Markt 12
Sabelspoort. Vierkant poortgebouw (XIV) tussen ronde torens. Uitbouw stadszijde met klassicistisch barokke gevel (1642). Gerestaureerd na oorlogsschade 1952-1953.
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Inleiding
SPUISLUIS van het type duikersluis met een directe afwatering in de Rijn, gesitueerd op de Rijnkade tegenover nummer 143. De sluis regelt de waterafvoer van riolen en voormalige waterstromen (overkluisde en verlegde beekstromen, grachten) uit de Arnhemse binnenstad. De gietijzeren heugelstang met tandwielen dateert uit de tweede helft van de 19de eeuw.
Tegenover Rijnkade 28 bevindt zich een vrijwel identieke sluis.
Omschrijving (bovengronds)
Deze sluis bestaat uit een gietijzeren rechte heugelstang met tandwielen en ingezwenkte voet op een rechthoekige onderbouw, welke is voorzien van een hardstenen omranding. De rechthoekige put-opening wordt afgesloten door een dubbel ijzeren luik.
Boven de waterspiegel van de Rijn bevinden zich afvoeropeningen.
Waardering
Negentiende eeuwse SPUISLUIS.
- Van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van de afwatering van het in noordelijke richting sterk glooiende Arnhemse landschap, waarin waterstromen (waaronder de voor het ontstaan van Arnhem belangrijke Jansbeek) en rioleringen een weg zoeken naar de Rijn. Deze uitwateringssluis met gietijzeren heugelstang vormt een belangrijk voorbeeld van 19de eeuwse industrie en techniek.
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Spuisluis | Weg- en waterbouwkundige werken | Waterkering en -doorlaat | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rijnkade | 143 | – | 6811 HD | Arnhem | Centrum | TO | Ja |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | O | 8074 | – | Arnhem |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1850 | 1900 | – | vervaardiging |
Sabelspoort. Vierkant poortgebouw (XIV) tussen ronde torens. Uitbouw stadszijde met klassicistisch barokke gevel (1642). Gerestaureerd na oorlogsschade 1952-1953.
Stadswaag. Vierkant gebouw, baksteen met natuurstenen sierdelen. Hoekpilasters, marktzijde segmentvormig fronton en balkon, kerkzijde driehoekig fronton. 1761-1768, overgang Louis XV-XVI. Hoog leien dak met sierschoorstenen. Gerestaureerd na oorlogsschade 1958-1960.