Alle monumenten springlevend! Het Restauratiefonds heeft voor elk monument een passende financiering. Bezoek Restauratiefonds.nl
Herbestemming.nu helpt initiatiefnemers van herbestemmingen met kennis, praktijkvoorbeelden en een netwerk van specialisten. Bezoek Herbestemming.nl

Dam 9, Amsterdam

Rijksmonument
Monumentnummer:
518312
Dam 9
Amsterdam
Afbeeldingen toevoegen

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Voeg uw verhaal toe

Beschrijving

Inleiding

Een in 1883 opgetrokken hotel-café-restaurant naar ontwerp van J.F. Henkenhaf en F. Ebert, deel uitmakend van het complex Hotel Krasnapolsky. Rechts een in 1879-'80 naar ontwerp van G.B. Salm gebouwde ingangspartij tot de achter gelegen Wintertuin. In 1884 is het oorspronkelijk vier traveeën brede gebouw aan de linkerzijde tot vijf verbreed, waarbij de ingangspartij van Salm gekopieerd is.

Omschrijving

Op rechthoekige plattegrond gebouwd pand, opgetrokken in gele baksteen en bestaande uit een uit voornamelijk natuursteen opgetrokken begane grond, drie verdiepingen afgesloten door een kroonlijst. De stijle kap aan de voorzijde is een recente wijziging, daarachter een schilddak. Het pand is, inclusief de toegangspartij van Salm zes traveeën breed met het architectonische accent op de beide ingangspartijen. De begane grond is voorzien van roodkleurig bandwerk op lisenen en een roodkleurige cordonlijst als markering naar eerste verdieping. De twee enigszins schuin naar achter geknikte buitenste traveeën - de linker is slechts één travee diep; de rechter betreft de ingangspassage van Salm - zijn voorzien van rondboogvormige openingen met leeuwenkoppen als sluitsteen gedragen door Ionische zuilen van graniet. Tussen de grote openslaande boogvensters met houten panelen op straatniveau eveneens granieten zuilen (het tweede venster van rechts is thans de ingang vanaf de Warmoesstraat). De zuilen staan op natuurstenen sokkels. De spaarvelden tussen de bogen zijn opgevuld met gestuct lofwerk. De twee buitenste traveeën worden verticaal gemarkeerd door lisenen voorzien van banden en blokken. Op de twee bovenste verdiepingen zijn ze gecannelleerd. Bij de ingangspassage bevindt zich in de rechter liseen, ter hoogte van de begane grond, een blok waar in (slecht leesbare) karmozijnrode letters is geschilderd: Maatsch. tot Expl. v/d Ondern. Krasnapolsky. Op de eerste verdieping banden van siermetselwerk. Op alle door cordonlijsten horizontaal onderverdeelde verdiepingen rechthoekige vensteropeningen met natuurstenen omlijstingen. Boven de straatverdieping bestaat de gevel uit gladgeperste gele baksteen. Op eerste verdieping in de buitenste traveeën rond balkon met ijzeren balustrade. Tussengelegen fenêtres à terres voorzien van natuurstenen fronton en aan de onderzijde van een natuurstenen balustrade met candelaberzuiltjes. Tussen de frontons smeedijzeren sierankers. In de twee buitenste traveeën op de tweede verdieping gekoppelde vensters met rondboogvormige bovenlichten. Interieur Witte Zaal: In de wandbetimmering boven de houten crème- en goudkleurig geschilderde lambrisering geschilderde landschappen en Rijngezichten op linnen van A. Graux. Schoorsteenmantels voorzien van spiegels tussen hermen en kariatiden. In de wandbetimmering een klok. Glas-in-lood vensters als afsluitende wand.

Waardering

Hotel-café-restaurant aan de Warmoesstraat met rechts gelegen ingangspassage naar Wintertuin is van algemeen belang vanwege cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde. Verder van belang vanwege het interieur. Tot slot van belang als onderdeel van het complex Krasnapolsky.

Bron: Rijksmonumentenregister

Specificaties

Monumentnummer:
518312
Artikel ZKP:
rijksmonument
Provincie:
Noord-Holland
Gemeente:
Amsterdam
Plaats:
Amsterdam
Bron: Rijksmonumentenregister

Complex eigenschappen

Complexnaam:
Krasnapolsky
Complexnummer:
518311
Complex beschrijving:

Inleiding

Een op het achterterrein aan de Servetsteeg in mei 1879 tot stand gekomen PAKHUIS annex werkgebouw, een in 1879-1880 gerealiseerde inpandig gesitueerde WINTERTUIN met INGANGSPASSAGE aan de Warmoesstraat (ter plekke van het voormalige pand Warmoesstraat 181), en een (ter plekke van de voormalige panden Warmoesstraat 177-179) in 1883 opgetrokken HOTEL-CAFE-RESTAURANT, alle gerealiseerd in opdracht van A.W. Krasnapolsky. Het pakhuis en de Wintertuin met de ingangspassage zijn naar ontwerp van G.B. Salm. De schilderingen in de Wintertuin zijn van vader en zoon Tetar van Elven. Het in oorsprong vier vensterassen brede hotel-café-restaurant - direct links naast de ingangspassage - is naar ontwerp in neo-renaissance van J.F.Henkenhaf en F. Ebert. In 1884 werd dit ter linkerzijde uitgebreid met een travee door het vm. pand Warmoesstraat 175 bij het gebouw te betrekken en de vm. Schoutensteeg te overbouwen met een kopie van de ingangspassage van Salm. Op de begane grond is deze vensteras slechts een travee diep. Aldus verkreeg het gebouw een symmetrische voorgevel. De schilderingen op linnen zijn van A. Graux. Het restaurant op de begane grond werd indertijd de Witte Zaal genoemd. Later kwam hier het vermaarde restaurant Le Reflet d'Or (thans 'Le Reflet'). Het pakhuis annex werkgebouw werd in eerste instantie gebruikt als opslagruimte. Op de begane grond stonden de turbines bestemd voor de gaslampen in de Wintertuin. In 1883 werd het gebouw aan de oostzijde uitgebreid met een ELECTRICITEITSCENTRALE, nadat Krasnapolsky een jaar eerder de NEM had opgericht. Deze centrale was de eerste van Amsterdam en voorzag het gehele gebied rondom de Dam van electriciteit. De architect hiervan is vermoedelijk eveneens G.B. Salm. Alle hierboven genoemde objecten behoren tot het Krasnapolskycomplex dat momenteel nagenoeg het gehele gebied inneemt tussen Dam, Warmoesstraat, Sint Jansstraat, Oude Zijds Voorburgwal en de Damstraat. N.B. De steile kapverdieping van het restaurant is een recente toevoeging(xxd).

Omschrijving

Een in de loop van een aantal jaren tot stand gekomen complex hotel- café-restaurant bestaande uit zowel openbare, representatieve ruimten als utilitaire.

Waardering

Voormalig hotel-café-restaurant met daarachter inpandig gelegen Wintertuin met ingangspassage en pakhuis van algemeen belang vanwege cultuurhistorische waarden als belangrijke exponent van het destijds opkomende hotelwezen. Mede van architectuurhistorische waarde vanwege de bijzondere vormgeving van het interieur. De Wintertuin is bovenal van belang wegens de bouwtechnische zeldzaamheid: het is een van de oudste en meest zeldzame bouwwerken met een glazen kap met smeedijzeren constructie in Nederland. Het pakhuis annex werkgebouw met electriciteitscentrale is van belang omdat dit de eerste centrale in Amsterdam was. Het pakhuis annex werkgebouw is tot slot van bouwtechnisch belang vanwege de gietijzeren constructie.

Bron: Rijksmonumentenregister
Voeg uw verhaal toe

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Hotel-café-restaurant Sport, recreatie, vereniging en horeca Horeca oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Dam 9 – 1012 JS Amsterdam – – Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
– G 8570 – Amsterdam
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1883 1883 – vervaardiging
Bouwstijlen
Stijl Substijl Zuiverheid Notitie
Neo-Renaissance – invloeden –
Ambachten
Name Beroep Notitie
Henkenhaf, J.F. ; Stad Amsterdam architect / bouwkundige / constructeur –
Ebert, F. ; Stad Amsterdam architect / bouwkundige / constructeur –
Graux, A. ; Stad Amsterdam behangselschilder –
Bron: Rijksmonumentenregister

Tijdlijn Dam 9

Voeg een verhaal over dit monument toe aan de tijdlijn

Weet u meer over dit bijzondere monument of heeft u een herinnering over dit monument? Vul de tijdlijn aan. Deel uw verhaal en houd dit monument springlevend.
Voeg een verhaal toe over dit monument

Andere monumenten in de buurt