexnaam:

Complex Lactaria

Complexnummer:

519196

Complex beschrijving:

Inleiding

De voormalige MODELBOERDERIJ van de N.V. Lactaria, later kloostergebouw en thans centrum Stevenshof en kerkgebouw, is gebouwd rond 1910-1911 in een mengeling van Ambachtelijk-traditionele vormen met enige elementen van landhuisstijl.

Opdrachtgever was een consortium van Duitse en Nederlandse beleggers, waaronder een grote veehandelaar. Het moest een winstgevende modelboerderij zijn, voor de levering van TBC-vrije melk aan de steden Helmond, Eindhoven en Nijmegen. Door de stichting op van de gemeente Sambeek aangekochte en in 1910 ontgonnen woeste gronden, door een grote veestapel en een efficiënte werkwijze werden de kosten zo laag mogelijk gehou-den. Het geheel omvatte 329 ha. grond en telde 200 zwartbonte koeien, 200 varkens en 20 paarden. De koeien werden in de wei machinaal gemolken en de melk werd via een ondergrondse buisleiding naar de zuivelfabriek getransporteerd. Het complex bestond oorspronkelijk uit een woning voor de bedrijfsleider (onderdeel 1), de voormalige melkfabriek en maalderij (on-derdeel 2), de stallen (onderdeel 3), twee hooischuren, waar-van er een is vervangen (onderdeel 4), de opslag voor kunst-mest (gesloopt), de veldschuur voor graan (gesloopt), enkele sterk verbouwde dubbele arbeiderswoningen en een kas uit ca.1935. Deze laatste onderdelen vallen buiten de bescherming. Het geheel is al korte tijd na de stichting verkocht aan de familie Brons en vervolgens in 1933 aan de gemeente Oploo. Deze verkocht nog in hetzelfde jaar 33 ha. grond met de be-drijfsgebouwen aan de zuster Dominicanessen van Bethanië uit Sambeek, die het geheel in gebruik namen als klooster en school. De melkfabriek werd tot klooster verbouwd en het zuidelijk deel der stallen werd in 1934 kerkgebouw. Het geheel is omgeven door lanen van linden en kastanjes uit de bouwtijd.

Omschrijving

Het complex heeft een rationele, symmetrische opzet en bestaat uit een beheerderswoning en de voormalige melkfabriek, thans hoofdgebouw. Deze gebouwen liggen links en rechts aan het eind van de oprijlaan met oude linden. Hierachter ligt, haaks op deoprijlaan het langgerekte voormalige stalgebouw met een middenpaviljoen in de as van de laan. Achter dit bedrijfsgebouw lagen de vroegere paardenstallen, links en rechts geflankeerd door de grote schuren, waarvan er thans nog een resteert.

Waardering

Het complex is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de sociaal-economische en geografische ontwikkeling in de Peel, het getuigt van een typologische ontwikkeling en heeft innovatieve betekenis in de geschiedenis van de landbouw en de grondexploitatie in de Peel. Het complex heeft architectuurhistorische waarde voor de geschiedenis van de boerderij-architectuur en is van belang wegens de samenhang tussen exterieur en interieur. Het heeft ensemblewaarden wegens de situering, verbonden met de ontwikkeling van de streek. Het is ondanks de wijzigingen nog gaaf bewaard gebleven en bouwtechnisch, typologisch en functioneel zeldzaam.