Inleiding

De BANK/DIRECTEURSWONING, gebouwd in 1912 naar een ontwerp van de Kollumer architect H. A. Zondag in een bouwtrant waarbij invloeden van de Chalet-stijl herkenbaar zijn, ligt iets buiten de dorpskern van Arum. Van het U-vormige pand met twee topgevels aan de voorzijde (zuid) bevat het rechter gedeelte het bankfiliaal en het linker gedeelte de woning. Het pand is een mooi voorbeeld van de ontwikkeling van de plattelandsbank: van kantoortje aan huis, naar bankgebouw plus woning in één, tot apart bankgebouw. Het bankgedeelte is volledig gemoderniseerd naar de huidige (bank)maatstaven. Tevens is er aan de oostzijde een nieuwe entree aangebouwd onder plat dak. Deze aanbouw loopt door aan de achterzijde. De woning is volledig gemoderniseerd en niet meer verbonden met het bankfiliaal.

Omschrijving

Het pand is wit bepleisterd met vanaf de verdiepingsvloer houten schijnvakwerk. De achtergevel en zijgevels zijn tot verdiepingshoogte opgetrokken in donkerrode baksteen met een rode speklaag ter hoogte van het kalf en rode rollagen boven de gevelsparingen. Hierboven zit het vakwerk met pleisterwerk.

Het samengestelde dak is gedekt met een rode Romaanse pan met op de nokpunten pirons; bakgoot op klossen; gegolfde geprofileerde windveer met een houten opstand in de nok; het bovenste deel onder de nokken is met verticale planken dichtgezet. Aan de achterzijde bevindt zich een aanbouw met dakterras.

Voorgevel: in het linker topgeveldeel op de verdieping een venster met zestien-ruits bovenlicht en twee flankerende vensters; op de begane grond twee vensters met zestien-ruits bovenlicht.

Het centrale gedeelte heeft links de voordeur in een portiek met granieten stoep, in de portiek een gevelsteen met bouwjaar, rechts twee smalle vensters met bovenlicht, hierboven een tegeltableau met het opschrift 'SPAARBANK'; in het dakvlak een dakkapel onder lessenaarsdak en twee twaalf-ruits vensters.

In het rechter topgeveldeel op de verdieping twee vensters met twaalf-ruits bovenlicht; op de begane grond vier smalle vensters met bovenlicht.

Oostgevel: een topgevel met op de verdieping twee vensters met bovenlicht; op de begane grond zes smalle vensters, met daartussen schoonmetselwerk, die het resultaat zijn van een verbouwing (vroeger was hier de entree), en de nieuwe entree van de laatste moderniserings-ronde.

Westgevel: links een topgevel met op de verdieping een venster met zestien-ruits bovenlicht en rechts op de begane grond twee vensters met zestien-ruits bovenlicht.

Achtergevel: de aanbouw met een deur met twee flankerende vensters, twee vensters; in het dakvlak een dakkapel met drie glas-in-loodvensters ter plaatse van het trapportaal van de woning en een toegang tot het dakterras; het keukenvenster aan de westzijde van de aanbouw is van recente datum.

In het INTERIEUR is weinig tot niets meer oorspronkelijk. In de woning is de oude structuur gedeeltelijk intact, in het bankgedeelte is deze verloren gegaan. In de hoge smalle vensters van de begane grond is glas-in lood aangebracht met een figuratie in Vernieuwingsstijl.

Waardering

De bank met directeurswoning te Arum is van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang:

- als uitdrukking van een sociaal/economische ontwikkeling;

- als uitdrukking van de typologische ontwikkeling van de plattelandsbank;

- vanwege de opvallende vormgeving;

- vanwege de betekenis voor het aanzien van het dorp.