Inleiding

In 1885 (terminus ante quem non) in opdracht van de gemeente Amsterdam gebouwde reeks van vijf geschakelde LOODSEN van het Oude Entrepot. Gelegen in de westelijke hoek van dat entrepot tussen Laagte Kadijk en Entrepotdok, nabij het in 1830 door stadsbouwmeester J. de Greef gebouwde poortgebouw. Functionele baksteenarchitectuur met enkele invloeden van het eclecticisme in de detaillering. De huidige loodsen staan op de plaats van 12 afgebrande en/of ingestorte pakhuizen en waren in oorsprong paarsgewijs genummerd van 3 tot 12. Ter plekke van een veronderstelde loods nrs.1-2 stond een waarschijnlijk in 1885 geamoveerd pakhuis. Loods nrs.3-4 is het minst aangetast; de houten aanbouw tegen de zijgevel is van later datum, en doet geen afbreuk aan het geheel. De beschermde loods nrs.11-12 is thans ongenummerd; recent is aan de NO-zijde meer dan de helft van deze loods gesloopt, de resterende bebouwing is geworden tot onderdoorgang of poort. Voor het overige zijn recent herstellingen uitgevoerd aan daken, voorgevels, vensters en deuren.

Omschrijving

De geschakelde loodsen zijn elk op een langgerekt rechthoekig grondplan tot stand gekomen met één bouwlaag onder zadeldak met pannen. De gevels op plint zijn gemetseld in bruine baksteen in afwisselend koppen- en strekkenlagen, met uitzondering van de hoeklisenen waar ook koppen in de strekkenlagen voorkomen. Er is gebruik gemaakt van natuursteen bij de zware kepervormige afdekking van de gevellijst en bij de sluitstenen in de gemetselde bogen boven de toegangen en bij de rondvensters. Tegen de gevels bevinden zich muurankers. De gevels aan de Laagte Kadijk en het Entrepotdok zijn in oorsprong identiek en hebben tuiten in de top met uitkragend metselwerk op getrapte gemetselde consoles; de gevels aan de Laagte Kadijk hebben een natuurstenen bekroning van de tuit. Onder de schouders van de gevelbeëindiging bevinden zich openingen voor de afvoer van hemelwater en een aansluitende zinken vergaarbak met pijp. De gevels hebben in oorsprong steeds een tweetal gekoppelde spaarvelden onder gedrukte gemetselde boog; in het spaarveld een dubbele openslaande houten deur met kalf waarboven een bovenlicht met zwaar traliewerk onder hanekam . In de geveltop steeds een rondvenster met ijzeren geleding. De zijgevel van loods nr.3 en het resterende deel van de zijgevel van loods nr.12 hebben nog de oorspronkelijke muurdammen, tandfries en spaarvelden. In oorsprong houten kapconstructies op dito stijlen op natuurstenen poeren.

De houten aanbouw tegen de zijgevel van loods nr.3 heeft een plat dak en is gebouwd in een door de chaletbouw beïnvloede stijl met uitkragende gootlijst op klossen.

Waardering

Na 1885 tot stand gekomen reeks van vijf geschakelde loodsen van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische en typologische waarde. Ondanks de aantastingen in details en de sterk aangetaste loods nr.11-12 vormt de reeks loodsen een belangrijk onderdeel van het ensemble Oude Entrepotdok dat met poortgebouw en overige pakhuizen - in opzet - een van de best bewaarde pakhuiscomplexen van Europa is.