Inleiding

In 1913-1914 tot stand gekomen BANKGEBOUW, voor de Amsterdamsche Handelsbank, en KANTOORGEBOUW met magazijnen en inpandige conciërgewoning, op een na sloop van drie woonhuizen vrijgekomen terrein en gebouwd in opdracht van Arnoldus M.A. Heystee naar een ontwerp van de architect J.F. Staal jr. in de stijl van het Berlagianisme. Het gebouw wordt wel het Gebouw Heystee genoemd, hoewel andere bronnen met deze naam het achterliggende Reguliersdwarsstraat 108-114 aanduiden. In 1916 werd op het open terrein tussen beide gebouwen een bergplaats van één bouwlaag aangelegd. Deze bergplaats met dakterras valt buiten de bescherming van rijkswege. In 1970-1973 is het hoofdgebouw inwendig geheel verbouwd, waardoor alleen de voor- en achtergevel van het oorspronkelijke pand bewaard zijn gebleven.

Omschrijving

Het gebouw is tot stand gekomen op een rechthoekig grondplan en met een hoog souterrain, een als bel etage opgevatte begane grond, twee verdiepingen en een mezzanino. Aan de voorzijde bevindt zich een dwarsgeplaatste mansardekap met rode pannen en twee schoorstenen met dekplaat. De voorgevel op hardstenen plint is gemetseld met bruine baksteen in afwisselend koppen- en strekkenlagen. Er is verder gebruik gemaakt van deels floraal gedecoreerde natuursteen bij de gevelbekleding van het souterrain, bij de toegangspartij, bij de erker op de verdieping, de vergaarbakken en de dorpels, de hoekstenen van de strekken en bij de deelzuiltjes van de vensterpartijen, bij de omkadering van de lage vensters van de mezzanino en bij de gevelbeëindiging. De vijf vensteropeningen naar het souterrain hebben een traliewerk. Aan de linkerzijde bevindt zich de toegangspartij met stoep met drie treden en een ondiep portiek onder naar binnen toe afgeschuinde boog met enige decoratie. Hierboven de zware onderbouw van de erker met vier lichten en florale ornamenten; de erker is driezijdig en heeft gemetselde deelzuiltjes van afgeronde vormsteen en een bovenliggend balkon met gemetselde borstwering. De erker heeft in vorm veel overeenkomsten met die van Reguliersdwarsstraat 108-114. Op de hoofdverdieping en de twee verdere verdiepingen steeds een twee- en drievoudige vensterpartij met deelzuiltjes. Op de verdieping onder de mezzanino zijn de bovendorpels in een natuurstenen fries gevat en geven openslaande deuren toegang tot het kleine balkon boven de erker. De vensterpartijen van de mezzanino zijn twee- en drieraams. Gemetseld fries met dito tandlijst en natuurstenen gevelbeëindiging op dito geornamenteerde consoles. Achtergevel met acht vensterassen met ongelede schuiframen met grote bovenlichten; onderste bouwlaag (boven de bergplaats van 1916) met kleinere vensters. Tegen de achtergevel bevindt zich tussen de twee bovenste bouwlagen en over de gehele breedte een gedecoreerd tegelfries met: ANNO MCMXIII - XIV.

Waardering

Bank- en kantoorgebouw uit 1913-1914 van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische en typologische waarde. De voorgevel is gaaf bewaard gebleven.