Omschrijving

De AANLEG. Het landgoed Schothorst wordt aan de westzijde begrensd door de weg die vanaf de splitsing van de Schothorsterlaan naar de volkstuinen voert. De noordgrens wordt bepaald door de volkstuinen. De oostgrens loopt ten oosten van het Milieu-Educatief-Centrum en evenwijdig aan de oostgevel hiervan.

In 1876 gaf de eigenaar van het landgoed Schothorst, mr. Pieter Verloren van Themaat, de (tuin)architect S.A. van Lunteren opdracht tot de herinrichting van het landgoed, waarbij onderdelen van de rechtlijnige aanleg in het LANDSCHAPSPARK werden behouden.

De door S.A. van Lunteren ontworpen aanleg is grotendeels nog herkenbaar. De positie van open velden, boompartijen, het verloop van de paden en lanen en de accidentatie zijn nog aanwezig. Bij de herinrichting van het landgoed tot stadspark in de jaren tachtig zijn echter met name in een smalle strook ten zuiden van de oranjerie en ten noorden van het koetshuis nieuwe elementen in de tuin gebracht. Deze elementen, waaronder een bloemen- en insektentuin en terraria voor reptielen, vallen buiten de bescherming. Verder hebben de aanleg van parkeerplaatsen, aanvullende paden en een iets gewijzigde lijnvoering de compositie van Van Lunteren beïnvloed.

Omschrijving

De tuinarchitect S.A. van Lunteren projecteerde over de oorspronkelijke rechtlijnige aanleg een landschappelijk stelsel van lanen, grasvelden, boompartijen en waterpartijen. Deze, in Engelse landschapsstijl ontworpen, aanleg plaatste het witte landhuis als markant element in het groen en deed het landhuis reflecteren in de waterpartijen rondom. De Schothorsterlaan, vanaf de Hamseweg recht op het landhuis toelopend, splitst zich op circa honderdvijftig meter ten westen van het landhuis in noordelijke en oostelijke richting. Een weiland, omzoomd door boompartijen en een kleine vijver, ligt tussen de splitsing en het landhuis. Het weiland, dat ruimte biedt aan een belangrijke zichtas, heeft in tegenstelling tot de omringende rechthoekige verkaveling een onregelmatige vorm. De oostelijke aftakking van de Schothorsterlaan vormt de zuidelijke begrenzing van het park. Vanaf deze weg loopt een pad in noordelijke richting naar het vrijwel ronde terrein waaraan het landhuis en koetshuis zijn gelegen. Het terrein wordt omzoomd door hoge en lage boompartijen. Het koetshuis wordt enigszins aan het zicht onttrokken door de bomen die tussen het landhuis en het koetshuis zijn geplaatst. Het terrein wordt doorsneden door een gracht, die verbonden is met de iets grotere waterpartij aan de Schothorsterlaan, in oostelijke richting.

Waardering

De parkaanleg van de buitenplaats Schothorst is van algemeen belang vanwege de architectuur- en cultuurhistorische waarde als redelijk gaaf voorbeeld van een landschappelijke tuinstijl. Daarnaast is het van belang als onderdeel van het oeuvre van architect S.A. van Lunteren. De tuinaanleg is van ensemblewaarde in samenhang met het landhuis, het koetshuis en de oranjerie.