Persijn, Maartensdijk

Omschrijving

Het LANDHUIS Persijn is op een nagenoeg rechthoekige plattegrond opgetrokken en telt twee bouwlagen onder afgeplat, leien gedekt schilddak. De gevels zijn bepleisterd en witgeschilderd en voorzien van pilasters op de hoeken, die begane gronds zijn geblokt en op de verdieping van casementen zijn voorzien. De bouwlagen worden gescheiden door een horizontale dubbele cordonlijst waarop de vensters van de verdieping op rusten. Deze zijn merendeels met een T-schuifraam ingevuld in tegenstelling tot de vensters begane gronds die hoofdzakelijk schuiframen bevatten. Een gecorniste kroonlijst is aangebracht onder de dakgoot.

De getoogde vensteromlijstingen hebben een medaillon waarin (niet altijd meer goed leesbaar) de letters `V' en `H', die staan voor Van Hengst. De in alle gevelzijden voorkomende dakkapellen worden door een segmentboogvormig fronton beëindigd. In de linker en rechter zijgevel worden de met drie vensters gekoppelde dakkapellen door een modern dakraam aan weerszijden geflankeerd.

De voorgevel (oost) heeft in het midden een driezijdige risaliet en telt aan weerszijden twee vensterassen. Tegen de gevel is ter hoogte van de eerste bouwlaag een afdak gezet op gietijzeren consoles met niet oorspronkelijke afdekking. De bovenzijde is afgewerkt met een houten balustrade met ijzeren sierstukken. De gevel bevat dubbele tuindeuren in het midden van de risaliet, vensters in de schuine zijden en twee tuindeuren ter weerszijden van het risaliet. De tweede bouwlaag bevat zeven T-schuifvensters. In het dakvlak zijn drie, deels later aangebrachte dakkapellen aangebracht met getoogde frontons.

De rechterzijgevel (noord) telt drie traveeën met in het midden een lichte voorsprong. In de eerste bouwlaag is in het midden onder smeedijzeren afdak de hoofdentree geplaatst. Ter weerszijden bevindt zich een venster. Boven de entree bevindt zich een groot, samengesteld venster met links en rechts een blindnis.

De linkerzijgevel (zuid) wordt behalve door de hoekpilasters ook nog door een in het midden van de gevel geplaatste pilaster verticaal geleed. Per bouwlaag komen vier vensters voor.

De achtergevel (west) heeft een risaliet in het midden, met op de hoeken een pilaster. Beide bouwlagen bevatten twee vensteropeningen. De gevelgedeelten links en rechts bevatten elk per bouwlaag een tweelichtskozijn. De aanbouw aan de achtergevel is van ondergeschikt belang. De indeling van het interieur is na een renovatie in 1990 nog maar deels oorspronkelijk. Het trappenhuis bevat een houten trap met snijwerk in neo-Lodewijk XIV stijl. De omloop op de verdieping is uitgevoerd met een Toscaanse zuil, pilasters en een kroonlijst. De vensters van de representatieve ruimten en de hoofdentree zijn voorzien van binnenluiken.

Waardering

Het landhuis is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een landhuis in eclectische stijl, alsmede vanwege de cultuurhistorische waarde in relatie tot de ontwikkelingsgeschiedenis van de buitenplaats. Tevens van ensemblewaarde met de overige complexonderdelen en van situationele waarde vanwege de ligging binnen de landschappelijke aanleg van Persijn.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
517563
Complexnaam
Persijn
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding complex

De historische BUITENPLAATS "Persijn" is aangelegd op een zandrug op de overgang van de Utrechtse Heuvelrug en het Veenweidegebied. De eerste vermelding gaat terug tot 1668, wanneer verkoop van grond aan de weduwe van Adriaan van Persijn wordt geregistreerd. In de achttiende eeuw komt het landgoed via vererving in het bezit van de familie Van Hengst, die er nieuwe gebouwen neerzet. In 1919 gaat de buitenplaats over in handen van houthandelaren, die een groot deel van het bos kapten. In de Tweede Wereldoorlog zijn de stallen, koetsierswoning, oranjerie en kassen afgebroken.

De huidige gebouwen stammen alle uit de negentiende eeuw. In 1849 werd de tuinmanswoning gerealiseerd. Het huidige huis in eclectische stijl stamt uit 1878 en is gebouwd op de plaats van een achttiende eeuwse voorganger. De tuin werd rond 1880 door Hendrik Copijn opnieuw aangelegd in landschappelijke stijl. Vanuit het huis werden zichtassen gecreëerd, waarvan één op de domtoren.

Het koetshuis alsmede een modern bruggetje en een schuur van de voormalige moestuin vallen buiten de bescherming.

Omschrijving

Het langwerpige perceel waarop de buitenplaats is uitgelegd wordt aan de oostzijde begrensd door de koningin Wilhelminaweg en door de Achterweteringseweg in het zuiden. Diverse onderdelen omringen het centraal op het perceel gesitueerde landhuis, markant gelegen binnen de historische tuinaanleg.

De historische buitenplaats "Persijn" omvat de volgende onderdelen:

1. historische parkaanleg

2. landhuis

3. tuinmanswoning

Waardering complex

Het complex is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een historische buitenplaats met een aanleg in landschappelijke stijl met een hoofdgebouw in eclectische stijl en een tuinmanswoning. Het is van cultuurhistorische waarde vanwege de ontstaansgeschiedenis. Het complex is van landschappelijke waarde vanwege de ligging op een uitloper van de Utrechtse Heuvelrug, in de landelijke omgeving met een zichtas vanuit het huis op de Domtoren.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Landhuis Kastelen, landhuizen en parken Kasteel, buitenplaats oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Achterweteringseweg 10 3738 MA Maartensdijk Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
N 295 Maartensdijk
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1878 1878 vervaardiging
Naar boven